(MBA) Tóm tắt ứng tuyển

**Thông tin cơ bản:**\ IELTS: 7.5, phần nói thấp nhất 6.5\ GMAT: 720\ Ngành học trước đây: Kỹ thuật\ Công việc: Tài chính **Kinh nghiệm ứng tuyển:** SFU Beedie MBA Bộ phận nhận hồ sơ (AO) của Beedie có hiệu quả giao tiếp rất tốt và nhiệt tình, là một trong những trường mình ứng tuyển mà mình cảm thấy hợp tác nhất, phỏng vấn cũng rất thuận lợi. Tuy nhiên, xét về thương hiệu tại Vancouver thì SFU Beedie không thể so với UBC Sauder, nhưng độ nhận diện của SFU Beedie tại Vancouver cũng khá cao, nghe nói trung tâm sự nghiệp cũng rất hỗ trợ. **Lịch trình:** * 06.11 Nộp hồ sơ (hoàn thành bài KIRA) * 16.11 Nhận thư mời phỏng vấn * 23.11 Phỏng vấn * 01.12 Nhận thư mời nhập học kèm học bổng (thông báo qua điện thoại)

Tóm tắt **BG**: IELTS: 7.5, điểm nói thấp nhất 6.5 GMAT: 720 Chuyên ngành trước đây: Kỹ thuật Công việc: Tài chính **Quá trình xin học:** Schulich MBA Báo cáo việc làm của Schulich có lẽ là toàn diện nhất trong số các trường này, tỷ lệ có việc làm và mức lương trung bình cũng là tốt nhất (điều này tương phản rõ với điểm yếu việc làm ở Vancouver), nhưng học phí cũng rất cao (có thể đây không phải lỗi của trường mà là do mình). Nhân tiện, mình nghĩ mình đã chuẩn bị cho chương trình MBA Schulich kỹ lưỡng nhất, trong quá trình đó mình cũng đã liên hệ và hỏi han vài cựu sinh viên, họ rất nhiệt tình, mình rất biết ơn. **Lịch trình:** * 29/10 Nộp hồ sơ (hoàn thành KIRA) * 31/10 Nhận thư mời phỏng vấn * 03/11 Phỏng vấn * 26/11 Nhận học bổng và thư mời Mình hy vọng những thông tin chia sẻ này sẽ hữu ích cho mọi người, đặc biệt là các bạn nộp hồ sơ cho đợt R2/R3 hoặc các năm sau. Chúc mọi người đều có thể xin được trường và chương trình ưng ý.

**Tóm tắt nền tảng cá nhân (BG):** IELTS: 7.5, điểm nói thấp nhất 6.5 GMAT: 720 Chuyên ngành trước đây: Kỹ thuật Công việc hiện tại: Tài chính **Kinh nghiệm ứng tuyển:** UBC Sauder MBAN (Thạc sĩ Phân tích Kinh doanh) (dự định) MBAN là chương trình đầu tiên tôi ứng tuyển, nhưng lại là chương trình cuối cùng tôi nhận được kết quả. Khi tôi đã định từ bỏ thì bất ngờ nhận được thư mời phỏng vấn và cuối cùng là thư mời nhập học, đúng là "việc tốt thường đến muộn". Vì vậy, trong mùa ứng tuyển hãy kiên nhẫn, đôi khi điều tốt đẹp đến khi bạn ít ngờ nhất, đây cũng là điểm đáng nhớ nhất của mùa ứng tuyển này với tôi. Có thể kinh nghiệm làm việc và định hướng phát triển của tôi hợp với MBA hơn, nhưng khi cân nhắc tổng thể về thời lượng chương trình và con đường phát triển trong tương lai, tôi cuối cùng quyết định sẽ chọn Sauder MBAN. **Lịch trình ứng tuyển:** * 19.09: Nộp hồ sơ * 19.11: Nhận thư mời phỏng vấn * 08.12: Phỏng vấn * 21.12: Nhận thư mời nhập học

**Thông tin cá nhân:** Tôi có kinh nghiệm trong ngành thương mại xuất nhập khẩu, bán lẻ và bán sỉ, cũng từng làm trong studio chụp ảnh. Từng học đại học Mỹ chuyên ngành Digital and Studio Art, đã có bằng Thạc sĩ về truyền thông tại Mỹ, hiện đang xin học MBA. Điểm mạnh của tôi là marketing, sales và quản lý mạng xã hội. Tôi xin vào CWRU có câu chuyện khá đặc biệt vì dịch bệnh, vé máy bay về nước bị hủy. Xin học Tiến sĩ tại Canada cũng không được nhận offer. Chuẩn bị học MBA, tôi được mời gọi rất nhanh mà không cần mất phí xin học. Quá trình đó như một chuyến tàu lượn siêu tốc, dưới đây là theo dòng thời gian, có thêm chút nhận xét. Mong mọi người kiên nhẫn đọc, hy vọng giúp được gì đó. 1. Khi nhập học tại WSOM (Weatherhead School of Management), tôi bị sốc nặng. Ấn tượng ban đầu là khóa học rất khó và nặng. Tôi không phải học sinh giỏi xuất sắc nhưng GPA trước đây của tôi luôn ổn định ở mức 3.8, không phải lo lắng gì. Sau một sự cố, GPA cuối cùng cũng là 3.6. Nhưng khi đến Case, tôi bắt đầu lo không biết có thể trụ được đến cuối không, có giữ được học bổng không nữa. MBA rất đắt, nếu không có học bổng thì tôi không theo được. 2. Học phí ở đây thật sự xứng đáng vì còn có rất nhiều môn bắt buộc miễn phí (khoá sau học phí sẽ thu 1 tín chỉ mỗi môn). Chủ yếu là 2 workshop về cách xây dựng doanh nghiệp bền vững và phát triển sự nghiệp. Về mặt đạo đức, trường làm rất tốt, hoàn toàn phù hợp với quan điểm của tôi. Tôi vẫn tin rằng kinh doanh nên giúp phát triển xã hội và đời sống nhân văn, không chỉ là kiếm tiền thôi. Mảng phát triển sự nghiệp rất trách nhiệm. Có lẽ ai cũng đã dùng qua Handshake, WSOM yêu cầu hồ sơ được duyệt kỹ trước khi gửi đi, tránh để lại vết xấu trong lịch sử. Rất nhiều công ty đến trường tổ chức hội thảo mà bạn khó mà tham gia hết. Có mô phỏng phỏng vấn, bài kiểm tra phỏng vấn đều được hỗ trợ nhiều. Tôi nghĩ chỉ cần bạn chịu khó tham gia, lợi ích nhận được sẽ rất lớn. Ngoài ra còn rất nhiều chuyến đi thực tế (trek) cần đăng ký. 3. Học bổng: Khi tôi gặp khó khăn, tôi xem lại offer của mình, GPA chỉ cần 2.5 là có học bổng, tôi gần như muốn khóc vì quá vui, cuối cùng lòng căng thẳng cũng bớt đi chút (trường trước tôi cần đến 3.5 mới được). Nhưng cần biết, CWRU chỉ có điểm A/B/C/D, không có A-, B+ nên GPA khó mà cao. 4. Mảng chuyên sâu marketing của trường khá yếu, bạn gần như không thể chọn được môn học ưng ý hoàn toàn. Nếu chỉ muốn học marketing thì tôi không khuyên. Nhưng MBA có thể chọn 2 chuyên ngành. 5. Học kỳ thứ hai tôi chọn một môn tự chọn 6 Sigma (vì chưa xác định rõ mình nên chọn chuyên ngành phụ gì ngoài marketing). Môn này giúp lấy chứng chỉ green belt rất thích hợp. Nhưng hết học kỳ tôi nhận ra mình không muốn làm về vận hành nữa. 6. Chuyên ngành khởi nghiệp và thiết kế của trường khá tốt. Nhưng kinh nghiệm làm việc và tính cách cá nhân, tôi không thấy học hướng đó sẽ giúp ích cho mình. Tôi nghĩ khả năng mềm của tôi khá ổn, ý tưởng cũng nhiều, nên tôi muốn học những thứ cứng cáp hơn. Bạn tôi bảo, anh ta không biết thích gì nên học ngành dễ tìm việc nhất là khoa học máy tính. Tôi chọn chuyên ngành Finance vì có khả năng việc làm, lương và visa H1B tốt hơn. Môn này tôi học chung với nhiều sinh viên thạc sĩ Finance, khá khó đối với tôi nền tài chính yếu. Nhưng tôi thực sự học được nhiều, biết mình chọn môn nào để chuẩn bị đi làm quant trong ngân hàng sau này. Rất thực tế và áp dụng được. 7. Cuộc sống sinh viên: Tôi tham gia câu lạc bộ ở trường được trường hỗ trợ rất nhiều. Có cơ hội tiếp xúc nhân viên và các lãnh đạo trong nhiều lĩnh vực, cũng có thể xin việc làm thêm trong trường. Tôi biết có vài sinh viên dưới tài trợ của trường đã tìm được việc và được cấp H1B. 8. Trường khá thân thiện với sinh viên châu Á. Khi sinh viên mới nhập học, trường có chương trình mời cựu sinh viên chia sẻ trải nghiệm thực tế để giúp các bạn tân sinh viên hiểu rõ hơn về trường. Tôi đính kèm link sự kiện năm nay, các bạn quan tâm có thể xem: Phiên hỏi đáp với sinh viên MBA. 9. Tóm lại, trong các trường cùng xếp hạng, Case vẫn rất đáng giá, bạn học được kiến thức thật, có cơ hội thực tập thật. Nếu chỉ muốn học cho có bằng thì thôi đừng chọn. Cleveland có mức sống thấp hơn nhiều thành phố khác, xét về tổng thể khá hợp lý. 10. Lời khuyên chung khi du học: (Đừng tìm bạn cùng phòng) 11. Thêm một điều chỉnh: Trường có nhiều cuộc thi nội bộ. Lần trước tôi tham gia cuộc thi của câu lạc bộ vận hành, nhóm 4 người đoạt giải Nhất, mỗi người nhận 500 đô la, tôi còn nhận thêm giải cá nhân 50 đô. Sự kiện finance tôi không được tham gia. (Phần thưởng này chỉ cần cố gắng là có thể giành được, sao sinh viên Trung Quốc mình chỉ quan tâm GPA mà bỏ qua những cơ hội như vậy nhỉ...)

**Thời gian biểu:** Hạn nộp R1 là ngày 12.10 * 07.10 Nộp đơn và hoàn thành bài đánh giá KIRA * 25.10 Nhận lời mời phỏng vấn qua Zoom * 31.10 Hoàn thành vòng phỏng vấn thứ hai * 17.11 Nhận thư trúng tuyển kèm học bổng 7.500 CAD Kinh nghiệm phỏng vấn đã được chia sẻ trong một bài viết khác, mọi người vui lòng chuyển sang đó xem. **Thông tin cá nhân:** tốt nghiệp đại học loại hai ở Thượng Hải (không phải trường danh tiếng), chuyên ngành Quản lý Tài chính, GPA 3.03\ Miễn thi GMAT\ IELTS 7 (mỗi kỹ năng từ 6 trở lên)\ 3 năm kinh nghiệm làm việc tại bộ phận tiếp thị một công ty dược phẩm đa quốc gia nằm trong danh sách 500 công ty hàng đầu thế giới Cuối cùng, chúc mọi người đều có kết quả ứng tuyển tốt đẹp.

Chia sẻ dòng thời gian nộp hồ sơ của tôi: * 28.09 nộp hồ sơ đợt 1 * 04.10 nhận thư mời phỏng vấn * 06.10 phỏng vấn * 28.10 nhận thư mời nhập học kèm học bổng

Tôi rất vui vì hơn một năm trước đã từng đăng bài ở đây, hỏi mọi người một câu hỏi: tốt nghiệp đại học Bắc Đại, nên chọn MBA của INSEAD hay thạc sĩ của các trường đại học hàng đầu Mỹ? Tôi đã nhận được nhiều câu trả lời và sau đó cũng hỏi nhiều người khác. Khi đó tôi thật sự chưa hiểu rõ về MBA, nên đã đắn đo giữa MBA và thạc sĩ. Nhưng tôi tin rằng nếu tôi từng băn khoăn như vậy thì người khác cũng vậy, vì thế tôi muốn phân tích một cách toàn diện cho mọi người. Trước hết, nói về nền tảng cá nhân của tôi: tôi tốt nghiệp cử nhân trường Vật lý Đại học Bắc Kinh năm 2018, từ chối cơ hội bảo lưu thạc sĩ để đi làm việc tại một công ty tư vấn hàng đầu, GPA 3.7, IELTS 7.5, TOEFL 109, GMAT 750 (lần đầu thi chỉ được 710). Gần đây tôi nhận được thư mời nhập học MBA của INSEAD, thạc sĩ Kinh tế phát triển quốc tế ở Yale và thạc sĩ Tài chính của Đại học Columbia, cuối cùng chọn INSEAD MBA, bắt đầu học vào tháng 1 năm 2022, và tháng 7 sắp tới sẽ thực tập tại bộ phận đầu tư của Quỹ Vision Fund thuộc SoftBank ở Hồng Kông, tháng 12 chính thức tốt nghiệp. Lý do cơ bản nhất để tôi học tiếp có ba điểm: thứ nhất là muốn nghỉ ngơi một chút, sau hơn 3 năm làm việc khá căng thẳng, đây là dịp để học thêm. Thứ hai là muốn hệ thống lại kiến thức, tạo thêm nhiều cơ hội việc làm, tăng khả năng cạnh tranh. Thứ ba là muốn nâng cao bằng cấp của mình. Lúc đó tôi phân vân chủ yếu vì nghĩ rằng tên tuổi của Yale và Columbia nổi tiếng hơn, các trường kinh doanh hàng đầu như INSEAD, LBS hay Kellogg (ĐH Northwestern) không thực sự là những trường “đình đám” để có thể vươn ra ngoài phạm vi ngành, và tôi có quan điểm chủ quan rằng trong nước có lẽ người ta sẽ chú trọng hơn đến danh tiếng. Tuy nhiên sau khi hỏi nhiều cựu sinh viên, nhân sự tuyển dụng và các chuyên gia có kinh nghiệm, tôi nhận ra mình nghĩ một chiều. Lý do là vì vòng kết nối, cấp độ công ty bạn làm việc sau này chắc chắn sẽ biết đến những trường kinh doanh hàng đầu kia, sẽ không có chuyện đánh giá thấp bạn. Uy tín bạn cho là chỉ có tác dụng với người thân quen và những người bình thường – họ có thể cho rằng MBA của Oxbridge còn hơn MBA của trường bạn học, nhưng sự công nhận đó không có ý nghĩa bằng sự công nhận từ những chuyên gia trong ngành, mà sự công nhận này mới quan trọng vì nó ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển nghề nghiệp của bạn. Vì vậy, câu trả lời trở nên đơn giản: chắc chắn nên chọn MBA, và MBA là sự lựa chọn nghề nghiệp tốt hơn hẳn thạc sĩ. Tại sao vậy? Có ba lý do: 1. Về mặt xã hội, bạn đã đi làm nhiều năm rồi đi học MBA thì có thể kết bạn với những người cùng chí hướng, tuổi tác cũng gần nhau, trong khi học thạc sĩ thường là những người mới tốt nghiệp đi học tiếp, sẽ có khoảng cách thế hệ đáng kể. 2. Về mặt kiến thức, MBA học được nhiều hơn thạc sĩ bởi độ công nhận cao hơn, còn những khóa thạc sĩ thông thường khó có thể học được kiến thức thực sự hữu ích. 3. Về sự nghiệp, tốt nghiệp MBA trường kinh doanh hàng đầu giúp bạn có thể làm associate tại các ngân hàng đầu tư, consultant ở MBB, associate private equity; còn các chương trình thạc sĩ hàng đầu chủ yếu đưa bạn vào vị trí analyst tại ngân hàng đầu tư, tư vấn hay private equity – liệu bạn có từ chối vị trí associate mà chấp nhận làm analyst? Cơ hội được làm quản lý/giám đốc/phó tổng giám đốc ở các công ty trong Top 500 hay các công ty kỳ lân cũng có nhiều hơn. Tôi cũng thấy rằng những người học thạc sĩ sau nhiều năm đi làm thường phát triển nghề nghiệp không tốt bằng những người đi học thạc sĩ ngay sau khi tốt nghiệp đại học, ví dụ một người bạn tôi tốt nghiệp Nhân Đại (Đại học Nhân dân) hai năm sau đi học thạc sĩ kỹ thuật môi trường tại Stanford, tốt nghiệp vào ngân hàng China Merchants Bank; một người bạn khác tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Thượng Hải một năm sau đó học thạc sĩ kinh tế tại University of Chicago, tốt nghiệp làm tư vấn ở Big Four; một em học trò của tôi tốt nghiệp Bắc Đại, hai năm sau học thạc sĩ tài chính tại London Business School rồi vào bộ phận ngân hàng đầu tư của Guangfa Securities, nhưng phát triển vẫn chưa như ý. Cuối cùng tôi muốn nói rằng MBA chỉ là một nền tảng, bạn có thể đạt được đến đâu phụ thuộc rất lớn vào bằng đại học trước đó, kinh nghiệm làm việc và năng lực tổng thể của bạn, tuyệt đối không phải chỉ cần vào được MBA là sự nghiệp sẽ phát triển thuận lợi. Ví dụ, lúc đầu tôi cũng nghĩ rằng những người học MBA ở Harvard chắc chắn có sự nghiệp rất thuận lợi, nhưng sau khi xem xét hướng đi việc làm và phát triển nhiều năm sau tốt nghiệp của sinh viên Harvard MBA, tôi phát hiện không ít người cũng có sự nghiệp khá bình thường, còn những người thành công vượt trội là bởi họ vốn có nền tảng rất mạnh, ví dụ bạn đã là sinh viên Harvard và có kinh nghiệm làm việc tại bộ phận ngân hàng đầu tư của Goldman Sachs, thì dù học MBA tại một trong những trường hàng đầu nước Mỹ cũng hơn 99% sinh viên xét tuyển Harvard MBA đến từ Tsinghua, Peking, Fudan. Nhưng dù sao, với đa số người, MBA vẫn là một bệ phóng rất tốt, vì có nhiều người từ Big Four, ngân hàng hay ngân hàng đầu tư bình thường nhờ có MBA mà chuyển đến làm giám đốc cấp cao tại các tổ chức hàng đầu. Tôi cho rằng rất nhiều người trong số đó có được thành công sau là nhờ học MBA.

