(Master) Tóm tắt ứng tuyển

Ngày 15 tháng 4 mình đã tra thấy kết quả trúng tuyển tại 5 trường SAI, đúng như dự đoán, ngày 16 tháng 4 tra lại thì HEC MIF vẫn bị từ chối phỏng vấn, hiện tại mình đang cân nhắc hướng đi là HEC GE. Mình đoán dù HEC có nhận mình thì cũng chỉ gửi một thư mời (offer) duy nhất, đến giờ chưa thấy ai nhận được thư mời có điều kiện (conditional offer), nhưng có thấy một số kết quả bị hoãn (deferred) hoặc nằm trong danh sách chờ (waitlist). Cảm nhận cá nhân thì khả năng bị từ chối phỏng vấn MIF là do điểm chuẩn đầu vào của mình thấp hoặc có thể HEC ưu tiên mình cho GE hơn? Mình đã xem qua các ứng viên trúng tuyển trước đây, mình nghĩ mình là sinh viên Trung Quốc có định hướng tài chính rõ ràng nhất được nhận vào GE... Mùa tuyển sinh này mình đã thu thập rất nhiều thông tin từ CD, cũng rất mong muốn giao lưu, thảo luận với các bạn quan tâm đến HEC, vì số lượng thí sinh đỗ vào các trường kinh doanh hàng đầu tại Pháp vẫn ít hơn so với Anh, Mỹ và Hồng Kông. Thông tin nền tảng được đăng ở một bài khác, giá trị tham khảo có hạn.

Trên con đường ứng tuyển tiến sĩ, tôi đã thu thập được rất nhiều thông tin hữu ích từ diễn đàn cd, và cũng hy vọng trải nghiệm của mình có thể góp phần bổ sung cho diễn đàn, giúp những người ứng tuyển sau này. Tôi đã cố gắng tiết lộ những thông tin hữu ích nhất, nhưng vì không muốn tiết lộ danh tính nên một số thông tin có phần mơ hồ, mong mọi người thông cảm. (Và cũng mong mọi người tôn trọng ý chí cá nhân, đừng đào bới danh tính, xin cảm ơn) **1. Thông tin cá nhân** **Nền tảng học vấn**: Tôi tốt nghiệp đại học và thạc sĩ tại trường tài chính top 2, có kinh nghiệm trao đổi tại Bắc Mỹ và châu Âu, GPA khoảng 3.8, TOEFL 109, GRE Verbal 160 + Quant 170 + Analytical Writing 4. **Kinh nghiệm nghiên cứu**: Trong thời đại học, ngoài luận văn tốt nghiệp thì tôi không có kinh nghiệm nghiên cứu nào khác. Tôi chỉ bắt đầu có ý định học tiến sĩ khi đến lúc tốt nghiệp đại học, và trong thời gian học thạc sĩ mới bắt đầu thu thập thông tin liên quan, có thể nói tôi là người bắt đầu khá muộn. Trong thời gian học thạc sĩ, tôi làm trợ lý nghiên cứu (RA) cho giảng viên trong trường, công việc chủ yếu là xử lý dữ liệu. Có một kỳ hè tôi cũng tham gia một dự án nghiên cứu hè. Vì bắt đầu muộn nên nhiều kỹ năng nghiên cứu tôi cũng chỉ bắt đầu tiếp xúc và tích lũy trong quá trình học thạc sĩ, vì vậy khi nộp hồ sơ không có bất kỳ bài báo hay bản thảo nghiên cứu nào. **Các khóa học kinh tế và toán học**: Tôi chỉ học các môn kinh tế vi mô, kinh tế vĩ mô trung cấp; các khóa toán học chỉ có giải tích cơ bản, xác suất thống kê, đại số tuyến tính. Đây có lẽ được xem là nền tảng toán học tương đối yếu trong số các ứng viên. Trong quá trình chuẩn bị ứng tuyển, tôi cũng thường cảm thấy lo lắng về vấn đề này. Tuy nhiên, qua quá trình trao đổi với giáo viên ở các chương trình khác nhau, một số chương trình vẫn tin rằng kỹ năng toán học này có thể được bù đắp qua quá trình đào tạo tiến sĩ nên khi tuyển sinh họ không quá nhấn mạnh nền tảng toán học. Nhưng không thể phủ nhận là phải có năng lực toán học cơ bản, chẳng hạn nếu điểm GRE Quant quá yếu thì chắc không thể qua được. **2. Hồ sơ ứng tuyển** **Thư giới thiệu**: Thư từ giảng viên hướng dẫn luận văn đại học, giáo sư tôi làm trợ lý nghiên cứu ở thạc sĩ, và giáo viên do tôi trao đổi khóa học (chỉ là giao tiếp học tập trong lớp chứ không làm nghiên cứu cùng). Khi các thầy cô giúp gửi thư giới thiệu thường sẽ có một số thông tin bổ sung cần điền, nên cũng có thêm chút công việc cho họ. Tôi khuyên mọi người nên trao đổi trước với thầy cô, xác nhận họ có sẵn lòng điền đầy đủ thông tin và gửi thư không, đồng thời khi gửi link yêu cầu gửi thư thì nên tập trung gửi cùng lúc để thầy cô không bị bỏ sót. Tuy nhiên việc này yêu cầu bạn phải hiểu quy trình gửi thư giới thiệu ở từng trường, vì có trường có thể gửi ngay còn một số trường phải hoàn thành toàn bộ hồ sơ rồi mới gửi được thư, nên phần này mọi người cân nhắc thực hiện. Số lượng thư giới thiệu yêu cầu cũng khác nhau tùy chương trình, ví dụ đa phần yêu cầu 3 thư nhưng ở nhiều chương trình ở Anh, châu Á chỉ cần 2 thư, những thông tin này mọi người cũng nên tự tìm hiểu trước. Nếu có nhiều thư giới thiệu có thể chọn lựa, bạn nên dựa trên nội dung thầy cô có thể viết và network của người giới thiệu để quyết định mời ai. **Statement of Purpose/Personal Statement**: Văn bản của tôi chủ yếu trả lời các câu hỏi: Tại sao tôi muốn học tiến sĩ? Tôi đã chuẩn bị gì cho việc học tiến sĩ? Tôi dự định nghiên cứu hướng gì trong tiến sĩ? Tôi có thể đóng góp gì cho chương trình? Sau khi học tiến sĩ tôi định làm gì? Tại sao tôi muốn học tiến sĩ ở chương trình này? Mỗi chương trình chỉ cần tùy chỉnh câu hỏi cuối cùng, đòi hỏi chúng ta phải xem kỹ trang web để biết về chương trình, giảng viên, mảng nghiên cứu, v.v. Cá nhân tôi thấy đây cũng là cơ hội tốt để tự hiểu xem mình có phù hợp với chương trình không. Có chương trình lúc đầu tôi không có ấn tượng, nhưng viết xong thấy rất thích; có chương trình lúc đầu thấy ổn, viết dần dần lại cảm thấy không hợp (và cuối cùng cũng bị từ chối). Về độ dài, tôi giới hạn trong 2 trang, khoảng 800 từ. Tôi đoán các giảng viên đọc hồ sơ thường không phải lúc tinh thần sảng khoái nhất, họ có thể xem hồ sơ như một cách giải lao sau làm việc căng thẳng. Trong tình huống này, nếu văn bản quá khó hiểu hoặc quá dài có thể họ sẽ bỏ ngang. Thực tế, văn bản ngắn gọn của tôi không làm ảnh hưởng đến kết quả, nên tôi nghĩ không cần quá chú trọng số lượng. Ở Mỹ, ngoài Statement of Purpose nhiều khi còn cần Personal Statement. Thực ra họ thường muốn có content tương tự diversity statement, nói về con người bạn, những trải nghiệm đặc biệt có thể mang lại sự đa dạng cho chương trình. Hướng viết thường có một số hướng dẫn chính thức làm điểm xuất phát. **Research Proposal/Writing Sample**: Research proposal là phần khó nhất trong hồ sơ, cần tự mình đọc nhiều bài báo để tìm đề tài làm. Tôi nghĩ không có cách tắt nào, khổ nạn này vẫn phải chịu! Còn về writing sample, đôi khi tôi gửi chính research proposal làm writing sample. Nếu chương trình yêu cầu cả hai, tôi sẽ gửi bản dịch luận văn đại học của mình. **CV/Resume**: CV của tôi chỉ có một trang, gồm các phần: học vấn, sở thích nghiên cứu, kinh nghiệm nghiên cứu, kinh nghiệm thực tập, các mục khác (ngôn ngữ, phần mềm, sở thích). Tôi nghĩ không cần trình bày cầu kỳ, có thể tham khảo định dạng CV của các sinh viên tiến sĩ hoặc giáo sư khác. Tôi cố gắng cô đọng vừa một trang vì nghĩ dài quá sẽ không ai đọc. **3. Kết quả nộp hồ sơ** **Các chương trình ứng tuyển**: Do tỉ lệ đậu vào trường kinh doanh thấp, tôi nộp rất nhiều trường. Rất cảm ơn các thầy cô giới thiệu rất nhiệt tình, không giới hạn số thư gửi giúp tôi, nên khi quyết định số lượng trường nộp chủ yếu dựa trên sức lực của tôi. Châu Á: CUHK, HKUST, SMU Châu Âu: HEC Paris, INSEAD, SSE, SFI, Bocconi, Tinbergen Anh: LSE, IC, UCL, Warwick Canada: Toronto, UBC Mỹ: Cornell, Rochester, UMD, UIUC Ngoại trừ Bocconi, Tinbergen, Cornell, tất cả đều nhận được thư mời phỏng vấn. Cuối cùng tôi có một số offer, waitlist và từ chối ở các vùng khác nhau. Một số phỏng vấn đến khá muộn, trong khi tôi đã có offer ưng ý nên không tham gia nữa. Về phỏng vấn, tôi thấy thông tin mọi người chia sẻ trên diễn đàn rất đầy đủ, không có gì cần bổ sung nhiều. Phần lớn câu hỏi phỏng vấn đều tương tự nhau: tự giới thiệu, tại sao học tiến sĩ, tại sao chọn tài chính, tại sao chọn chương trình này, sở thích nghiên cứu, kinh nghiệm nghiên cứu. Tôi nghĩ nên chuẩn bị kỹ phần giải thích về các kinh nghiệm nghiên cứu trước đây và sở thích nghiên cứu vì đây là những câu hỏi sâu. Nếu nói đại khái rất dễ bị bắt bài. Phỏng vấn rất quan trọng phần Q&A cuối cùng, đây là cơ hội để bạn hỏi những thông tin không có trên website, ví dụ về văn hóa phòng ban, tương tác phi học thuật, v.v. Đừng bỏ lỡ cơ hội này để hiểu hơn về chương trình. Việc ứng tuyển là quá trình tuyển chọn hai chiều. **Về chọn trường**: Tôi xin chia sẻ cách làm của mình. Tôi bắt đầu từ một số bảng xếp hạng nghiên cứu (VD: UTD, ASU), chọn ra các tạp chí tài chính hàng đầu (VD: top 3 journals), tổng hợp danh sách ban đầu khoảng top 50 trường. Rồi thêm những trường được thầy cô gợi ý hoặc những chương trình ở Bắc Mỹ và ngoài các nước mình ổn. Sau đó loại bớt, ví dụ tôi cảm thấy trường top 10 quá xa tầm nên loại trước. Tiếp theo, tôi vào từng website chương trình để xem (1) hồ sơ các sinh viên tiến sĩ hiện tại, xem mình so với họ thế nào, dùng để đo lường khả năng được nhận hay không; (2) trung bình vị trí việc làm sau tốt nghiệp có phù hợp với kỳ vọng của mình không; (3) hướng nghiên cứu của giảng viên có phù hợp không, ví dụ thiên về lý thuyết hay thực nghiệm, tài sản hay tài chính doanh nghiệp; (4) thông tin