Rất vui vì hơn một năm trước tôi đã từng đăng bài ở đây, hỏi mọi người một câu hỏi: tốt nghiệp đại học Bắc Đại, nên chọn MBA của INSEAD hay thạc sĩ của một trường đại học hàng đầu Mỹ, và nhận được rất nhiều câu trả lời. Sau đó tôi cũng hỏi thêm nhiều người nữa. Lúc đó thực sự tôi chưa hiểu rõ về MBA nên mới băn khoăn giữa MBA và thạc sĩ, nhưng tôi tin rằng nếu tôi từng có những thắc mắc này thì người khác cũng vậy, nên tôi sẽ phân tích kỹ lưỡng cho mọi người. Trước tiên nói đôi nét về bản thân: tốt nghiệp đại học khoa Vật lý Bắc Đại năm 2018, từ chối cơ hội học nghiên cứu sinh, làm việc trực tiếp tại một công ty tư vấn hàng đầu, GPA 3.7, IELTS 7.5, TOEFL 109, GMAT 750 (lần đầu thi chỉ được 710), gần đây được nhận vào chương trình MBA của INSEAD, thạc sĩ Kinh tế Phát triển Quốc tế tại Yale và thạc sĩ Tài chính tại Đại học Columbia, cuối cùng tôi chọn INSEAD MBA, nhập học tháng 1/2022, dự kiến tháng 7 sẽ thực tập tại bộ phận đầu tư Quỹ Vision của SoftBank ở Hồng Kông, tháng 12 sẽ chính thức tốt nghiệp. Lý do chính khi tôi quyết định học tiếp có ba điểm: thứ nhất, muốn nghỉ ngơi một chút sau hơn 3 năm làm việc khá mệt mỏi; thứ hai, muốn học hệ thống hơn để bản thân có nhiều lựa chọn nghề nghiệp hơn, tăng tính cạnh tranh; thứ ba, muốn nâng cao trình độ học vấn. Trước khi nói vì sao lúc đó tôi băn khoăn, điểm chính là tôi nghĩ tên tuổi Yale và Columbia có phần nổi tiếng hơn. Các trường kinh doanh hàng đầu như INSEAD/LBS/Kellogg của Northwestern không phải trường có tiếng vang cực lớn, không dễ được biết rộng rãi. Tôi nghĩ ở trong nước có thể đánh giá cao độ nổi tiếng nhiều hơn. Tuy nhiên sau khi hỏi nhiều cựu sinh viên, các HR và chuyên gia lâu năm, tôi nhận ra mình nghĩ hơi một chiều. Vì sau này, môi trường xung quanh, công ty bạn làm việc đều biết đến các trường kinh doanh hàng đầu này, không ai đánh giá thấp bạn. Độ nổi tiếng bạn nghĩ thực ra chỉ có ý nghĩa với người ngoài ngành, gia đình, người quen bình thường — họ có thể cho rằng MBA của các trường như Oxbridge hay Ivy leagues đều hơn INSEAD, nhưng sự công nhận của những người không phải chuyên môn không quan trọng. Việc công nhận từ giới chuyên nghiệp mới thực sự quan trọng, vì sự phát triển nghề nghiệp của bạn gắn liền với họ. Vậy nên với hiểu biết này, câu trả lời sẽ đơn giản: nhất định nên chọn MBA. MBA chắc chắn là lựa chọn nghề nghiệp tốt hơn thạc sĩ, vì 3 lý do: 1. Về mặt quan hệ xã hội, sau nhiều năm đi làm rồi học MBA bạn có thể kết bạn với nhiều người cùng chí hướng, vì khoảng cách tuổi tác không quá lớn. Còn học thạc sĩ thường là các bạn vừa tốt nghiệp, giữa bạn và họ có khoảng cách thế hệ. 2. Về mặt học tập, kiến thức học MBA rõ ràng nhiều và thực tế hơn thạc sĩ, do được công nhận cao hơn, trong khi thạc sĩ bình thường rất khó học được kiến thức hữu ích lắm. 3. Về mặt nghề nghiệp, MBA từ các trường kinh doanh hàng đầu cho phép bạn vào làm associate ở các ngân hàng đầu tư, consultant ở MBB, associate ở quỹ PE. Thạc sĩ hàng đầu thì thường được nhận làm analyst ở các lĩnh vực này. Bạn nghĩ sao lại bỏ cơ hội làm associate để làm analyst? Cả khi làm việc ở công ty top 500 hay unicorn cũng có cơ hội làm quản lý, giám đốc hay phó tổng rất lớn. Tôi còn thấy những người đi học thạc sĩ sau nhiều năm đi làm thường phát triển nghề nghiệp không bằng người vừa ra trường học thạc sĩ. Ví dụ bạn tôi tốt nghiệp Đại học Nhân dân, 2 năm sau học thạc sĩ kỹ thuật môi trường tại Stanford, ra trường vào Ngân hàng Thuong mại Trung Quốc; bạn khác tốt nghiệp Đại học Ngoại ngữ Thượng Hải một năm sau học thạc sĩ kinh tế tại Chicago, ra trường vào công ty tư vấn Big Four; em trai học Bắc Đại, 2 năm sau học thạc sĩ tài chính ở London Business School, vào bộ phận ngân hàng đầu tư của China Guangfa Securities, nhưng phát triển chưa tốt lắm. Cuối cùng tôi muốn nói, MBA chỉ là một nền tảng; bạn có thể tiến xa đến đâu còn tùy thuộc vào bằng cử nhân, kinh nghiệm làm việc và năng lực tổng thể của bạn. Không có chuyện chỉ cần học MBA là mọi chuyện suôn sẻ. Chẳng hạn lúc đầu tôi cũng nghĩ học MBA Harvard thì sự nghiệp sẽ rất thuận lợi, nhưng khi xem xét đường đi việc làm và phát triển sau nhiều năm của sinh viên Harvard MBA mới thấy nhiều bạn cũng bình thường. Những người thành đạt thường là người vốn có thực lực rất mạnh. Nếu bạn đã có bằng Harvard, kinh nghiệm ở Goldman Sachs, đi học MBA tại top 16 Mỹ chắc chắn sẽ tốt hơn 99% sinh viên từ Bắc Đại, Thanh Hoa, Phúc Đán vào Harvard MBA vì bạn vốn đã rất xuất sắc. Nhưng dù sao đi nữa, với phần đông mọi người, MBA thực sự là bàn đạp rất tốt, vì có rất nhiều người nhờ học MBA từ vị trí trong Big Four, ngân hàng hay ngân hàng đầu tư bình thường nhảy lên các vị trí lãnh đạo ở các tổ chức hàng đầu, tôi nghĩ họ gần như chắc chắn phát triển sự nghiệp sau khi học MBA.

Chào mọi người! Mình là Celia, sinh viên năm hai của Kellogg, mình muốn chia sẻ 5 điểm mà mình rất trân trọng ở Kellogg trong suốt hơn hai năm qua, hy vọng giúp ích cho mọi người khi chọn trường/ứng tuyển. **Về bản thân mình:** Mình học đại học ở Trung Quốc đại lục, rồi học thạc sĩ một năm tại Mỹ, sau đó làm tư vấn tại MBB ở Trung Quốc được 4 năm, và giờ định tận dụng cơ hội học MBA để khám phá sở thích của mình trong ngành công nghệ giáo dục. Sắp tới mình sẽ làm product manager tại một công ty edtech ở khu vực Bay Area. Năm điểm mình muốn chia sẻ có thể có góc nhìn hơi khác biệt, mọi người có thể chọn đọc phần mình quan tâm: 1. Khởi nghiệp ít rủi ro trong thời gian học MBA; 2. Học kỳ trải nghiệm San Francisco; 3. Các lớp học về lãnh đạo; 4. Tận hưởng cuộc sống; 5. Chưa nghĩ ra điểm nào thứ năm (mình muốn đi ăn và đọc sách bên hồ rồi). **1. Khởi nghiệp ít rủi ro:** Nếu bạn quan tâm đến việc khởi nghiệp trong thời gian học MBA, Kellogg rất phù hợp. Ban đầu mình vào Kellogg chẳng mấy để ý tới khởi nghiệp. Mình đã tích cực networking với các cựu sinh viên ngành giáo dục và được một chị khóa trên trong lĩnh vực edtech giới thiệu cho cuốn sách “THE LEAN STARTUP”. Cuốn sách này sau đó trở thành cuốn mình thích nhất năm 2020. Mình mới nhận ra khởi nghiệp cũng có một khung tư duy rất thú vị, hoàn toàn khác với tư duy trong ngành tư vấn. Với tinh thần thử thách, mình đăng ký bộ ba khóa học nổi tiếng về khởi nghiệp của Kellogg - New Venture Discovery (phát hiện và xác định vấn đề), New Venture Development (phát triển sản phẩm tối thiểu khả dụng và test A/B), và New Venture Launch (mở rộng và gọi vốn). Mình nghĩ đây là ba khóa học giúp mình phát triển nhiều nhất ở Kellogg. Lý do mình cho rằng khởi nghiệp trong MBA là ít rủi ro: 1. Kellogg hỗ trợ tài chính (tiền miễn phí~): Việc khởi nghiệp tự xoay vốn rất tốn kém... Mỗi khóa trong chuỗi New Venture hỗ trợ từ 1.000 đến 5.000 đô la, rất đủ cho startup giai đoạn đầu. Ngoài ra, công ty mình còn nhận được vài nghìn đô la tài trợ cho dự án tác động xã hội mỗi kỳ. Kellogg và các bên ngoài còn tổ chức nhiều cuộc thi pitch với giải thưởng lên đến vài ngàn đến vài chục nghìn đô la. So với khởi nghiệp không phải MBA, nguồn tài chính dồi dào hơn hẳn! 2. Dựa trên 2 năm để khám phá xem mình có phù hợp khởi nghiệp không: Nhiều bạn của mình không chắc liệu mình có phù hợp khởi nghiệp, nên tham gia nhóm người khác hoặc tự thành lập nhóm. Không cần nghỉ việc mà vẫn thử khởi nghiệp được, và sau hai năm bạn có thể xác định liệu mình phù hợp startup giai đoạn đầu, giai đoạn sau hay hợp làm intrapreneur trong công ty lớn... MBA chính là để khám phá lĩnh vực mình đam mê và xác định hướng phát triển dài hạn, mình cảm thấy sau 2 năm rõ ràng hơn nhiều về tương lai nghề nghiệp. Mình mong muốn từ từ chuyển từ startup giai đoạn sau lên startup giai đoạn đầu. 3. Hỗ trợ từ mentor: Mình rất tin tưởng vào framework Lean Startup của Steve Blank. New Venture Discovery dựa trên framework này, dạy cách làm sản phẩm từ 0 đến 1. Mỗi khóa học đều do các giáo sư là doanh nhân ngoài trường, nhà đầu tư mạo hiểm, hoặc người quản lý accelerator Techstars ở Chicago giảng dạy. Chỉ cần học từ trải nghiệm của họ đã rất hữu ích. Họ còn mời nhiều khách mời khởi nghiệp thành công hay thất bại đến chia sẻ câu chuyện, và các chuyên gia về sản phẩm, SEO/SEM, bán hàng, thương hiệu thường xuyên tổ chức workshop. Khi gặp khó khăn trong phát triển startup, mình có thể hỏi thẳng trong lớp hoặc giờ văn phòng, cảm giác như học thực hành rất sát thực tế. Ngoài lớp học, mình nhận mentorship từ hơn chục cựu sinh viên/giảng viên tại nhiều địa điểm như Garage (hubb khởi nghiệp của Northwestern), họ rất nhiệt tình và hỗ trợ chu đáo. Mình cho rằng chỉ riêng yếu tố này đã rất đáng học phí! 4. Gặp được đồng đội cùng chí hướng: Ý tưởng khởi nghiệp của mình liên quan đến học ngôn ngữ. Khi mới sang Mỹ, mình tưởng tiếng Anh mình rất tốt, nhưng trong các tình huống xã hội hay sinh hoạt hàng ngày lại rất bối rối. Điều làm mình khó chịu nhất là khi nói tiếng Anh không thể biểu đạt ý tưởng hay thể hiện cá tính như nói tiếng Trung. Mình gặp các đồng sáng lập trong lớp New Venture Discovery, mặc dù họ là người Mỹ bản địa, nhưng đều từng học ngôn ngữ thứ hai và sống ở nước ngoài nên cùng trải qua khó khăn giống mình. Chúng mình lập tức kết nối và muốn giải quyết vấn đề này. Từ tháng 1/2021 đến nay là 17 tháng, chúng mình họp mặt hàng tuần, trải qua nhiều thăng trầm. Đặc biệt, sự đam mê và cam kết của mọi người ngày càng cao, đó là trải nghiệm nhóm mà mình rất trân quý. **2. Học kỳ trải nghiệm San Francisco:** Học kỳ SF diễn ra vào học kỳ đông năm hai, khi Chicago đang lạnh giá, khoảng 30-40 bạn trong khoá sẽ đến San Francisco học 3 tháng. Đây là học kỳ vui nhất của mình ở Kellogg. Điểm nổi bật: Rất phù hợp với bạn thích tech startup hoặc đầu tư mạo hiểm (VC)! 1. Lớp học chất lượng: Ở SF, giảng viên phần lớn là các CPO công ty niêm yết hoặc founder startup, họ đều là cựu sinh viên Kellogg, rất tâm huyết và tận dụng mạng lưới của mình mời nhiều founder startup và nhà đầu tư VC đến làm khách mời. Mình có môn Launching and Leading Startup, khách mời dần chuyển từ founder startup giai đoạn hạt giống sang CEO các startup giai đoạn Series E hoặc chuẩn bị IPO, rất hữu ích để hiểu năng lực cốt lõi của từng giai đoạn cũng như suy nghĩ của các CEO, giúp mình rõ hơn mình thích startup giai đoạn nào. 2. Mạng lưới cựu sinh viên và hỗ trợ của trường: Mỗi tuần đều có các sự kiện xã hội do Kellogg tổ chức. Mục tiêu của Kellogg khi mở phân hiệu tại SF là xây dựng mạng lưới bền vững trong Bay Area nên tổ chức nhiều buổi gặp mặt alumni vui vẻ, gặp gỡ nhà tuyển dụng SF, series ăn trưa với alumni, thậm chí có lần trường gửi cho tụi mình link đăng ký chỉ với một click để được liên hệ với hơn chục alumni giàu kinh nghiệm tổ chức ăn tối tại nhà họ. Vì học kỳ SF chỉ có 30-40 sinh viên Kellogg nên được rất nhiều alumni Bay Area quan tâm và chăm sóc. Được đến nhà alumni đã tốt nghiệp 20-30 năm, tìm hiểu cuộc sống của họ thỏa mãn nhiều tò mò của mình. 3. Cohort rất đa dạng và thân thiết: Khác với môi trường ở campus chính đã có nhóm xã hội riêng, ở SF mọi người như bắt đầu lại, 30-40 người mới đến thành phố mới, tất nhiên sẽ kết nhóm thân thiết để cùng chia sẻ. Cohort rất đa dạng, tỷ lệ sinh viên Mỹ và quốc tế cân bằng, cùng nhau săn tìm kho báu ở FiDi, đi Napa uống rượu, trượt tuyết ở Tahoe, rất vui vẻ! 4. Kinh nghiệm thực tập: Mọi người đi SF quarter đều phải làm thực tập bán thời gian, có track VC và track startup. Mình thực tập tại một startup edtech rất nhỏ với 20 người, thỏa mãn mong muốn được thử ở startup giai đoạn đầu và giúp mình suy nghĩ kỹ hơn về việc lựa chọn team nếu muốn khởi nghiệp sau này. **3. Lớp học lãnh đạo:** Kellogg có nhiều khóa học lãnh đạo rất hay. Kết hợp kinh nghiệm làm tư vấn và dẫn dắt nhóm khởi nghiệp trong thời gian học bschool, các khóa kỹ năng mềm này giúp mình trưởng thành hơn nhiều về lãnh đạo. Mình có thể kể dài hàng chục ngàn chữ nhưng nói ngay đây một ví dụ: Trong khóa PLI nổi tiếng, mình được yêu cầu hỏi feedback từ đồng đội. Mình chọn hỏi các đồng sáng lập startup. Tóm lại, feedback của nhóm gồm: 1. Mình cần định hướng tầm nhìn lớn hơn và tập trung vào bức tranh tổng thể. 2. Họ muốn một lãnh đạo assertive (quyết đoán) hơn là quá dân chủ. 3. … Những phản hồi này thực sự là những điểm mù của mình, tức mình trước đây chưa nhận ra hoặc bỏ qua tầm quan trọng của chúng. Có câu nói cũ trong công ty cũ là “hãy luôn hỏi xem có gì ở sau lưng áo bạn” vì bạn không thể tự nhìn thấy, nhưng rất có thể đó là thứ cản trở sự phát triển nghề nghiệp. Những suy ngẫm và việc làm từ khóa PLI là một trong những bài học quý giá nhất mình nhận được ở Kellogg. **4. Tận hưởng cuộc sống:** Từ một tuần làm việc 60-70 giờ chuyển thành sinh viên thật sự thoải mái. Ngay cả khi thực tập hè cũng giữ được cân bằng công việc và cuộc sống. Sau nhiều năm làm việc vất vả cảm giác thế giới tươi sáng hơn nhiều (haha, có hơi quá lời). Nơi mình ở Evanston cũng rất đẹp! Một mặt tường toàn cửa kính lớn nhìn ra công viên nhỏ. Khung cảnh có một ngọn tháp nhà thờ nhô lên giữa màu xanh của cây, xa xa là hồ Michigan xanh lấp lánh dưới ánh mặt trời. Thị trấn giống hệt Stars Hollow trong Gilmore Girls, nhịp sống chậm nhưng đầy sức sống trẻ trung (vì có nhiều sinh viên NU ở đây). Sống ở đây hai năm là một trải nghiệm không tồi. **5. Mình chưa nghĩ ra lý do thứ năm, định đi mua đồ ăn và ra bãi cỏ bên hồ đọc sách một lát đây.**

Hãy chuẩn bị thật tốt, giấc mơ du học trường mơ ước không còn xa nữa Mùa tuyển sinh nhập học kỳ Fall 2022 của tôi chính thức kết thúc vào tháng 5. Tôi không nhận được thư chấp nhận từ những trường danh tiếng nhóm M7, S16, cũng không vào được trường mơ ước số 1, nhưng tôi hy vọng kinh nghiệm và những bài học tôi rút ra trong quá trình xin học sẽ giúp bạn dũng cảm và chuẩn bị tốt hơn để đạt được ước mơ vào trường mình mong muốn. (Còn các bạn rất xuất sắc thì không cần tham khảo nhé.) **Thông tin cá nhân:** Tôi học tại một trường đại học tại Trung Quốc không thuộc nhóm 985, 211, cũng không phải chương trình hợp tác với nước ngoài cấp một, hai; đã làm việc 6 năm tại một chi nhánh ngân hàng thương mại địa phương; chỉ xin học MBA; miễn thi TOEFL, điểm GMAT dưới 700. Kết quả xin học: - Mỹ: RICE (Đậu)/WUSTL (Đậu)/FORDHAM (Đậu)/UMD (Waiting List)/UO (Trượt)/UT AUSTIN (Trượt)/UC DAVIS (Trượt) - Đông Nam Á: HKUST (Đậu)/NUS (Trượt)/NTU (Trượt) **Lời khuyên 1: Nếu xếp hạng đại học của bạn không nổi bật, hãy thay đổi những thứ bạn có thể cải thiện** Vì tôi xin học MBA nên tôi chia sẻ từ kinh nghiệm xin MBA. Nền tảng đại học của tôi so với các trường nhóm 985, 211 rất bình thường, nhưng điểm tích cực là điểm trung bình đại học tôi không tồi và năm nào cũng nhận học bổng. Ngoài ra không có gì nổi bật. Cách duy nhất tôi thể hiện mình là bằng kinh nghiệm làm việc 6 năm. Khi mới đi làm, tôi chưa từng nghĩ sẽ học MBA mà chỉ cố gắng làm việc chăm chỉ để thăng tiến và tăng lương. Trong 6 năm, tôi tích lũy kinh nghiệm, thăng chức và đạt chứng chỉ CPA, dùng những điều này để chứng minh sự cố gắng và tiềm năng với nhà trường. Nếu bạn vẫn đang học đại học, hãy tận dụng hết mọi kỳ nghỉ để đi thực tập hoặc tham gia hoạt động, thậm chí nếu bạn dùng kỳ nghỉ để học một sở thích mới cũng rất có ích. Đừng chỉ mơ ước du học mà để bản thân lười biếng ở nhà. Nếu bạn đã đi làm, điều rõ ràng là cần làm việc thật tốt, đồng thời có thêm sở thích hoặc hoạt động ngoại khóa sẽ càng tốt. Các trường Mỹ rất thích sự đa dạng của sinh viên, tựa như câu nói của người Trung Quốc: “Vừa biết ra ngoài giao tiếp, vừa biết về nhà nấu cơm”. **Lời khuyên 2: Nếu cận kề hạn nộp hồ sơ, chỉ cần điểm GMAT không quá thấp, cứ thử nộp trước. Đừng chờ điểm GMAT đạt 700 rồi mới nộp** Tôi đã phạm 3 sai lầm liên quan đến điểm số này. 1. Tôi nghĩ phải chuẩn bị đầy đủ tất cả giấy tờ mới nộp được nên phần lớn trường tôi nộp vào vòng 2 (round-2). Thực ra không phải vậy, các trường thường cho phép nộp hồ sơ trước rồi bổ sung điểm TOEFL và GMAT sau, tùy quy định của từng trường về hạn bổ sung. Nếu hồ sơ của bạn đã hoàn chỉnh, hãy cố gắng nộp sớm ở vòng 1, vòng 2 có lượng hồ sơ nhiều nhất, vòng 3 sẽ khiến bạn rất lo lắng và có thể ảnh hưởng đến việc xin visa. 2. TOEFL và GMAT có thể được miễn thi (tùy theo quy định của trường). Nhiều trường chỉ yêu cầu bạn có bằng đại học tại Mỹ và chương trình học bằng tiếng Anh thì được miễn TOEFL. Tôi không biết điều này nên đã tốn nửa năm chuẩn bị TOEFL, vừa ảnh hưởng thời gian ôn GMAT, vừa mất một khoản tiền lớn cho trung tâm luyện thi, rất đáng tiếc. Vì vậy, các bạn học chương trình hợp tác quốc tế hãy nhớ tìm hiểu kỹ về việc miễn TOEFL! 3. Về điểm GMAT, dù các trường thường công bố điểm trung bình của sinh viên trúng tuyển các năm trước để tham khảo, nhưng bạn chỉ cần không thấp hơn điểm trung bình quá nhiều thì vẫn nên thử nộp hồ sơ! Điểm GMAT chỉ là một phần trong bộ hồ sơ chứ không phải tất cả. Nhưng nếu phần còn lại cũng trung bình thì bạn nên cố gắng đạt điểm cao hơn để cân bằng. Đừng vì nghĩ điểm bạn không đạt trung bình mà tự tin sẽ bị loại, phải tự tin dám nộp hồ sơ! Còn cách ôn thi TOEFL và GMAT tôi không dám nhận xét... **Lời khuyên 3: Personal statement/Essay là phần rất quan trọng** Tôi không có nhiều kinh nghiệm ở phần này ngoài việc essay cho Rice do tôi tự làm, còn các trường khác được một trung tâm du học nhỏ giúp viết. Chúng tôi cùng nghĩ ra ý tưởng và chiếc khung bài viết muốn thể hiện những điểm nổi bật với trường. Bài essay rất tốt, trừ UC Davis, tôi đều có cơ hội phỏng vấn, nhưng vì essay không do chính tay tôi viết nên trong các vòng phỏng vấn tiếp theo vẫn có rủi ro lớn. Nếu bạn sử dụng dịch vụ viết, nhớ luôn nhắc họ đúng hạn vì có thể gặp trường hợp trễ giao bài. Tôi từng trễ deadline vòng 2 một trường nên phải bỏ luôn cơ hội đó. Trễ giao bài cũng làm bạn không đủ thời gian để chỉnh sửa theo ý mình. Ví dụ, essay mẫu thường viết chung chung về lý do yêu thích trường (chất lượng giảng dạy tốt... vv) nhưng bạn có thể tìm hiểu kỹ điểm đặc trưng của trường để đưa vào. Tôi không ủng hộ hoặc phản đối trung tâm viết essay, tùy khả năng từng người. Nếu có thể, tự viết là tốt nhất. Còn nếu không, hãy chọn một trung tâm uy tín – điều này rất quan trọng! Tôi từng xem một trung tâm nổi tiếng, báo giá 80 triệu đồng? (khá đắt). **Lời khuyên 4: Chuẩn bị và sắp xếp phỏng vấn cực kỳ quan trọng!** 1. Khi nhận được thư mời phỏng vấn, tôi nghĩ coi như 50% thành công rồi, còn 50% phụ thuộc vào buổi phỏng vấn. Thứ tự tôi phỏng vấn trường: UR, UT-AUSTIN, NUS, HKUST, UMD, WUSTL, RICE, FORDHAM. Khi nhận được thư mời UR, tôi đã luyện phỏng vấn thử, cùng người viết essay dự đoán các câu hỏi. Nhưng trước HKUST tôi bị từ chối nhiều trường. Tôi cảm ơn NUS vì xét hồ sơ theo dạng rolling và nằm giữa lịch phỏng vấn của tôi. Sau khi bị NUS từ chối, tôi mới nhận ra vấn đề ở câu trả lời của mình quá dựa vào phân tích của trung tâm mà thiếu cảm xúc, suy nghĩ cá nhân ở các câu hỏi về động lực học MBA, câu hỏi hành vi, lãnh đạo. Sau khi chỉnh sửa, từ HKUST trở đi tôi đã giữ vững phong độ. Rất tiếc là tôi nhận ra muộn nên để UT-AUSTIN – trường mơ ước – phỏng vấn ngày đầu năm mới (vì mê tín hy vọng may mắn), vô tình đánh mất cơ hội. Nếu tôi để UT-AUSTIN phỏng vấn cuối cùng, chắc chắn đã có offer rồi, rất tiếc. 2. Cách chuẩn bị phỏng vấn thì mọi người đều biết, có điều kiện thì nên tham gia campus visit hoặc hội thảo lớn do trường tổ chức ở Trung Quốc, không có điều kiện thì tìm hiểu trên website, blog sinh viên của trường. Tôi thấy còn 2 điều quan trọng nữa: tìm sinh viên năm 2 đang học trường để hỏi thông tin, họ rất nhiệt tình giúp đỡ; và tìm kiếm câu hỏi phỏng vấn mẫu có đáp án tham khảo, rất hữu ích. 3. Thời gian phỏng vấn rất quan trọng! Trường mơ ước nên sắp xếp phỏng vấn vào cuối cùng, trường an toàn nên xếp đầu làm kinh nghiệm thực chiến. Với trường xét theo rolling basis hoặc có ngày công bố kết quả cố định, bạn phải rõ lịch để không phải đau đầu khi nhận offer sớm từ trường rolling còn các trường khác công bố kết quả muộn hơn và phải chọn từ chối hay đặt cọc. Tiền deposit tại các trường Đông Nam Á thường rất đắt. **Lời khuyên 5: Đừng vội nghỉ việc để ôn thi TOEFL, GMAT** Sinh viên chuẩn bị học thạc sĩ thường không gặp chuyện này, nhưng nếu bạn đang đi làm và muốn học MBA thì phải cân nhắc thật kỹ việc nghỉ việc để ôn thi. Áp lực rất lớn, trường cũng sẽ hỏi lý do khoảng trống trên CV, bạn phải soạn kỹ lý do (chỉ nói nghỉ để ôn thi thì không được chấp nhận). Nếu nghỉ việc, nên nộp hồ sơ vòng 1 để trường thấy khoảng trống không dài, có thể họ sẽ không chú ý nhiều (nhưng vẫn phải chuẩn bị trả lời kỹ khi phỏng vấn). **Lời khuyên 6: Dám mơ và dám nộp hồ sơ vào trường top** Ban đầu danh sách trường tôi gửi cho trung tâm không có HKUST, NUS, WUSTL, RICE. Thậm chí RICE tôi nộp vòng 3. Khi tra thứ hạng trường trong lúc săn trường mơ ước, thấy RICE yêu cầu điểm GMAT không quá cao, bạn tôi bảo thử đi vì còn 12 tiếng trước deadline, tôi liền tự chuẩn bị hồ sơ. Sau đó xem profile tuyển sinh mới biết điểm trung bình lớp đó là 705, tôi thấp hơn khá nhiều, vậy mà vẫn được nhận. Vậy nên hãy dám làm! Đừng lo điểm GMAT, TOEFL của mình thấp. Cảm ơn Zoe vì đã an ủi tôi – dù không hẳn là nói dối, điểm 705 thực sự thấp hơn điểm của cô ấy – giúp tôi vô tình trúng tuyển trường mình thích. Nên tham gia nhiều buổi online info session của trường, nhiều khi trường sẽ miễn hoặc giảm phí đăng ký, giúp bạn tiết kiệm chi phí. Nếu bạn đang ấp ủ giấc mơ du học, chưa tự tin về hồ sơ, lại tình cờ đọc được bài tổng kết này, hy vọng nó sẽ giúp bạn ít nhiều. Nhưng đừng vội làm việc gì bồng bột. Trong 6 năm làm việc, tôi nhận ra mình cần môi trường mới để phát triển tốt hơn, nên đã cân nhắc du học để nâng cao trình độ và có nhiều cơ hội hơn. Nhưng tôi không làm việc đó một cách vội vàng, tôi từng bước nâng cao năng lực và tiết kiệm tiền, đồng thời đặt ra tiêu chí tối thiểu cho trường MBA của mình vì đây là một khoản đầu tư trên một trăm triệu đồng. Đồng thời, tôi cũng có phương án B, nếu không đỗ, tôi vẫn có thể dùng CV hiện tại để nhảy sang môi trường tốt hơn. Cuối cùng, cảm ơn diễn đàn Chase Dream đã giúp tôi kết nối với bạn bè khắp nơi, nhận được sự hỗ trợ và tìm được những người bạn tốt. Xin cảm ơn!

**Kết quả trúng tuyển:** * Đã đỗ: Booth($$), Kellogg, Yale, Tuck($$), Ross($$$), Anderson($$) * Danh sách chờ: NYU Stern * Bị từ chối: CBS, Sloan, Johnson **Tiểu sử:** Hộ chiếu Trung Quốc, học đại học tại trường thứ hai trong nước -> đại học Mỹ, GPA 4.0, GRE 328 Kinh nghiệm làm việc: 5 năm, M&A (Mua bán và sáp nhập doanh nghiệp) **Hành trình theo đuổi ước mơ suốt mười năm:** Thời trung học, tôi học tại một trường trọng điểm cấp tỉnh. Tôi đam mê âm nhạc, luyện tập thể thao, có những mối tình đầu, nhưng lại không thích học hành, dẫn đến kết quả thi đại học năm tốt nghiệp không cao và phải vào học một trường đại học thứ hai trong nước. Sau thất bại trong kỳ thi đại học, trong lòng tôi tràn ngập sự tiếc nuối và không cam lòng vì chưa từng nỗ lực học tập. Vì vậy, nhập học đại học năm nhất, tôi quyết tâm phấn đấu, đứng đầu trong số 500 sinh viên toàn khoa với GPA cao nhất và nhận được học bổng quốc gia. Có lẽ chính lòng không cam lòng này đã tạo nên nỗi khát khao được học tại trường đại học danh tiếng. Tôi biết mình không muốn tiếp tục dành cả ba năm đại học tại trường thứ hai này, nên sau năm nhất tôi quyết định đi du học Mỹ để học lại từ đầu. Tại Mỹ, tôi theo học một trường đại học khá bình thường. Bốn năm học vừa thử thách vừa nhiều trải nghiệm quý giá, tôi học hai chuyên ngành hoàn toàn khác nhau và tích lũy hơn 200 tín chỉ. Tôi nhớ không rõ đã thức bao đêm để duy trì GPA, thực tập, và tham gia các hoạt động lãnh đạo của trường. Cuối cùng, tôi tốt nghiệp với GPA 4.0 và nhận được lời mời làm việc mơ ước từ công ty hàng đầu trong ngành học của mình. Trong thời gian học đại học, tôi đã không còn học kém như thời trung học vì tôi nhận ra rằng học tập chỉ cần bỏ thời gian và công sức đều có thể thành công, kết quả đến nhanh chóng, khiến tôi yêu thích việc học hơn. Tất nhiên, việc duy trì GPA cũng để phục vụ cho giấc mơ vào trường danh giá, bởi tôi biết GPA rất quan trọng trong hồ sơ xin học. Sau khi tốt nghiệp, tôi bắt đầu sự nghiệp tại Mỹ với 5 năm kinh nghiệm làm việc. Ban đầu, tôi làm kiểm toán trong hai năm nhưng cảm thấy quá nhàm chán. Vì vậy, tôi nỗ lực chuyển sang bộ phận M&A được đánh giá là bộ phận tạo lợi nhuận cao nhất tại công ty và làm việc ở đó thêm ba năm. Tôi còn có lợi thế riêng, vì nhận thấy làm M&A sẽ dễ vào các chương trình MBA danh tiếng hơn làm kiểm toán. Cuộc sống khá suôn sẻ cho đến năm 2021 xảy ra bước ngoặt lớn. Năm đó, tôi đã làm việc hơn 4 năm và bắt đầu phải chuẩn bị hồ sơ xin MBA; cùng năm đó, tôi trở thành mẹ. Tuy nhiên, lúc ấy tôi vẫn chưa thi GMAT. Ba ngày sau khi sinh, tôi đã nằm trên giường làm bài luyện GMAT (dù thực ra hiệu quả rất thấp, chỉ là tự động viên bản thân). Vì dịch bệnh nên tôi không dám thuê người giúp, tôi và chồng tự chăm con đến khi bé được tám tháng mới dám thuê người giúp. Trong thời gian ở cữ, khi cho con bú, tôi tranh thủ học thuộc từ vựng trên điện thoại; khi bé ngủ, tôi nằm xem video luyện GMAT. Hết thời gian ở cữ, tôi bắt đầu học nghiêm túc. Khi bé ngủ, tôi làm bài tập, khi bé thức thì tôi chơi và cho bé bú, cho bé nghe tôi đọc các câu hỏi GMAT. Chồng tôi từng nói, nghe vậy người khác có thể nghĩ tôi đã bắt bé học từ nhỏ… Ban đêm cứ cách hai tiếng tôi lại phải cho bé bú một lần, giấc ngủ của tôi và chồng đều bị ngắt quãng, tổng cộng mỗi ngày chỉ được khoảng 5-6 tiếng ngủ chắp vá. Thiếu ngủ, không có người giúp, áp lực xin học đã khiến tâm trạng tôi vô cùng bất ổn lúc đó, có thể chưa đến mức trầm cảm sau sinh nhưng chắc chắn là có lo lắng sau sinh. Cuối cùng, khi thi thử GMAT rất kém, tôi đã khóc gọi điện cho mẹ hỏi tại sao lại sinh con đúng lúc quan trọng này, làm cản trở giấc mơ ấp ủ gần 10 năm của mình, sao việc vào một trường tốt lại khó đến thế! Sau khi lấy lại bình tĩnh, với tư cách một người mẹ, tôi vô cùng trách bản thân vì đã nói những lời đó, rồi bắt đầu tìm cách giải quyết. Tôi phân tích kỹ, nguyên nhân chính gây lo lắng là GMAT, thời gian luyện tập không còn nhiều, nhưng điểm thi thử mãi không cải thiện. Cuối cùng, sau nhiều cân nhắc, tôi quyết định chuyển qua thi GRE, điều này nghĩa là thời gian ôn luyện GMAT trước kia có thể coi như bỏ không, thời gian học tập càng ít đi, nhưng thực tế tôi thấy mình hợp với GRE hơn. Khi chuyển sang GRE, tôi làm bài dễ dàng hơn nhiều và cuối cùng đạt 328 điểm, viết luận 4.5, dù không đạt 330 nhưng tôi thấy điểm này là khá đủ dùng. Khi bé được nửa năm, tôi hết thời gian nghỉ thai sản và quay trở lại công việc, trạng thái lo lắng sau sinh cũng gần như ổn định. Khi hoàn toàn thích nghi với vai trò làm mẹ, tôi mới nhận ra sao trẻ con lại dễ thương đến thế! Ngày nào tôi cũng muốn ôm ấp, hôn và véo má bé mũm mĩm của con. Tháng 9 năm 2021, tôi nộp hồ sơ Early Decision vào CBS và MIT Sloan, thời gian gấp gáp, bản thân cũng bình thường, điểm số không cao, cộng thêm bài luận nói về công việc thì không có gì nổi bật. Có thể đoán trước hai trường đó đều từ chối thẳng thừng. Sốc khá nhiều, lúc đầu tôi nghĩ ứng tuyển vào M7 rất dễ, bị từ chối mới nhận ra mình còn chưa đạt đến mức “stretch” với họ. Vòng nộp hồ sơ Round 2, tôi chọn trường cẩn trọng hơn, nộp 2 trường M7 còn lại, số còn lại là S16. Lúc đó việc viết bài luận khiến tôi rất đau đầu vì cảm giác công việc mình chẳng có gì đặc biệt, ngày ngày đi làm đều đều, không có dự án lớn có ảnh hưởng sâu rộng. Tôi suy ngẫm lại hơn 20 năm cuộc đời, sự kiện lớn nhất ảnh hưởng đến tôi có lẽ chính là việc trở thành mẹ, nên tôi quyết định mạo hiểm viết về trải nghiệm làm mẹ, cách tôi vượt qua trầm cảm sau sinh, thay đổi suy nghĩ mọi người xung quanh và dự định giúp đỡ các bà mẹ khác trong tương lai. Có thể phần lớn ứng viên MBA đều còn độc thân, có thể ban tuyển sinh chưa từng thấy nhiều người đã làm mẹ, và cũng chưa từng thấy ai viết về chuyện sinh con, nên tôi đã tạo được điểm nhấn. Xin học đúng là một loại “phép màu”, nửa là vận may, nửa là năng lực. **Lời cuối:** Giờ khi quá trình ứng tuyển đã tạm khép lại, tôi cũng được nhận vào M7, cuối cùng có thể buông bỏ được nỗi khát khao trường danh giá bấy lâu và hòa giải với chính mình. Có lúc bạn thân từng nói tôi quá khắt khe, rằng tôi khao khát trường danh giá chỉ vì tính hư vinh. Tôi không nghĩ vậy. Tôi muốn vào trường danh tiếng vì năm xưa thi đại học trượt đã khiến tôi mặc cảm về học vấn, khi tự ti về mặt nào đó thì sẽ cố gắng đặc biệt ở mặt đó để không còn cảm thấy tự ti, qua đó ngày càng hoàn thiện bản thân, biến điểm yếu thành điểm mạnh, khiến đó trở thành lá chắn của mình. Mặt khác, người ta càng thiếu gì thì càng muốn có cái đó. Có câu rằng tuổi thơ bất hạnh cần cả đời để chữa lành, bởi vì thiếu hơi ấm tuổi thơ nên suốt đời muốn nhận được yêu thương liên tục. Còn tôi, có lẽ thi đại học trượt đã khiến tôi cần trường danh giá để chữa lành, dù mất đến mười năm hơi lâu, nhưng tôi mừng là còn có thể tự mình chữa lành bản thân. Sau những trận đòn của xã hội, tôi biết học tập có thể là điều đơn giản nhất, có thể thấy kết quả nhanh nhất. Dù giấc mơ đã thành hiện thực, thử thách mới cũng đang chờ phía trước. Dù học MBA rất bận, tìm việc rất mệt, tôi tin mình sẽ tìm được sự cân bằng giữa học tập và làm mẹ, theo nhịp độ riêng của bản thân và trong vùng múi giờ của mình.

Rất cảm ơn các anh chị đi trước trên nền tảng chase dream đã chia sẻ một cách vô tư, mang lại nhiều tiện lợi cho con đường xin học MBA của tôi. Sau vài tháng chuẩn bị tích cực, cuối cùng tôi đã nhận được thư mời nhập học chương trình MBA của Trường Kinh doanh Trung Âu (CEIBS) cùng học bổng Business Fellowship, cũng coi như một kết quả làm tôi hài lòng. Tại đây, tôi xin tóm tắt chút ít về giai đoạn xin học, vừa để nhìn lại khoảng thời gian qua, cũng coi như là sự chia sẻ lại cho cộng đồng. Hồ sơ của tôi có thể không quá điển hình, những suy nghĩ và quyết định khi xin học đều dựa trên hoàn cảnh cá nhân, nhưng vẫn hy vọng những dòng này có thể làm tài liệu tham khảo cho mọi người. **Bối cảnh:** - Học thuật: Cử nhân Khoa học tại Đại học Bắc Kinh - GMAT: 740 điểm - Kinh nghiệm làm việc: 5 năm trong ngành truyền thống - doanh nghiệp gia đình - công việc marketing **Ba câu hỏi kinh điển:** **Câu hỏi thứ nhất: Tại sao chọn học MBA?** Mỗi người có lý do riêng để học MBA, bởi đây là khoản học phí cao và mất rất nhiều thời gian học toàn thời gian. Tôi đã liên tục trò chuyện với bạn bè để suy nghĩ về câu hỏi này. Trước hết, học phí MBA đối với những bạn có nền tảng doanh nghiệp gia đình cũng có thể chấp nhận được. Học phí 200.000 nhân dân tệ của Tsinghua và hơn một triệu nhân dân tệ của các trường nước ngoài nổi tiếng tương đương nhau. Tôi quan tâm nhiều hơn đến ảnh hưởng của việc học toàn thời gian đến công việc hiện tại. Qua trao đổi với các anh chị đi trước, tôi biết hai học kỳ đầu ở CEIBS áp lực học tập rất lớn, còn các học kỳ sau thì tập trung chủ yếu vào việc tìm việc làm. Tôi nghĩ tôi có thể dùng khoảng thời gian đó để làm việc cho công ty gia đình. Nghĩ thế là tôi giải quyết được vấn đề. Một vấn đề nữa tôi cân nhắc nhiều là thực sự có thể học được gì từ MBA, bởi vì danh xưng MBA không có ý nghĩa nhiều với tôi. Thời đại học, tôi còn theo học thêm ngành kép Kinh tế, khi đăng ký môn học cũng đều dựa trên kế hoạch tương lai kế thừa doanh nghiệp gia đình. Nhiều môn trong MBA như kinh tế vi mô/ vĩ mô, kế toán, tài chính doanh nghiệp, đầu tư, công cụ phái sinh, marketing, quản lý chuỗi cung ứng tôi đều đã học. Những năm làm việc tôi cũng tự học thêm về chiến lược và nhân sự. Ở đại học, giảng viên dạy theo sách giáo khoa, còn MBA tập trung vào phương pháp case study rất khác biệt, nhưng tôi không rõ sự khác nhau lớn đến mức nào. Lại thêm việc kết bạn với những bạn đồng môn ưu tú trong nhiều lĩnh vực, cùng trao đổi và cùng trưởng thành cũng là điểm hấp dẫn với tôi. Ngoài ra, kiến thức thương mại của tôi chưa thật hệ thống, nên hy vọng qua cơ hội MBA có thể xây dựng hệ khung kiến thức kinh doanh làm nền tảng để tôi phụ trách nhiều công việc hơn và chuẩn bị cho các quyết định cấp cao trong tương lai. Vậy học MBA có phải là một quyết định theo đám đông? Trong điều kiện chi phí chấp nhận được, tôi có thể nhanh chóng học được nhiều kiến thức, vậy tại sao không chứ? Thực ra, bố tôi luôn mong tôi học EMBA, nhưng tôi chưa đủ năm kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu EMBA, mà tôi cũng thấy tự mày mò trong công việc rất mất thời gian nên MBA là lựa chọn tốt nhất. **Câu hỏi thứ hai: Tại sao lại chọn lúc này?** Sau khi quyết định được “Tại sao học MBA?” thì “Tại sao là bây giờ?” với tôi rất đơn giản, càng sớm càng tốt. Năm trước tôi đã tham gia các hoạt động giới thiệu MBA, nhưng do lo dịch bệnh ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy và có chút trì hoãn, nên năm ngoái không nộp đơn. Năm nay cuối cùng tôi đã ổn định công việc, xây dựng được đội ngũ kế cận không phải tự mình làm hết mọi việc nữa, nên mới có thời gian để đăng ký. **Câu hỏi thứ ba: Tại sao chọn CEIBS?** Mục tiêu xin học MBA của tôi là CEIBS. Trong việc chọn trường, quyết định đầu tiên là học trong hay ngoài nước. Trường quốc tế tiếng tăm hơn, giảng viên có thể xuất sắc hơn, cũng thỏa mãn giấc mơ trường danh tiếng, hồ sơ của tôi có thể thử chinh phục M7, nhưng tôi không nghĩ đến điều đó. Từ góc độ mối quan hệ, tôi nghĩ công việc tương lai của tôi ở Thượng Hải, trụ sở công ty ở Trung Quốc, nên học MBA hàng đầu trong nước là lựa chọn tốt. Tôi có kế hoạch vừa học MBA vừa đảm nhận công việc hiện tại, càng hợp lý cho việc học trong nước. Quan trọng hơn, kế hoạch cuộc sống của tôi là kết hôn trước tuổi 30, học MBA cũng trùng thời điểm này. Cân nhắc rằng cơ hội tìm được bạn đời phù hợp khi học ở nước ngoài không cao, tôi ưu tiên học tại trong nước để dành thời gian này ổn thỏa chuyện lớn trong đời. MBA hàng đầu ở Trung Quốc là Tsinghua, Peking, Fudan, Jiaotong và CEIBS. Tôi bị dị ứng phấn hoa mùa xuân ở Bắc Kinh nên không chọn Tsinghua và Peking, chỉ lựa các trường ở Thượng Hải. Đã học đại học ở trường tốt nhất Trung Quốc thì MBA cũng nên học trường tốt nhất trong nước. Nếu không tính Tsinghua và Peking thì dù CEIBS có xếp hạng quốc tế gần đây giảm nhưng vẫn là MBA hàng đầu Trung Quốc. Phương pháp đào tạo của CEIBS mang chiều sâu Trung Quốc và tầm nhìn toàn cầu cũng phù hợp với định hướng công ty tôi là lấy thị trường trong nước làm gốc rồi tiến ra toàn cầu. CEIBS chỉ cấp bằng MBA đơn chứng là chút tiếc nuối, nhưng không quan trọng lắm. ước mơ du học của tôi sẽ thực hiện qua học kỳ trao đổi quốc tế của CEIBS. **Phần GMAT** Theo kinh nghiệm thi đại học, thi tiếng Anh quan trọng nhất là ghi nhớ từ vựng. Tôi có nền TOEFL, thời đại học cũng từng học từ GRE bằng app “拓词”, vốn từ khoảng 12.000 từ. Vốn từ GMAT thấp hơn nhiều nên dễ chuẩn bị. Đại học tôi học về gốc từ tiếng Anh và hàng ngày cũng làm việc bằng tiếng Anh, nên việc nhớ từ không quá khó. Tôi dùng app 百词斩 mỗi ngày học 300-500 từ, khoảng một tiếng rưỡi xong, khoảng hai tuần là học xong từ vựng GMAT, rất hiệu quả. Tôi bắt đầu đọc OG GMAT chính thức từ đầu năm 2022. Cuối tháng 1, trước Tết âm lịch, tôi đọc xong giới thiệu các dạng đề, tổng hợp từ khó phần toán và lập kế hoạch luyện thi trong kỳ nghỉ Tết sẽ làm hết các đề trong OG và đặt lịch thi ngay tuần thứ hai sau Tết. Nhưng không ngoài dự đoán, tôi bị trì hoãn dịp Tết, mỗi dạng chỉ làm khoảng 10 câu. Sau Tết, một tuần trước thi tôi vừa lo vừa trì hoãn vừa ôn, nghỉ mấy ngày ở công ty chuyên làm việc này. Vì thời gian hạn hẹp, tôi không làm OG nữa và không học khóa online, làm 6 đề practice prep để quen dạng, luyện tốc độ; phần ngữ pháp xem note SC của tiền bối; trước thi đọc máy kinh phần đọc; toán, logic và IR dựa vào khả năng thiên phú; viết bài dựa vào đọc sách trên taxi đến phòng thi. Điểm 5 bài practice đầu ổn định khoảng 740, tâm trạng ổn, ôn thi vừa phải. Nhưng prep 6 chỉ được 670 báo hiệu lần thi đầu sẽ khó khăn. Nghe lời anh chị đi trước nói prep 6 gần nhất với điểm thi thật nên tôi hơi lo. Lần đầu đi thi ở tòa Tengfei, tôi rất căng thẳng, cả kỳ thi tim đập thình thịch. Phần Verbal hoàn thành sớm 10 phút dù thi chậm lại về sau. Khi xem điểm chỉ có 650, tôi nghĩ nộp hồ sơ CEIBS vẫn còn hi vọng nên chấp nhận. Ra khỏi phòng thi tôi hoàn toàn suy sụp. Thi GMAT rất tốn kém, nhưng nghĩ điểm cao có thể lấy học bổng hàng chục nghìn, nên ngay ở đó tôi đã đặt lịch thi hai tuần sau. Hai tuần tới tôi vẫn trì hoãn đến mấy ngày cuối mới luyện lại. Qua 6 đề prep biết điểm yếu nhất là SC. Mấy ngày đó không động đến phần toán, logic, đọc của OG nữa, tập trung làm SC và đọc kỹ ghi chú của Ron, càng làm đúng nhiều tôi càng tự tin. Thi lúc 8 giờ sáng, hôm trước tôi nghỉ làm sớm, ở khách sạn gần nơi thi để chuẩn bị. Đêm đó lại mơ prep 6, may mắn đạt 750 điểm. Lần thi thứ hai cũng khá kịch tính. Phần Verbal tôi rút kinh nghiệm, 10 câu đầu làm chắc, 10 câu sau vẫn cẩn trọng, nhưng đến gần cuối chỉ còn khoảng 1 phút 10 giây cho mỗi câu, tôi hoảng loạn. Sau đó tăng tốc cực nhanh, chọn câu SC ngắn nhất, đọc có máy kinh nên đọc nhanh, phần logic lướt qua chọn đại. Lấy đại hết câu cuối, mới thấy càng làm càng không đúng, càng làm càng mất tinh thần, 5 câu cuối toàn chọn dò. Phần IR và AWA lúc thi tôi gần như “vỡ trận”, ngồi lì trên ghế muốn bỏ thi. Thật bất ngờ khi xem điểm: Q51 V38, tổng 740, IR 8 điểm, vượt qua cữa. Dù rất vui, tôi vẫn nghi ngờ có thể do may mắn đoán đúng, nên mua ESR để xem lại lần thi thứ hai. ESR cho thấy phần Verbal quý thứ nhất đúng 88%, độ khó tăng; quý thứ hai đúng 100%, độ khó tăng thêm; quý thứ ba đúng 57%, độ khó giảm; quý cuối chỉ 38%, chứng tỏ tôi không kịp làm nên càng làm càng khó. Phần CR tôi đúng 90%, RC đúng 80%, SC chỉ 50%, gần như giống trạng thái lúc luyện. Buồn là SC học công cốc, nhưng kết quả cuối vẫn ngoài mong đợi. **Phần chuẩn bị hồ sơ và phỏng vấn** Hồ sơ xin CEIBS chủ yếu gồm hai thư giới thiệu và ba bài luận. Vì trưởng trực tiếp của tôi là bố, và AO nói không nên xin thư giới thiệu từ người thân, tôi chọn hai đồng nghiệp cùng cấp và làm việc chặt chẽ viết thư. Đọc thư của họ cũng giúp tôi hiểu đồng nghiệp nghĩ gì thật lòng về khả năng quản lý của tôi. Tôi nhận ra bản thân quá khắt khe với đồng nghiệp và chưa chú ý cách giao tiếp hiệu quả. Nhờ đó tôi theo sát tư tưởng trong thư để chuẩn bị bài luận. Tôi bắt đầu viết nháp vài bài luận mấy tuần trước, vẫn trì hoãn đến cuối tuần cuối mới bắt tay viết chính thức. Nhờ điểm GMAT cao nên tôi tự tin và có trao đổi trước với AO, biết hồ sơ gần như chắc chắn có phỏng vấn nên khá thoải mái. Viết luận trung thực, dẫn chứng ví dụ công việc cá nhân theo kiểu kể chuyện để làm nổi bật năng lực lãnh đạo, không quá câu nệ từ ngữ hay ngữ pháp. Sau cùng, tôi nộp hồ sơ đầy đủ trước ngày hạn R3. Ngày 16/3 nộp hồ sơ, ngày 25/3 nhận thư mời phỏng vấn, ngày 31/3 phỏng vấn. Phỏng vấn kéo dài nửa tiếng, người phỏng vấn gồm một nhân viên tuyển sinh và một giáo sư dạy kế toán người Hà Lan. Mở đầu là những câu hỏi phổ thông như giới thiệu bản thân và các câu hỏi xoay quanh ba “why” kinh điển, giúp tôi làm quen với giọng Anh của thầy và bình tĩnh lại. Sau đó họ hỏi sâu hơn dựa trên bài luận và thư giới thiệu, còn hỏi về xu hướng ngành để đánh giá hiểu biết của tôi. Tổng thể phỏng vấn rất thực tế, không hỏi những câu sáo rỗng, tôi cảm thấy khá ổn. Ngay hôm đó tôi viết thư cảm ơn thầy cô và cũng nhận được phản hồi tích cực. Ngày ra quyết định R3 là 22/4, tôi nhận email báo trúng tuyển CEIBS ngày 18/4, nhưng không đề cập học bổng. Vào trang đăng ký mới thấy mục Scholarship/Fellowship có thông tin. Nhận được Business Fellowship tôi rất hài lòng vì bản thân nghĩ mình khá hời hợt khi nộp hồ sơ, không xứng đáng học bổng lớn nhất. Cảm ơn văn phòng tuyển sinh CEIBS đã ghi nhận tôi! **Cảm ơn cuối cùng** Cảm ơn gia đình và bạn bè đã giúp đỡ tôi trong quá trình xin học, tất nhiên còn có các anh chị tiền bối trên diễn đàn CD! Giáng sinh 2021, tôi tình cờ quen chị Demi tại buổi Coffee chat do CEIBS tổ chức. Biết chị cũng từ doanh nghiệp gia đình, tôi hỏi chị nhiều câu và chị luôn rất nhiệt tình trả lời chi tiết và quan tâm tiến độ của tôi. Cảm động và biết ơn vô cùng! Hy vọng sau này tôi cũng sẽ truyền lại truyền thống giúp đỡ lẫn nhau như CEIBS.

Bài viết này dành cho các bạn chưa nhận được phản hồi hoặc đang nằm trong waitlist. Tác giả đã apply chương trình MBA Cornell Johnson vòng 4 (hạn cuối giữa tháng 4), và được báo rằng mình bị xếp vào waitlist. Học phí MBA rất đắt đỏ, mình vẫn cố gắng để vào được một trường Ivy League, nhằm nâng cao hiệu quả chi phí học tập (dù sau khi nhập học và tốt nghiệp mới thấy thứ hạng cũng không chênh nhau quá nhiều). Cuối cùng, sau một tháng nỗ lực, đầu tháng 6 mình đã thành công được rút lên khỏi waitlist và nhận được học bổng 30,000 USD một năm. Giờ cuối tháng 4, mình muốn chia sẻ một số lời khuyên cho các bạn vẫn chưa được trường ưa thích gọi nhập học nhưng vẫn còn hy vọng. **1. Chủ động liên hệ với phòng tuyển sinh để thể hiện sự mong muốn học và hỏi thêm lời khuyên** Nếu bạn bị waitlist hoặc chưa nhận được phản hồi, chứng tỏ hồ sơ của bạn có phần được giám khảo đánh giá cao nhưng vẫn chưa đạt đủ kỳ vọng. Lý do có thể là bạn nộp hồ sơ muộn, cạnh tranh khốc liệt. Ví dụ mình có GMAT cao hơn điểm trung bình của lớp Cornell khoảng 20 điểm, nhưng họ vẫn mong muốn mình đạt điểm GMAT cao hơn nữa. Vì vậy, việc chủ động liên hệ ngay để thể hiện nguyện vọng học MBA này và tìm hiểu những điểm yếu của bản thân sẽ giúp bạn có cơ hội chỉnh sửa kịp thời. **2. Kết nối với cựu sinh viên hoặc sinh viên hiện đang học tại trường để nhờ họ giới thiệu tốt với phòng tuyển sinh, làm tăng ấn tượng của bạn.** Mình đã tìm được một bạn Cornell MBA đang thực tập tại công ty mình, liên hệ và có cuộc gọi kết nối 30 phút để bày tỏ sự khao khát học chương trình MBA đó, đồng thời chia sẻ dự án mình từng phụ trách vì có cùng background công ty. Cuối cuộc gọi, mình nhấn mạnh mong muốn đóng góp cho cộng đồng Cornell. Bạn đó rất thích cuộc trò chuyện và hứa sẽ gửi email cho phòng tuyển sinh để giới thiệu mình như một ứng viên rất phù hợp với Cornell. Sau cuộc nói chuyện, mình được mời phỏng vấn. Có những lời giới thiệu từ cựu sinh viên rất quan trọng, đặc biệt khi bạn bị waitlist. Tuy nhiên cũng cần khéo léo, không nên gây áp lực quá khiến họ cảm thấy bạn chỉ vì lợi ích cá nhân. **3. Trong thời gian ngắn, tham gia các hoạt động có thể làm đẹp hồ sơ** Từ lúc được báo waitlist đến khi có quyết định cuối cùng thường chỉ còn khoảng một tháng. Bạn có thể chỉnh sửa CV và tham gia thêm các hoạt động mới, có ích cho hồ sơ như tình nguyện, thực tập, kinh doanh phụ,... Mình đã tham gia một hoạt động tình nguyện hướng dẫn sinh viên đại học về hướng nghiệp, cập nhật CV và trong email gửi cho trường nhấn mạnh những thay đổi và lý do mình tham gia trải nghiệm mới. **4. Bước cuối cùng: viết bài luận một trang (One-Page Essay)** Khi đã làm đủ ba bước trên, bạn đã cố gắng hết sức để tự cứu mình. Việc cuối cùng là gửi cho phòng tuyển sinh một bài luận ngắn gọn tóm tắt điểm mạnh của bạn, những nỗ lực bạn đã bỏ ra trong thời gian chờ đợi, và khẳng định một lần nữa: nếu được nhận chắc chắn bạn sẽ nhập học. Bài luận này cực kỳ quan trọng, viết tốt sẽ tăng điểm rất nhiều, vừa nhấn mạnh lại câu chuyện hồ sơ của bạn, vừa giải thích rõ tại sao trường này lại là ngôi trường mơ ước của bạn. Tình huống của mình là đã ôn GMAT lại một lần nữa, nhưng do thời gian chuẩn bị ngắn nên không cải thiện điểm (vẫn 710). Mình khá nản và nghĩ việc chuyển từ waitlist lên chắc không có hy vọng, dù đã rất cố gắng. Cuối cùng mình viết một bài luận bày tỏ mình là người kiên trì, dù biết khó để tăng điểm trong thời gian ngắn nhưng không bỏ cuộc. Bài viết cũng nhấn mạnh tính cách kiên định này được thể hiện qua kinh nghiệm làm việc chuyên nghiệp của mình. Không ngờ cuối cùng nhận được điện thoại từ nhân viên tuyển sinh, nói dù điểm không cao hơn nhưng như bài luận phụ mình viết, họ thấy được mình là người quyết tâm và kiên trì, đặc điểm quan trọng hơn cả điểm số. Kết quả này thật bất ngờ. Đây là kinh nghiệm thực tế của mình, hy vọng hữu ích cho các bạn chưa có offer mong muốn nhưng đã gần đạt! Ban đầu mình thuê trung gian Mỹ nộp hồ sơ, mất mấy chục nghìn, nghĩ họ là người bản ngữ, viết essay rất thuyết phục; nhưng hóa ra khó trao đổi, họ không hiểu chuyện với nét đặc trưng Trung Quốc trong câu chuyện và tiếng Anh kiểu Trung Quốc của mình. Cuối cùng không có offer nào, suýt từ bỏ thì phát hiện Cornell mở vòng 4 và nhận sinh viên quốc tế, cuối cùng mình nhận được duy nhất offer có kèm học bổng. Chúc tất cả các bạn nỗ lực vượt qua đều nhận được offer ưng ý!

Mình đang khá phân vân và muốn nhờ các bạn giúp chọn trường. Yale Silver Scholar là chương trình MBA dành cho sinh viên mới tốt nghiệp. Sau khi tốt nghiệp đại học, sẽ học 1 năm, sau đó phải làm việc hoặc thực tập ít nhất 1 năm (nghe nói có người gián đoạn đến 8 năm), rồi mới quay lại Yale học tiếp 1 năm nữa để hoàn thành chương trình MBA. Ngoài việc phải thực tập bắt buộc giữa chừng, chương trình Silver Scholar về cơ bản giống hệt các chương trình MBA khác, cùng học chung lớp. **Thông tin cá nhân:** GMAT 750, GPA 3.99, GRE 334. Đại học top 20 Mỹ nhưng ở trong nước chưa được biết đến nhiều. Sau khi ra trường mình muốn làm PE ở Trung Quốc đại lục, cũng sẽ ứng tuyển vào IBD ở Hồng Kông, không tính đến việc ở lại Mỹ hay Anh làm việc. Kinh nghiệm thực tập chính là kỳ internship IBD mùa hè tại CICC (đã được nhận lại làm full-time nhưng dự kiến bỏ vì định học tiếp), và 3 đợt thực tập PE tại các quỹ tier 1 hoặc tier 2 ở đại lục bằng USD hoặc đồng song tệ (cỡ Temasek, Primavera, CPE, IDG,...). **Chi phí:** Oxford > Yale\ Sau khi nhận học bổng 50.000 USD, tổng chi phí 1 năm học MBA ở Yale gần tương đương với 1 năm học MFE ở Oxford. Nhưng Yale là chương trình 2 năm, tổng chi phí sẽ gấp đôi Oxford. Đồng thời trong chương trình Yale còn phải mất thêm thời gian học hoặc thực tập/bắt buộc đi làm giữa chừng. Hai chương trình đều có chi phí không hoàn lại (sunk cost) gồm Yale đặt cọc 3.000 USD, Oxford đặt cọc 8.000 bảng Anh. **Bạn học đồng khóa:** Oxford < Yale\ Mình cảm nhận chất lượng bạn học tại Yale Silver Scholar sẽ có trình độ cao và đa dạng hơn, còn Oxford MFE có vẻ ưu tiên điểm số học thuật. Đồng thời, alumni của Oxford MFE phần lớn làm trong thị trường vốn, còn Yale regular MBA thì sinh viên đã có kinh nghiệm làm việc nhiều ngành nghề khác nhau, có thể học được nhiều điều từ peers và cũng có nhiều kết nối để tận dụng sau khi ra trường. **Chương trình học:** Thành thật mà nói mình không quá quan trọng khóa học, mình học thạc sĩ chủ yếu để tìm việc và nâng cao giá trị bản thân. Oxford thiên về lý thuyết và áp lực hơn, còn MBA sẽ bao quát và đa dạng hơn. **Cơ hội việc làm ngắn hạn:** Oxford > Yale\ Chiều dài khóa học ở Oxford là 9 tháng, nhưng chứng chỉ tốt nghiệp có thể nhận muộn đến 18 tháng hoặc lâu hơn. Kế hoạch nghề nghiệp ngắn hạn khá rõ ràng và trong thời gian ngắn vẫn có nhiều cơ hội: ví dụ xin summer internship ở Hồng Kông rồi sau đó tìm việc thuộc mảng mua bán và sáp nhập (M&A) bên phía buy-side hoặc có thể ở lại làm, nếu không thì quay về buy-side. Những năm gần đây sinh viên Oxford MFE rất thành công trong các vị trí IBD, PE, thuộc top trong các chương trình thạc sĩ kinh doanh. Yale thì thời gian lâu hơn, có nhiều lựa chọn hơn nhưng đôi khi mơ hồ. Dù danh nghĩa là MBA nhưng phần lớn công ty không nhận mình ở cấp associate ngay. Mình đã hỏi tiền bối đi trước thì họ nói trong năm đầu có thể xin summer internship ở IBD Hồng Kông, sau đó đi làm 1-2 năm rồi quay lại học năm cuối. Tuy nhiên khi nộp đơn summer và khi đợt tuyển dụng thay đổi, phải giải thích cho HR hiểu về chương trình học, cảm giác hơi khó xử. Thêm vào đó internship hiện tại của mình không thực sự phù hợp cho ứng tuyển vào Hồng Kông BB, nếu xin IBD thì buộc phải bỏ bớt vài kỳ thực tập ở buy-side để tránh bị nghi ngờ động cơ, mình có thể tận dụng thời gian thực tập trong chương trình Silver Scholar để tiếp tục làm buy-side xem có được nhận lại không, nhưng phải cân nhắc vì còn một năm học chưa hoàn thành nên cũng khá bất tiện. **Phát triển sự nghiệp dài hạn:** Oxford < Yale\ Chương trình thạc sĩ 1 năm của Oxford không mang lại lợi thế lớn về chức danh và kết nối lâu dài. Trong khi đó MBA ở Yale giúp mình kết nối với bạn cùng lớp đa ngành nghề, nhiều người là chuyên gia trong ngành hoặc chuẩn bị khởi nghiệp, mối quan hệ lâu dài sẽ tốt hơn. Đồng thời, bằng MBA và thương hiệu Yale sẽ có giá trị lâu dài, đặc biệt tại các quỹ PE hàng đầu ở Trung Quốc rất nhiều người tốt nghiệp Yale. Ưu tiên của mình theo thứ tự là: phát triển dài hạn = phát triển ngắn hạn > chất lượng bạn học > chi phí > chương trình học

Lần đầu tiên đăng bài, mình đã đọc khá nhiều bài thấy mọi người nộp đơn vào các chương trình MBA top đều có kinh nghiệm sống và làm việc ở nước ngoài khá phong phú. Là người có hoàn toàn bối cảnh ở Trung Quốc đại lục, trong vòng cuối cùng nộp hồ sơ, cuối tháng 4 mình đã nhận được thư mời phỏng vấn, cảm thấy nên viết lại trải nghiệm để tiếp thêm động lực cho mọi người! **Bối cảnh:** Không học trường 985/211, đại học trong nước, hai chuyên ngành Quảng cáo/Tài chính (GPA lần lượt là 3.77/4 và 3.65/4); gần 7 năm kinh nghiệm làm việc tại Thượng Hải, công ty vốn nước ngoài: 5 năm kinh nghiệm tại công ty quảng cáo 4A, gần 2 năm kinh nghiệm phía bên khách hàng, chuyên về digital marketing và thương mại điện tử. GRE: không thi GMAT, điểm GRE sử dụng vẫn là của năm 2018 (khi đó định xin học thạc sĩ tại Mỹ, được nhận nhưng vì lý do cá nhân không đi), điểm 327, vẫn trong hạn 5 năm hiệu lực nên không thi lại. TOEFL: khi định nộp hồ sơ thì chỉ kịp vòng cuối cùng, mà chỗ thi rất khan hiếm, Thượng Hải không có lịch thi phù hợp, đăng ký thi ở Tô Châu (gần Thượng Hải), bị hủy do dịch bệnh, rồi đăng ký ở Ninh Ba, lại một lần nữa bị hủy do dịch, đành thi tại nhà, thi ngày 06.03, kết quả giữa tháng 3, tổng điểm 114 (deadline vòng cuối cùng là 25.03, bạn sẽ hiểu mình thi gấp đến mức nào). Bài luận xin học: toàn bộ tự làm, mình tổng hợp lại kinh nghiệm, nhấn mạnh một số điểm về lãnh đạo, hướng dẫn và kinh nghiệm quốc tế trong quá trình làm việc trước đây. Người giới thiệu: nhờ quản lý trực tiếp cũ ở công ty viết giúp, dĩ nhiên khi viết thì anh ấy đã chuyển sang làm tổng giám đốc khu vực tại Singapore, vì trước đó mối quan hệ quá tốt nên anh ấy đồng ý ngay, bản thân anh ấy rất giỏi và từng được nhận offer MBA từ HEC (nhưng đã từ chối), cho nên chuyện giới thiệu này mình hoàn toàn yên tâm. Quyết định phỏng vấn: sau khi nộp hồ sơ thì cả tháng 4 Thượng Hải bị phong tỏa, mình lại âm thầm ở nhà chuẩn bị đơn thứ hai (Cambridge MBA), không ngoài dự đoán cũng chỉ kịp vòng cuối cùng, khoảng 11 giờ tối 28.04 nhận được mail, cả tháng căng thẳng vì lo không chuẩn bị đủ hay không có nhiều kinh nghiệm nước ngoài (mình nghĩ nhiều người hay nhầm giữa overseas và international, nhưng người có bối cảnh thuần đại lục cũng có nhiều cơ hội trải nghiệm quốc tế), lúc đầu không mở mail mà chỉ xem hộp thoại bật lên, rồi nhìn thấy câu "I am delighted to let you know ..." thì đã biết chắc là tin tốt rồi! Sau khi nhận tin cuối tháng 4, đầu tháng 5 ở Anh có một ngày nghỉ lễ ngân hàng, sắp tới sẽ chờ quản lý khu vực sắp xếp gặp alumni (cựu sinh viên). Thực ra mình viết bài này cũng là nhân lúc ký ức còn mới, muốn tiếp thêm sức mạnh cho những người xin học MBA có bối cảnh thuần Trung Quốc đại lục, chỉ cần bạn làm bật lên được điểm đặc biệt của mình, mình tin vàng bạc ở đâu cũng sẽ tỏa sáng.

**Thông tin cá nhân:** * GPA 3.9 (tại Trung Quốc), GMAT 740 (6 + 8), 4 năm kinh nghiệm làm việc, làm tại Big 4 ở Mỹ. * Được nhận: Harvard, Wharton, Columbia, Berkeley (được học bổng toàn phần) * Đứng trong danh sách chờ: Chicago Booth (rất chắc họ cố gắng giữ tỉ lệ nhập học của họ... vì họ biết tôi sẽ chọn trường khác, haha) * Không bị từ chối trường nào **Một vài chia sẻ ngẫu nhiên:** Trên hành trình này tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ. Trước đây khi thi GMAT tôi cũng đã thu thập được rất nhiều tài liệu hữu ích trên website này, nhưng chưa có dịp để giúp lại cộng đồng. Tôi luôn cảm nhận rằng người châu Á không có sự đoàn kết mạnh mẽ như người da đen hay Ấn Độ; một phần do giáo dục đề cao lợi ích cá nhân và cạnh tranh từ nhỏ, một phần nữa là phần lớn người châu Á ở Mỹ đều là gia đình di cư với nền tảng chưa sâu. Nhưng tôi thực sự hy vọng thế hệ chúng ta có thể thay đổi điều này, mong rằng chúng ta coi nhau như anh em ruột thịt, cùng hỗ trợ nhau thay vì xem nhau là đối thủ cạnh tranh từng công việc, từng cơ hội. Hi vọng chúng ta không theo chủ nghĩa cá nhân “phong cách da trắng” mà tự hào vì mình là người châu Á. Cũng hy vọng chúng ta bớt thực dụng mà quan tâm hơn đến điều mình thực sự muốn và muốn thay đổi điều gì. MBA không chỉ là để tìm việc mới hay mở rộng mạng lưới quan hệ, mà còn để chúng ta trở thành những con người tốt hơn.\ **Hôm nay bạn đang tạo ra sự khác biệt gì?** **Kinh nghiệm GMAT:** * Lần đầu tôi được 700 điểm, phần verbal thấp; lần hai tập trung luyện verbal nhiều hơn và ôn lại kiến thức nền tảng, đạt 740 điểm cùng điểm AWA và IR tối đa. Lần thi thứ ba thi lại thì tụt xuống 720 nên tôi đã huỷ điểm. * Tôi tải rất nhiều tài liệu miễn phí trên trang web này, giúp tôi rất nhiều khi còn hạn chế về tài chính. Cảm ơn bạn bè đã khó khăn chia sẻ tài liệu. Tôi chủ yếu dùng OG, Manhattan Prep, và các giáo trình chính thống như GMAT Bible. Ngoài các sách giáo khoa, tôi chủ yếu luyện đề trên trang https://gmatclub.com/ (miễn phí). Tôi tự đánh giá điểm yếu rồi tập trung vượt qua từng điểm yếu đó. Tôi còn làm danh sách việc cần làm hàng ngày trên Excel, chia theo loại câu hỏi và số lượng làm. * GMAT không có đường tắt, nếu muốn thi ổn định và toàn diện, bạn phải hiểu thật sâu và nắm vững kiến thức. Khi thi, kỹ thuật làm bài rất dễ quên vì áp lực và thời gian. Biết rõ điểm yếu của mình để tập trung ôn lại giáo trình và làm đề tập trung vào điểm đó. * Hai lần thi đầu nên cách nhau gần nhau, nếu quá xa sẽ quên dần kiến thức và cảm giác làm đề. * Cách cải thiện verbal tốt nhất là tăng độ khó và tốc độ đọc. Đọc The Economist, Nature, và Scientific American rất hữu ích. Cần kiên trì luyện đọc lâu dài mới có kết quả, một tháng cố gắng làm nhanh không giúp nhiều. * Sau cùng tôi muốn phê phán việc nhiều người chia sẻ đề thi trên trang này; nhiều người nghĩ giúp đồng bọn nhưng thực tế lại hại chính mình. Ví dụ, lần thi thứ hai tôi được 740, nhưng lần ba giảm xuống 720 (câu hỏi lại đơn giản hơn). Sau này tôi mới hiểu vì lượt thi hai trùng đúng bộ đề mới, lần ba lúc đề thi đã bị lan truyền trên web. Khi mọi người cùng gian lận, chỉ có vài người lợi, còn đa số thua thiệt. Điều này dẫn tới điểm GMAT của người Trung Quốc thường cao giả tạo hơn chủng tộc khác, nhưng các trường không tin, thấy người khác điểm thấp hơn mà lại vào trường tốt hơn nên cảm thấy bất công (dĩ nhiên còn nhiều nguyên nhân khác). Điểm do khả năng thực sự của bạn và toàn bộ nỗ lực luyện tập không thể thay thế bằng cách quay cóp đề thi. Thậm chí bạn đạt điểm cao bằng cách gian lận thì trình độ tiếng Anh không đủ sẽ bị lộ ngay ở phỏng vấn. Thay vì cố học thuộc đề thi, hãy bỏ thời gian nâng cao năng lực bản thân. **Kinh nghiệm viết bài luận:** * Tôi thuê một cố vấn MBA, rất hữu ích. Dù 90% công việc vẫn do tôi tự làm (bài luận, đơn xin học, thư giới thiệu, v.v.), nhưng cố vấn giúp tôi có thông tin, định hướng và hướng dẫn tổng thể rất nhiều. Tôi thật sự thấy được thế nào là “định hướng quan trọng hơn nỗ lực”. * Mỗi trường có yêu cầu khác nhau nhưng về cơ bản cấu trúc và nội dung chung có thể tái sử dụng. Tôi hoàn thiện bài luận Harvard Business School (HBS) trước, sau đó dùng tài liệu đó để chia nhỏ, tổ chức lại, thêm thắt thành bài khác cho các trường còn lại. Tôi viết bài HBS mất hơn 3 tuần, chỉnh sửa với cố vấn hơn 20 lần mới hài lòng. Các trường khác thì dưới 10 lần là xong. * Nội dung bài luận cực kỳ cá nhân. Tôi ban đầu lo bài luận không đủ khoe khoang, ít ví dụ lãnh đạo, không có trải nghiệm đặc sắc hay thương hiệu lớn nào (tôi làm ở Big 4). Cố vấn giải thích rằng những điều này đã được thể hiện trong hồ sơ và thư giới thiệu nên bài luận không cần lặp lại mà phải thể hiện con người thật của bạn, điều gì giữ bạn đi đến hôm nay, ước mơ của bạn là gì. What makes you YOU? * Đừng sao chép mẫu hay mượn bài người khác vì các bài luận đó bị tuyển sinh đọc tới mỏi mắt, bạn không muốn bị nhớ tới như một thí sinh nhàm chán. Trước khi viết, tôi cùng cố vấn brainstorm lại toàn bộ cuộc đời từ lúc sinh ra từng bước một, cố tìm chủ đề chính xuyên suốt liên kết mọi quyết định, hành động - đó là đặc điểm cá nhân, tinh thần, động lực và lý do của tôi. * Mỗi bài luận tôi đều bắt đầu từ một trang giấy trắng, viết theo cảm xúc thật, sau đó cố vấn chỉnh sửa cấu trúc, số lượng từ (chẳng hạn thứ tự đoạn hay loại bỏ chi tiết thừa). * Một số người khuyên nên cho nhiều người xem bài luận, tôi thực sự không khuyên. Tôi cho một người bạn xem, bạn ấy nói tôi viết không liên quan đến MBA, rất tệ (cười). Bạn bè có thể không cùng nhận thức và không hiểu suy nghĩ tuyển sinh. Cuối cùng tôi chỉ cho cố vấn và chồng xem bài, nhờ họ góp ý, kết quả rất tốt, không nghe theo lời bạn tôi. **Thư giới thiệu:** * Thư giới thiệu rất quan trọng! Cố vấn tôi nói đây thường là phần quan trọng nhất nhưng nhiều người lại bỏ qua. * Chức vụ không quan trọng bằng việc chọn người hiểu bạn và sẵn sàng hết mình viết thư ủng hộ bạn. * Hai người giới thiệu của tôi không phải là đồng môn hay từng học MBA. Họ đều là cấp trên trực tiếp, rất hiểu công việc và quá trình của tôi. Quan trọng nhất là họ rất nhiệt tình ủng hộ tôi. Trong khi nhiều sếp lớn hơn lại không hiểu tôi hoặc không có thái độ tích cực. * Đừng tự viết thư giới thiệu cho chính mình. Điều này rất quan trọng. Viết tự viết sẽ (1) rất dễ nhận ra, (2) có thể bị trùng lặp với hồ sơ đã có. Thư của tôi đều do người giới thiệu tự viết, khi đọc mới thấy họ nhìn nhận điểm mạnh của tôi khác hẳn so với cách tôi nghĩ. Trong mắt họ, những điểm mạnh đó là thói quen tiềm thức của tôi nhưng người ngoài nhìn thấy khác hẳn. Thậm chí một thư tôi đọc xong khóc rất lâu. **Hoạt động ngoại khoá:** * Hoạt động ngoài công việc thực tế cũng tính là ngoại khoá. Tôi làm ở Big 4 nên thường xuyên tăng ca, không có thời gian tìm nhiều hoạt động khác, nhưng tôi tập trung làm tốt hai chương trình đa dạng trong công ty và tạo ra kết quả rõ ràng. * Một công việc ngoại khoá về tổ chức từ thiện mà tôi tự tìm. Tôi không có trải nghiệm tốt về các tổ chức từ thiện vì không hiệu quả. Sau một năm tôi rời đi nhưng trong thời gian đó tôi đã cố gắng làm một dự án nổi bật. * Cả trong và ngoài công ty, tôi gắn các hoạt động ngoại khoá với chủ đề chính hồ sơ của mình là nữ quyền, và các dự án đều liên quan trực tiếp, có kết quả cụ thể đo lường được. Tôi nghĩ chọn được một chủ đề chính có hiệu quả hơn là làm lung tung. * Cuối cùng, tôi nghĩ hoạt động ngoại khoá không quyết định hồ sơ, nhưng là điểm cộng rất tốt. Ban đầu tôi lo ngoại khoá của mình rất bình thường, nhưng cuối cùng không ảnh hưởng đến phỏng vấn hay nhận học bổng. Ngược lại, bạn nào chẳng có hoạt động gì dễ bị loại ngay từ vòng đầu. **Mạng lưới quan hệ (Networking):** * Networking rất quan trọng. Ở Mỹ mọi thứ đều xem trọng mạng lưới. Ứng tuyển MBA một phần lớn dựa trên khả năng networking. * Networking trong hồ sơ thể hiện qua số lần bạn tham dự sự kiện thông tin tại trường, coffee chat, và khả năng kết nối với sinh viên hiện tại. Trên trang web trường sẽ công bố nhiều thông tin sự kiện, bạn phải đăng ký bằng email dùng để đăng ký MBA (trường sẽ theo dõi). Chọn sinh viên hiện tại phù hợp để tạo coffee chat (đa phần qua điện thoại hoặc Zoom). Ghi chép lại từng lần networking bạn đã trao đổi với ai, nói gì, khi nào và hình thức ra sao. Cuối cùng khi nộp hồ sơ đa số trường yêu cầu liệt kê chi tiết các lần networking đó. **Chọn trường:** * Harvard và Stanford, dù chuyên ngành hay lĩnh vực gì, vẫn có sự ưu việt trong tuyển dụng và giá trị lâu dài hơn các trường khác. Tôi từng rất chú trọng thứ hạng chuyên ngành, nhưng khi vào học mới nhận ra danh tiếng trường quan trọng hơn ngành học. * Trong M7, Wharton, Booth, Columbia là các trường nổi tiếng về tài chính, sức mạnh của họ ngang tầm với Harvard và Stanford chủ yếu là ba trường này. * Kellogg có vẻ mạnh về tư vấn, còn MIT có lợi thế về công nghệ và khởi nghiệp. * Trong top 15, tôi chỉ phỏng vấn ở Berkeley. Ấn tượng của tôi với Berkeley là có nhiều người Trung Quốc và Ấn Độ, thiên hướng công nghệ rất rõ ràng. Về mặt việc làm trên toàn nước Mỹ, ở San Francisco họ có chút lợi thế, nhưng các công việc tại Berkeley cũng có thể tìm được trong các trường M7. **Phỏng vấn:** * Mỗi trường có cách phỏng vấn khác nhau. Wharton có phỏng vấn nhóm không lãnh đạo, nội dung thảo luận không quan trọng lắm, chủ yếu đánh giá khả năng hợp tác và xử lý tình huống. Tốt nhất bạn nên nhận một vai trò trong nhóm như người tổng hợp ý kiến, người đóng góp, người quản lý thời gian. Bạn cần luôn xác nhận ý kiến của người khác và khuyến khích ý tưởng của họ. * Columbia, Berkeley, Booth phỏng vấn cá nhân và kín, người phỏng vấn là sinh viên hiện tại, họ chỉ có một bản sơ yếu lý lịch và câu hỏi giống như phỏng vấn xin việc bình thường, tập trung vào trải nghiệm thể hiện phẩm chất (thách thức, cách xử lý người khó tính), và lý do bạn muốn học trường đó. * Phỏng vấn Harvard rất đặc biệt và khác hoàn toàn. Nếu bạn muốn tôi có thể chia sẻ thêm chi tiết (giờ tôi hơi kiệt sức...). **Cuối cùng:** Ứng tuyển MBA là một quá trình rất dài. Từ lúc bắt đầu chuẩn bị, tham gia hàng loạt coffee chat, đến lúc quyết định trường, nghỉ việc, tổng cộng mất 3 năm. Đây không phải quyết định dễ dàng, nhưng nếu đã quyết làm, hãy thoải mái và tận hưởng quá trình vì khi mọi chuyện yên ổn, bạn bước sang phía bên kia đường hầm, bạn sẽ quay lại và cảm ơn chính mình đã nỗ lực. Cuộc đời sẽ khác đi, bạn sẽ đứng trên đỉnh cao hơn và nhìn thấy phong cảnh tuyệt đẹp hơn. Lúc đó tôi cũng hy vọng bạn nhớ “pay it forward” - truyền lại sự biết ơn này cho người đến sau.

Lâu rồi mình không vào diễn đàn Chasedream, cách đây bảy năm khi mới vào đây, mình luôn muốn tìm một trải nghiệm hay bài viết về những người chuyển từ tiến sĩ thuần túy sang học MBA, nhưng thấy quá ít. Sau này nhìn lại, thấy rất nhiều suy nghĩ cũng như phát biểu của mình lúc đó còn rất non nớt và đơn giản. Giờ thì mình đã học xong MBA, làm việc sáu năm, trước tiên là làm trong Search Fund của cựu sinh viên UNC ở Mỹ, sau đó về Trung Quốc làm đầu tư chiến lược tại BGI (Vetro Genomics), rồi làm trợ lý Chủ tịch ở một công ty dược phẩm niêm yết, và hiện tại làm trong quỹ đầu tư VC thuộc sở hữu nhà nước của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. Tính đến nay, mình đã đầu tư hơn 800 triệu Nhân dân tệ vào các dự án giai đoạn đầu và giữa, trong đó có một số dự án đang chuẩn bị IPO. Trong bốn năm làm việc, mình đã được thăng từ chuyên viên đầu tư lên đối tác, là thành viên hội đồng quyết định đầu tư ngành y tế, chịu trách nhiệm đầu tư và huy động vốn cho các dự án y tế. Mình cũng là một trong những thành viên trẻ nhất của nhóm Bayhelix (Hiệp hội Dược phẩm Bình Hoa), đồng thời là cố vấn ngành của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, mentor chương trình Tăng tốc khởi nghiệp của Đại học Thanh Hoa và StartupBootCamp tại Anh. Mình đăng ký học MBA năm 2014, tốt nghiệp MBA UNC cách đây sáu năm. Mình là một ứng viên không điển hình, trước đó học tiến sĩ sinh học tại UCR, nhận thấy sau khi có tiến sĩ rất khó tìm việc ngoài postdoc, lại không có nhiều kinh nghiệm làm việc thực tế, nên mình đã thi GMAT và đi học MBA tại UNC. Mình có một vài cảm nhận muốn chia sẻ dành cho những bạn có nền tảng tương tự, dự định chuyển từ nghiên cứu khoa học sang ngành nghề khác qua MBA. Trước hết nói về thực tế tìm việc sau khi chuyển ngành qua MBA, khác xa với tưởng tượng: Thứ nhất, không có kinh nghiệm làm việc thì tìm việc rất khó. Mình tự nhận mình không phải người hiếu thắng, ban đầu mong muốn vào một công ty dược đa quốc gia làm trong chương trình lãnh đạo (LDP), nhưng sau mới thấy cơ hội gần như không có do không có kinh nghiệm làm việc trước đó. Khi phỏng vấn, nhiều bộ phận tuyển dụng của các công ty dược đa quốc gia nghi ngờ mình không đủ kinh nghiệm, thậm chí một số HR nói mình sai lầm khi rẽ sang MBA, rằng nên đi theo con đường nghiên cứu khoa học. Có người còn nói: “Nếu trong nhà mình có người chuyển từ nghiên cứu sang MBA như bạn, mình chắc chắn sẽ ngăn lại.” Dù vậy mình rất biết ơn vì họ thành thật. Nhưng mình cũng nhận ra con đường này có thể không phù hợp, nên xem xét hướng đi khác. Thứ hai, là tìm việc tư vấn (consulting). Thật ra PhD chuyển sang consulting khá nhiều. UNC cũng được xem là một trường mục tiêu yếu. Kết quả là cũng không tệ, mình được gọi phỏng vấn khá nhiều ở các công ty Life Sciences như BCG, Zimmer, LEK, IMS... Nhưng cuối cùng cũng không thành công nhận được công việc nào. Nhìn lại thì có vài điểm chưa phù hợp với mình để làm consulting, một là kỹ năng nói tiếng Anh của mình không quá thích hợp, điều này chắc nhiều tiến sĩ người Trung từng làm trong phòng thí nghiệm ở Mỹ đều hiểu. Hai là mình tư duy khá “out-of-the-box”, không hoàn toàn theo các khung lý thuyết cố định. Thứ ba, cũng là lời khuyên của vài bạn cùng lớp người Trung, là chuyển sang đầu tư mạo hiểm và cổ phần tư nhân (VC/PE). Thật ra đây luôn là mục tiêu mơ ước của mình dù ở Mỹ hay Trung Quốc, nhưng VC/PE yêu cầu thường cao hơn consulting hay đầu tư ngân hàng (IBD), đặc biệt với những trường ngoài H/S thì rất khó. UNC nhìn chung khó hơn, nên dù có ý định thì mình chưa hành động kịp thời, và hành động thì muộn. Cuối cùng thì đây lại có vẻ là con đường phù hợp nhất với mình. Sau khi tốt nghiệp, mình thử làm trong Search Fund của cựu sinh viên tăng kinh nghiệm, rồi phỏng vấn nhiều quỹ lớn ở California và Boston. Một nhà đầu tư kỳ cựu khuyên mình nên vào đầu tư chiến lược công ty lớn làm việc để xây dựng danh sách giao dịch (deal list). May mắn CEO BGI vừa tuyển nhân sự, mình vào làm đầu tư chiến lược tại BGI. Sau đó chuyển sang quỹ đầu tư quốc gia làm VC/PE, chủ yếu vì môi trường trong nước hiện nay vốn nhà nước ngày càng mạnh còn vốn tư nhân và vốn Mỹ ngày càng khó khăn. Kết luận mình rút ra là: 1. Với các tiến sĩ, đặc biệt tiến sĩ sinh học, muốn chuyển sang MBA hay kỹ thuật khác, trải nghiệm của mình có thể là tham khảo cho một số bạn. Năm cuối tiến sĩ lấy bằng là rất khó khăn, một mình học MBA chuyển ngành thì như mò mẫm giữa đại dương rộng lớn với mắt nhắm. Mọi thứ đầy bất định. Giờ đi được đến nửa đường rồi, mình có thể làm tư liệu tham khảo cho những người cùng hoàn cảnh. 2. Đừng quá quan trọng chuyện trường “top target” hay không. Trường phù hợp với kỹ năng và kinh nghiệm của bạn mới là target thật sự. Ngược lại, trường có tiếng đến đâu mà nền tảng bạn không phù hợp thì cũng không giúp được gì. 3. Đừng quá để ý lời người khác đánh giá. Mình cũng từng nghĩ rằng không học MBA mà dùng tiền đó làm postdoc có lẽ tốt hơn. Nhưng nghĩ lại thì mình không hối tiếc. Việc học chỉ là thứ yếu, quan trọng là trong quá trình học, mình kết nối được nhiều cựu sinh viên giỏi, nhiều doanh nhân xuất sắc và ý tưởng hay, đồng thời kỹ năng xã hội của mình cũng tăng lên nhiều từ một tiến sĩ hướng nội. 4. Nếu có thời gian khi học MBA, ai cũng biết đa số không có, nên cố gắng đọc sách nhiều hơn. Mình hiện vẫn thấy mình trước kia dành quá nhiều thời gian cho việc tìm việc, nên chậm trễ mất việc quan trọng là học tập. Hiện đang làm việc trong doanh nghiệp quốc hữu nên được lãnh đạo hỗ trợ học tiếp chương trình EMBA của Chicago Booth campus Hong Kong với học bổng dựa trên thành tích. Nếu ai có nền tảng tương tự muốn chuyển ngành qua MBA, hoặc là ứng viên không điển hình, hoặc thắc mắc về UNC Kenan-Flagler hay chương trình Chicago Booth Hong Kong, mình rất sẵn lòng giải đáp. Chúc mọi người đều thành công thực hiện ước mơ!

Đơn xin học MBA năm 2022 cơ bản đã ngã ngũ, có những lúc vui mừng khôn xiết, cũng có những lúc không cam lòng. Nhưng cuối cùng, mùa tuyển sinh đầy biến cố này lại giúp tôi hiểu rõ hơn về chính mình. * Ross/Johnson-Ding không được gọi phỏng vấn * Tepper vào danh sách chờ, không phỏng vấn * Fuqua/Darden/McCombs vào danh sách chờ sau phỏng vấn * Kenan-Flagler/McDonough được nhận Tôi đều nộp đợt R1, không ngờ cuối cùng nộp cả 8 trường. Vì dịch bệnh ở nước ngoài, không thể làm mới hộ chiếu, nên tôi không thể thi GMAT dù đã ôn luyện nhiều tháng, buộc phải chuyển sang thi Executive Assessment. Ban đầu chỉ đăng ký mấy trường Full-time MBA chấp nhận EA. Sau đó thấy có tùy chọn miễn GMAT (G waiver), mới gửi hồ sơ thêm Michigan, Cornell và UNC. Khi nhận kết quả, ban đầu khá thất vọng, nhưng phân tích kỹ năng lực thực sự của mình mới dần chấp nhận được. **Quá trình học tập:** Học đại học và thạc sĩ ở Bắc Mỹ, học lực bình thường (trường đại học xếp hạng toàn cầu khoảng 150-200, tốt nghiệp cum laude); trường bschool thạc sĩ là feeder M7, nhiều người quen đều đã vào top MBA. Cảm giác đó khiến tôi ảo tưởng rằng cứ cố gắng thì cũng có thể vào M7. Lúc đó nghĩ rằng MBA phải vào M7 mới xứng đáng, trường S16 chẳng đáng để học. Giờ nghĩ lại thật ngớ ngẩn! Bởi đại học mới quan trọng hơn, tôi không thể so với những người xuất sắc từ các trường đại học hàng đầu Mỹ hay 985 được. Sau khi ra trường, tôi làm ở trụ sở chính toàn cầu của một công ty công nghệ đa quốc gia trong lĩnh vực chiến lược tài chính. Có hơn 4 năm kinh nghiệm làm việc, nhưng không phải trưởng nhóm, cũng không có chứng chỉ, nên không thể cạnh tranh lại với nhiều ứng viên có nền tảng CPA làm việc ở F500 hay Big Four. Nhìn lại, tôi thực sự không nên đăng ký tất cả R1... nghe nói vòng này rất khốc liệt, nhiều ứng viên trước đây vì COVID không nộp hồ sơ, giờ đều dồn lên năm nay. Thêm vào đó là làn sóng nghỉ việc lịch sử, đủ mọi lý do như thế dồn lại. Nhưng rốt cuộc, quan trọng vẫn là năng lực bản thân. Không có điểm GMAT, dùng EA để đăng ký là điểm yếu lớn nhất. Dù nhiều chương trình FT MBA chấp nhận EA, họ vẫn ưu tiên ứng viên có ít nhất 5-6 năm kinh nghiệm làm việc. Dù nhà tuyển sinh nói không có định kiến với EA, nhưng các trường MBA đều dựa vào GMAT để nâng hạng, nên sử dụng EA ngầm chỉ ra bạn phải thật nổi bật ở các phần khác trong hồ sơ. Đặc biệt với tư cách là ứng viên người Trung Quốc thuộc nhóm đông, gần như tự động bị xếp thấp hơn. Lúc đó tôi thực sự ngây thơ chưa hiểu điều này. Nếu không, đã không ngu ngốc đăng ký hết R1 mà không dành thêm hơn hai tháng để chỉnh sửa bài luận. Bị đưa vào danh sách chờ, thử mọi cách bổ sung hồ sơ đều vô vọng, R2 tiếp tục danh sách chờ. Cuối cùng vì nhiều lý do, tôi quyết định năm nay trực tiếp đi học, không chờ thêm một năm nữa. Cảm nhận lớn nhất là thực sự nhận ra và chấp nhận những thiếu sót của bản thân, từ đó tìm lối đi đúng với đời mình. Thực ra, từ trước đến nay, trường mơ ước và tiêu chuẩn chọn MBA của tôi đều bị ảnh hưởng bởi áp lực đồng niên. Ví dụ, biết có anh chị khóa trước đỗ M7, đọc những bài chia sẻ vượt khó của các chuyên gia tuyển sinh nổi tiếng, thấy các blogger xuất sắc chia sẻ hộp quà và offer từ top MBA trên Xiaohongshu... Nhưng áp lực từ bạn bè tạo ra căng thẳng và mục tiêu vốn vượt quá khả năng của tôi. Tôi từ nhỏ đến đại học học lực chỉ ở mức trung bình, không xuất sắc. Vậy muốn vào top MBA, phải nỗ lực hơn người khác rất nhiều, không chỉ dừng lại ở điểm G 740+. Rõ ràng tôi không trả đủ giá đó. Quan trọng hơn, đặt mục tiêu quá cao có thể không phù hợp với bản thân. Tôi chắc chắn không hứng thú với ngành ngân hàng đầu tư hay tư vấn, những lĩnh vực rất coi trọng thương hiệu trường. Tôi chỉ muốn ở lại Mỹ, chuyển sang một vị trí khác trong ngành công nghiệp. Nên dù vào S16 hay T25 thì cũng đạt được mục tiêu đó. Về lâu dài, giá trị mạng lưới khác biệt, nhưng ít nhất khi tìm việc sau MBA cũng không chênh lệch nhiều. Ứng tuyển MBA không còn cảm giác mơ hồ và tràn đầy kỳ vọng như lúc đi thi đại học hay làm SAT để vào trường. Giờ tôi nghĩ đến làm sao để nuôi con, trả nợ, hỗ trợ cha mẹ nhập cư… những việc thực tế hơn. Nên khi đã quyết tâm học MBA, các yếu tố cảm tính về lựa chọn trường không còn quan trọng nữa. Hiểu biết về Mỹ càng nhiều, tôi càng nhận ra MBA chỉ là một chuỗi cung ứng đào tạo nghề nghiệp, nhưng vì các chương trình khó phân biệt nên họ phải tạo ra nhiều câu chuyện về văn hóa và đa dạng. Kinh doanh và trường học dựa dẫm lẫn nhau, miễn nước Mỹ tiếp tục phát triển, trò chơi này còn được tiếp diễn. Về xếp hạng, tốt nghiệp trong top 40 mức lương khởi điểm đều ổn, còn có nhiều trường địa phương mạnh như Minnesota, Boston College, SMU, OSU rất tốt. Nếu không tính đi làm về Trung Quốc, mà định ở lại địa phương thì rất đáng đồng tiền. Nói nhiều thế không phải nói “nho khó ăn thì bảo chua”, mà là nhìn nhận lựa chọn của bản thân một cách toàn diện hơn. Có lẽ số phận đã an bài. Cố gắng thử rồi, thứ không phải của mình phải học cách buông bỏ, rồi sống tiếp. Cuối cùng, giấc mơ vẫn phải có chút ít thôi. Tuần tới sẽ một lần nữa gửi gắm tình cảm chân thành trước Fuqua, cập nhật form waitlist xong sẽ ra pub ở LA nhâm nhi một ly rồi hát vang ca khúc "Let it go"!

Trong mùa xin học, tôi đã học được rất nhiều từ đây, hy vọng chút ít kinh nghiệm dưới đây có thể giúp được những người đến sau. **Thông tin cá nhân:** Cử nhân đại học nước ngoài (trường bình thường), GPA 3.7, 4-5 năm kinh nghiệm làm việc (tư vấn + TMT, đều ở Bắc Mỹ), điểm GRE 335 (167V/168Q). Năm ngoái tôi đã từng nộp đơn nhưng bị từ chối hết, không được vào phỏng vấn. Đã do dự rất lâu và năm nay vẫn quyết định xin học kỳ 2. **Kết quả xin học:** * Được nhận: Wharton, Booth (có học bổng), Kellogg * Bị từ chối: MIT, Columbia Business School (CBS) Năm ngoái tôi dùng trung gian, năm nay tự làm (DIY). Những bạn có tiếng Anh tốt có thể thử Applicant Lab, khoảng 200 USD, trong đó có nhiều lời khuyên rất hữu ích về viết bài luận và chuẩn bị phỏng vấn. Thi cử: Tôi đã thi rất nhiều lần (khoảng 5-6 lần, đừng theo tôi nhé. Có những lần tôi không chuẩn bị kỹ), lúc nghĩ lại rất cay đắng. May mắn cuối cùng cũng có điểm. Vì vậy mọi người đừng bỏ cuộc. Bài luận: Tôi khuyên mọi người nên viết nhiều bản, sau đó để người thân, bạn bè đọc giúp. Khi câu chuyện ổn, bạn sẽ tự cảm nhận được vì sao mọi thứ lại hợp lý đến vậy. Một số lời khuyên cụ thể cho từng trường tổng hợp từ trung gian, bạn bè đang học MBA và suy nghĩ riêng của tôi. Lưu ý đây chỉ là quan điểm cá nhân, không đại diện cho quan điểm chính thức của trường. **Wharton:** * Tôi thấy Wharton rất chú trọng điểm GPA và GMAT/GRE, còn về kinh nghiệm làm việc thì họ không quá khắt khe, năm nay họ nhận đủ loại hồ sơ. * Về bài luận: - Thứ nhất, phải có kế hoạch nghề nghiệp rõ ràng; - Thứ hai, phải giải thích rõ lý do vì sao chọn Wharton. * Một mục tiêu nghề nghiệp tốt nên trả lời được các câu hỏi: - a) Tại sao vấn đề này đáng để giải quyết (quy mô cơ hội) - b) Tại sao là bạn mà không phải người khác - c) Sau khi bạn giải quyết, điều gì sẽ khác biệt. * Thành thật mà nói tôi cũng không rõ tương lai mình muốn làm gì, nhưng tôi đã nghiên cứu rất kỹ về định hướng nghề nghiệp, và mục tiêu cuối cùng tôi chọn là thứ mà khi tôi nói với bạn thân nhất, cô ấy cũng tin tôi có thể thực hiện được. * Lý do chọn Wharton: trong bài luận cần nêu bạn đã trao đổi với những cựu sinh viên/sinh viên nào, đã tham gia những hoạt động tuyển sinh của Wharton gì, (điểm quan trọng) bạn học được gì từ từng người/hoạt động đó. Tại sao sau khi tham gia hoạt động hay nói chuyện với người đó bạn càng muốn vào Wharton hơn. Bạn định tham gia câu lạc bộ nào ở Wharton, tại sao chọn những câu lạc bộ đó, v.v. Nói chung phải để người xét duyệt (AO) thấy bạn đã suy nghĩ kỹ mới nộp đơn. * Phỏng vấn: Chưa rõ lắm. Nhóm tôi 6 người thì có 3 người được nhận. Ba người chúng tôi đều bình tĩnh và kiên quyết trình bày quan điểm. Phỏng vấn một-một chủ yếu hỏi vì sao chọn Wharton và nói chuyện phiếm. Theo tôi, phỏng vấn thì bạn phải hiểu rõ bạn là người thế nào trong công việc hàng ngày chứ đừng đến phút cuối mới tập luyện. Ví dụ tôi hay đặt câu hỏi trong các cuộc họp và thúc đẩy tiến trình, phỏng vấn cũng đóng vai trò đó. **Booth:** * Mẹo: Nếu bạn biết học sinh hoặc cựu sinh viên Booth, hãy nhờ họ viết thư giới thiệu nội bộ giúp. * Booth rất coi trọng khả năng lãnh đạo tư duy và văn hóa "đền đáp". * Bài luận: Lý do chọn Booth tương tự như Wharton, bài luận khác nên có một chủ đề xuyên suốt để liên kết các trải nghiệm của bạn lại với nhau. * Phỏng vấn: Rất tiêu chuẩn. Năm ngoái tôi cũng ứng tuyển Booth và phỏng vấn rồi bị từ chối, năm nay được học bổng. Theo tôi khác biệt lớn nhất trong hai lần phỏng vấn là tôi đã rõ ràng từ đâu đến đâu, muốn đi đâu và tại sao chọn Booth. Ngoài ra tôi cũng có thể giải thích rõ vai trò của mình trong từng kinh nghiệm ghi trong CV. **Kellogg:** Thú thật là tôi nộp hồ sơ khá gấp gáp, chưa chuẩn bị kỹ (vì tôi nghĩ Kellogg không phù hợp với phong cách của tôi, tôi thích trường có trọng tâm về định lượng hơn). Mẹo duy nhất là khi phỏng vấn nhớ đùa vui, thoải mái, Kellogg rất thích những ứng viên cởi mở, vui vẻ.

Bạn có thể xem qua về nền tảng của tôi trong bài đăng trước đây này [Cập nhật tình hình xin R1 (GPA thấp, muốn xin MBA 2022, cần định hướng, xin lời khuyên, cảm ơn) - Khu vực xin MBA Bắc Mỹ (chasedream.com)](https://forum.chasedream.com/thread-1381382-1-1.html) Sau khi bị từ chối toàn bộ ở đợt R1, tôi cảm thấy hơi mất mặt nên không tiếp tục cập nhật tình hình, đồng thời bắt đầu cân nhắc có nên nộp R2 hay không. Cuối cùng tôi quyết tâm thay đổi phương pháp, chỉ trong 3 tuần đã hoàn thành hồ sơ ứng tuyển cho Ross, Sloan, Kellogg và Tepper. May mắn là tôi được Tepper nhận. Là một người 30 tuổi chưa có kinh nghiệm, đi từ “số 0” đến việc tự làm 12 bộ hồ sơ một cách bán tự giác, tôi muốn chia sẻ vài kinh nghiệm trong suốt quá trình này, hy vọng có thể giúp được những bạn đang chuẩn bị xin hoặc đang trong quá trình xin học. Sau hơn nửa năm, tôi nhận ra điều quan trọng nhất là thời gian, tiền bạc cùng kế hoạch rõ ràng. Thời gian thì không cần nói nhiều, dù là chuẩn bị GMAT hay viết bài luận, đều phải đầu tư rất nhiều thời gian. Về tiền bạc tôi sẽ nói kỹ hơn ở phần sau. Còn kế hoạch rõ ràng tức là bạn phải biết mình muốn gì, cần làm gì, tình huống xấu nhất và tốt nhất là thế nào, dù thành công hay thất bại cũng phải theo đúng kế hoạch. 1. **Chọn trường** Lúc đầu tôi không có kinh nghiệm, cũng không biết yêu cầu từng trường ra sao, chỉ biết muốn thử vào top 20. Phản ứng đầu tiên là hỏi các trung gian tư vấn, từ lớn tới nhỏ, nhưng đa số trung gian sau khi biết mục tiêu của tôi đều từ chối nhận hồ sơ, nói rằng tôi chỉ nên thử các trường từ hạng 30-50. Sau đó tôi biết đến diễn đàn CD nên xem rất nhiều bài viết của các anh chị đi trước, cũng đăng bài và tham gia nhóm tư vấn của Yuanyuan, trong nhóm mọi người đều khích lệ tôi ứng tuyển các trường S16 thậm chí M7, Yuanyuan cũng nói UCLA cơ hội không nhỏ. Cuối cùng tôi quyết định tập trung ứng tuyển vào S16 và M7. Sau đó tôi còn mua một dịch vụ đánh giá hồ sơ trên một trang web nước ngoài, họ dựa vào thông tin cá nhân và hồ sơ của tôi để phân tích chi tiết điểm mạnh, điểm yếu, đề xuất trường phù hợp, tôi cũng điều chỉnh lựa chọn trường theo gợi ý đó. Nhưng thực ra đây là cách chọn trường hoàn toàn sai. Bây giờ tôi mới hiểu chọn trường phải dựa trên nền tảng và điều kiện của bản thân, kết hợp mục tiêu nghề nghiệp, sau đó xem xét từng trường về truyền thống, sở thích, tình hình việc làm,... để tìm trường phù hợp nhất. Những thông tin này có thể tìm trên mạng, không chỉ trên CD mà còn có Gmatclub, Clear Admit và nhiều trang quốc tế khác, đều có tư vấn lựa chọn trường khá đầy đủ. Tất nhiên, trên nền tảng đó cũng nên hỏi thêm các anh chị đi trước, các tổ chức tư vấn du học để tổng hợp nhiều nguồn thông tin trước khi quyết định. Nếu có điều kiện kinh tế thì mua dịch vụ của các tổ chức uy tín cũng rất tốt, họ cung cấp nhiều thông tin hữu ích giúp tiết kiệm rất nhiều thời gian tìm kiếm và tránh vấp phải sai lầm. 2. **Nền tảng và điều kiện** Tôi đặt phần này thứ hai vì ngoài công việc hiện tại và trước đây, GPA, kinh nghiệm, nhiều thứ khác hoàn toàn có thể thay đổi về sau. Trước hết là GMAT, nhiều người nghĩ GMAT từ 770 trở lên là chắc suất, nhưng thực tế không phải vậy, tôi chính là ví dụ rõ ràng. 770 điểm với điểm tối đa phần toán, tôi nộp 12 trường nhưng chỉ đỗ 1, phần lớn là bị từ chối thẳng không gọi phỏng vấn. Tôi cảm thấy GMAT không quan trọng đến vậy, nó chỉ như chiếc “chìa khoá mở cửa”. Một điểm GMAT đủ cao (ví dụ từ 720 trở lên) giúp tăng cơ hội được nhận, nhưng vượt quá điểm đó thì không khác biệt nhiều. Vì vậy thay vì tốn quá nhiều tâm sức để đạt 750, nên tập trung hơn các khía cạnh khác; điểm GMAT vượt trung bình của trường đã là đủ rồi. (Đây là quan điểm cá nhân, có thể không hoàn toàn chính xác, bạn hãy tham khảo thêm.) Tiếp theo là GPA, điểm của tôi rất thấp, bảng điểm còn thê thảm hơn. Sau khi đọc nhiều bài viết, tôi tìm các cách bù đắp, xin chia sẻ một số kinh nghiệm: - Thứ nhất, học thêm các khoá học trực tuyến có liên quan tại đại học khác, dù là đại học danh tiếng hay cao đẳng cộng đồng đều được, nhưng phải là khoá học kinh doanh chính quy và nhất định phải đạt điểm A. Không cần nhiều, 1-2 khoá là đủ, học nhiều cũng không có tác dụng. Điều này chứng minh bạn có thể học tốt các môn kinh doanh ở đại học, phần nào làm yên tâm trường về khả năng tốt nghiệp của bạn. Với những người học không chuyên kinh doanh đại học, điều này càng quan trọng vì thể hiện bạn chuẩn bị tốt cho MBA. Nên có ít nhất một khoá kinh doanh liên quan đến toán, vì MBA thường đánh giá cao năng lực toán học. - Thứ hai, điểm GMAT cao giúp phần nào, nhưng không đủ để che phủ điểm GPA thấp hoàn toàn. - Thứ ba, có thể liên hệ trường đại học của bạn để xem có thể xin xóa điểm thấp của một vài môn không chuyên hay không, nhưng tỷ lệ thành công không cao. Có thể xem lại điểm trung bình các môn khóa đó hoặc vị trí của GPA so với các bạn cùng khóa, nếu bạn thuộc top 10% ở trường mà điểm thấp thì nên ghi rõ trong hồ sơ. - Thứ tư, bài luận tùy chọn (optional essay) rất quan trọng, nếu có khoảng trống công việc, điểm GPA thấp hay các điểm “đỏ” khác phải giải thích trong phần này. Có nhiều bài viết hướng dẫn rồi, tôi sẽ chia sẻ thêm quan điểm ở phần sau. Còn về kinh nghiệm làm việc thì rất quan trọng. Theo tôi, các trường danh tiếng thích nhận những người ngay cả không học MBA vẫn rất thành công. Nghĩ kỹ, sinh viên MBA ra trường cũng là “sản phẩm” của trường, trường muốn chọn người an toàn, ví dụ như một người quản lý lương sáu con số, dù ra trường có thể trở lại công việc cũ cũng không lo thất nghiệp, điều đó cải thiện chỉ số việc làm cho trường rất nhiều. Nếu coi trường như một công ty, họ sẽ biết ai mang lại giá trị cho “công ty” đó. Nếu công việc chưa tốt cũng đừng lo, vẫn có cách nâng cao hồ sơ, đồng thời chọn trường phù hợp với kinh nghiệm hơn, học cách quảng bá bản thân ở phần khác trong hồ sơ cũng rất hữu ích. Để tăng cường kinh nghiệm, có thể tìm thực tập, tình nguyện, hoặc các dự án thể hiện năng lực cá nhân, ví dụ tôi cùng bạn đi chợ Farmer's Market bán đồ uống gây quỹ được 10.000 đô la ủng hộ tổ chức từ thiện địa phương, họ còn cấp giấy chứng nhận cho chúng tôi. 3. **Tổ chức tư vấn** Tôi nghĩ có nên dùng dịch vụ tư vấn hay không phụ thuộc năng lực cá nhân. Khái niệm rất đơn giản: người có năng lực làm được thì tự làm, người không đủ có thể dùng tiền mua kiến thức, kinh nghiệm, kỹ năng từ người khác. Tôi thuộc nhóm thứ hai. Trên đường tìm tổ chức tư vấn tôi cũng vấp nhiều, từ các công ty du học lớn, các tổ chức chuyên chuyên ngành riêng, các nơi chuyên viết và chỉnh sửa bài luận, đến các consultant MBA ở nước ngoài, tôi tìm rất nhiều nền tảng, làm nhiều buổi tư vấn miễn phí, nhiều bài học và kinh nghiệm tôi có được là do chi tiền. Về chọn tổ chức, tôi khuyên bạn nên tìm hiểu kỹ càng, hỏi người từng dùng dịch vụ, bởi trên mạng có rất nhiều dịch vụ giả mạo, giá cả vô cùng dao động, rất khó chọn. Để phân biệt tốt-bad, bạn phải hiểu rõ hồ sơ và yêu cầu trường, nên tìm hiểu nhiều trước khi quyết định thuê. Nói chung đừng trông chờ tổ chức tư vấn làm hết mọi thứ, một số việc phải tự mình làm, đặc biệt là chọn trường. Tôi gặp tổ chức Mỹ chỉ nhìn sơ qua CV đã bảo tôi không có cơ hội xin top 25, công ty lớn ở trong nước nói đợt R2 bỏ luôn, đợt R1 năm sau phải trả 10 vạn nhân dân tệ cho trường hạng 25-35. Nhưng cũng có người nói với tôi GMAT 770 đã đủ thử sức trường HSW. Mọi người nên hiểu rõ vị trí của bản thân, đừng để tổ chức dẫn dắt mà mất phương hướng. 4. **Hồ sơ ứng tuyển** Trích lời một consultant tôi từng trao đổi: “Trong hồ sơ của bạn, càng ít điểm làm Admission Officer (AO) nghi ngờ càng tốt.” Nhiều người chỉ chú trọng bài luận, nhưng thực tế từng phần hồ sơ đều quan trọng. Mỗi thông tin bạn điền phải logic, nhất quán, mạch lạc, từ mô tả công việc, lý do nghỉ việc, hoạt động ngoại khoá, giải thưởng,... phải làm thật kỹ. Không thể chỉ copy y nguyên CV, hãy đặt mình vào vị trí AO để xóa bỏ nghi ngờ. Một hồ sơ chuẩn bị kỹ càng luôn được “cộng điểm”, với AO chứng tỏ bạn nghiêm túc. Về lương, đừng khiêm tốn, cũng đừng sợ viết cao sẽ mất học bổng; như đã nói, MBA thích ứng viên có giá trị cao. Một người có lương 150.000 đô la an toàn hơn người 70.000 đô la. 5. **Bài luận** Phần khó nhằn nhất, cũng là phần tôi chưa làm tốt nhất tới cuối cùng. Sau khi R2 không được Ross gọi phỏng vấn, tôi nhờ Yuanyuan xem giúp bài luận, được đánh giá chỉ được 1 điểm trên 10. Nhưng đó là bài tốt nhất tôi có lúc đó. Trong R1, tôi nộp 8 trường, thuê một trung tâm viết bài luận chuyên nghiệp, biên tập đều là sinh viên hoặc cựu sinh MBA trường danh tiếng, sau đó thuê thêm một dịch vụ chỉnh sửa bài luận nổi tiếng trên GMATClub để hoàn thiện. Nhưng sau nhiều phân tích từ chối vẫn đánh giá là bài luận kém. Đến R2 thay đổi chiến lược, thuê một consultant lớn ở Mỹ, cựu AO của Ross hướng dẫn chính, rồi nhờ học viên, cựu sinh từ GSB, Kellogg, Booth giúp chỉnh sửa bài luận nhiều vòng. Cuối tháng 12, tôi nghỉ làm ở nhà dồn toàn bộ thời gian chuẩn bị, trong 3 tuần hoàn thành hồ sơ 4 trường. Mỗi bài luận đều hoàn thiện qua nhiều bước chỉnh sửa của các chuyên gia rồi tổng hợp góp ý để hoàn thiện bài cuối cùng. Tuy nhiên, theo phản hồi từ trường và Yuanyuan, bài luận vẫn ở mức thấp. Giờ nghĩ lại, nếu câu chữ tốt hơn có thể còn có cơ hội M7? Vì vậy lời khuyên của tôi là hãy xem nhiều mẫu bài luận trên mạng, học cách viết, và cho nhiều người trong ngành MBA xem xét dù không rõ làm sao mới gọi là bài luận hay hay tìm được reviewer chuyên nghiệp, nhưng càng nhiều người xem càng tốt. Về CV, tôi cũng đầu tư nhiều thời gian và tiền bạc. Giữ độ dài 1 trang, nội dung ngắn gọn rõ ràng, từng từ ngữ đều phải rất cẩn thận, không cần giải thích công việc chỉ nêu thành tích cụ thể có thể đo lường được. Dù không khuyến khích khoa trương, nhưng cách dùng từ phù hợp giúp CV thêm sang trọng. Nhớ rằng, bạn đang bán chính mình. Sau khi làm xong, hãy để người khác xem lại, tổng hợp ý kiến rồi hoàn thiện bản cuối cùng. Tự mình cũng phải rà soát kỹ càng từng bullet point bằng cách hỏi “vậy sao?”, “tại sao?”, “như thế nào?”. 6. **Tiền bạc** MBA là ngành tiêu tốn nhiều tiền, cạnh tranh lớn nhưng mang lại lợi ích rất cao, tại Mỹ còn nuôi sống cả một ngành tư vấn xin MBA. Những công ty tư vấn nhận 1-3 trường giá dao động từ 5000-7000 USD. Tất cả dịch vụ liên quan đến xin MBA đều rất đắt, từ khoá học GMAT, phỏng vấn thử, đến cả dịch vụ riêng cho HSW. Tôi nghĩ những người siêu giỏi tự xin được không nhiều, phần lớn là người làm bán tự do, ngay từ lúc chuẩn bị hồ sơ đã là điểm tranh đua gay gắt. Ai có điều kiện kinh tế hơn có thể đầu tư ít thời gian hơn, nhiều tiền hơn để học hỏi nhiều kinh nghiệm. Có lần một consultant nói với tôi, đối thủ của tôi là ứng viên toàn cầu, nhiều người nhờ đến hỗ trợ bên ngoài mới đạt mục tiêu, nếu tôi không đủ năng lực mà cũng không nhờ hỗ trợ thì sao cạnh tranh được. Nghe có vẻ như marketing tạo lo âu nhưng cũng không vô lý. Tôi biết rõ khả năng bản thân không phải người tự làm được, nên dùng tiền bù lại kinh nghiệm là cần thiết. Quá trình xin học tôi từ từ nhận ra MBA hàng đầu không dành cho người bình thường nghèo, trường không “giúp đỡ vào lúc khó khăn” mà chỉ “tô điểm thêm cho người vốn đã có”. Nghe vậy có thể hơi chua chát nhưng theo tôi trường học khi nhận sinh viên cũng là đầu tư để thu lợi. Bản báo cáo việc làm tốt hơn giúp trường có thứ hạng và danh tiếng cao hơn, từ đó kéo thêm tài nguyên. Quá trình xin học này tôi cũng đã tiêu tốn khá nhiều tiền, vượt ngoài dự kiến. Tôi nghĩ việc dự trù tài chính hợp lý giúp quá trình xin học thuận lợi hơn rất nhiều. 7. **Các vấn đề khác & Tóm tắt** Về bài luận tùy chọn và phỏng vấn. Bài luận tùy chọn là cơ hội bổ sung điểm yếu lớn của bản thân. Tôi dùng nó để giải thích điểm GPA thấp, tất nhiên đã trải qua nhiều lần chỉnh sửa. Bài luận tùy chọn không nên làm AO cảm thấy bạn đổ lỗi, xin lỗi hay thương hại, cách tốt là thừa nhận lỗi trong quá khứ một cách thẳng thắn, giải thích nguyên nhân chủ quan và khách quan, nói rõ bài học bản thân rút ra cũng như sự chuẩn bị cho MBA. Phải mang thái độ tích cực và đúng mực! Ai mà thích đọc một bài luận đầy tiêu cực chứ? Về phỏng vấn, tôi tự thấy mình khá giỏi giao tiếp, nên không quá khó khăn, chưa từng gặp trải nghiệm tệ. Lời khuyên là chuẩn bị kỹ nhưng không quá lố, đừng khiến người phỏng vấn cảm giác bạn đang đọc thuộc lòng, họ nhận biết được đấy. Hãy chuẩn bị các câu hỏi cơ bản như tự giới thiệu, tại sao chọn MBA, tại sao bây giờ, mục tiêu nghề nghiệp, tại sao chọn trường,... và luyện phỏng vấn thử nhiều lần với chuyên gia, ghi âm lại để tự rút kinh nghiệm. Trên mạng có rất nhiều tài liệu về bài luận tùy chọn và phỏng vấn nên tôi không bàn thêm. Nửa năm qua tôi trải qua nhiều thăng trầm. Nay nghĩ lại được Tepper nhận dù không có học bổng cũng chưa biết liệu có gọi là thành công không, biết đâu nếu năm nay tôi nộp lại (reapplicant) sẽ có kết quả tốt hơn? Khi nhận 8 thư từ chối đợt R1 tôi thực sự như chết lặng, trong đó 7 trường không phỏng vấn. Nhưng tôi vẫn kiên trì và nhận được duy nhất một thư gọi trúng tuyển. Thôi thì cứ nói Tepper là trường có mắt nhìn người vậy. Haha. Bạn nào xem bài này mà nghĩ mình không đạt được mục tiêu thì hãy nhìn tôi đây. Tôi đã đi qua nhiều sai lầm, bỏ ra nhiều thời gian, tiền bạc, GPA chỉ 2.69, bài luận thấp nhất, vậy mà vẫn nhận được một thư gọi nhập học. Bạn chắc chắn có thể làm tốt hơn tôi nhiều. Hy vọng những kinh nghiệm và quan điểm giản dị của tôi giúp được những ai đang khó khăn trong việc xin MBA. Chúc các bạn thành công!