chương trình, tài trợ, v.v. Tôi nghĩ tốt nhất nên chọn nơi có thể tìm được giảng viên hướng nghiên cứu mình thích. Tất nhiên rất khó xác định chính xác trước khi học tiến sĩ, nhưng kinh nghiệm của tôi là chọn hướng tương đối khớp sẽ giúp cải thiện kết quả ứng tuyển. Nếu chương trình nào bạn cảm thấy không phù hợp thì không nên nộp, nếu bạn không thuyết phục được chính mình thì sao thuyết phục được bên tuyển. Cách làm của tôi có thể gây hạn chế lựa chọn, nhưng các bạn có thể điều chỉnh linh hoạt theo sức lực và mức độ chấp nhận rủi ro của mình. **Về việc "gạ gẫm" giáo sư (陶瓷 là slang ám chỉ việc tương tác để xin học)**: Trên mạng có rất nhiều người nói về việc đi "gạ gẫm" giáo sư trước khi ứng tuyển, tôi cũng từng băn khoăn chuyện này. Qua tìm hiểu tôi thấy phần lớn các chương trình tài chính do ủy ban tuyển sinh quyết định, cảm giác việc "gạ gẫm" không mang nhiều ý nghĩa. Tôi cũng không "gạ gẫm" giáo sư nào. Trừ khi có giáo sư nào ở trường bạn nhất định muốn theo học và có thể hỏi xem họ có kế hoạch nhận sinh viên tiến sĩ trong tương lai không. Còn lại tôi không rõ việc này có ý nghĩa nhiều không. Trong quá trình thu thập thông tin, tôi chỉ biết McGill là chương trình có hệ thống hướng dẫn cá nhân, nên tốt nhất là liên hệ trước với giáo sư, vì vào rồi dường như không dễ thay đổi người hướng dẫn. **4. Một số thông tin tham khảo** Cuối cùng tôi muốn chia sẻ vài thông tin thu thập được trong mùa ứng tuyển và qua trao đổi với giáo sư các chương trình, tuy có phần chủ quan, mọi người có thể xem để tham khảo. **CUHK**: Qua tiếp xúc với các thầy cô tại CUHK, tôi cảm nhận văn hóa phòng ban khá thân thiện, giữa giáo viên và sinh viên có hợp tác học thuật khá nhiều. Họ còn mời các học giả từ các trường top khác về giảng dạy một số lớp, rất tốt cho sinh viên xây dựng mối quan hệ. **SMU**: Khi phỏng vấn họ nói SMU được xem là phòng ban có hướng nghiên cứu toàn diện nhất trong các trường Á châu, có cả nhà lý thuyết thuần túy và nhà thực nghiệm thuần túy, điều này hiếm thấy ở các trường châu Á khác. Điều này rất có lợi cho những ai muốn khám phá nhiều hướng nghiên cứu trong hai năm đầu. **SSE**: Tôi có cảm giác họ rất thân thiện và tích cực cải tiến chương trình tiến sĩ, như tổ chức nhiều buổi gặp gỡ không chính thức giữa giáo viên và sinh viên, ví dụ ăn trưa hàng tuần; có các nhóm đọc bài theo các hướng khác nhau để sinh viên có thể trao đổi thoải mái với giáo viên. Họ còn cho sinh viên có ủy ban giám sát gồm 3 giáo sư để linh hoạt chọn giáo viên phù hợp chứ không ràng buộc với một người hướng dẫn duy nhất. Tôi thấy sắp xếp này rất thu hút. Phụ trách chương trình nói sau khi các cải tiến này, sinh viên bắt đầu ra thị trường việc làm nhiều hơn, dự kiến placement sẽ cải thiện, mọi người có thể để ý và cân nhắc nộp. **INSEAD**: INSEAD có hai campus ở Singapore và Pháp, tài nguyên được chia sẻ chung. Văn hóa phòng ban khá tốt, văn phòng giáo viên và sinh viên gần nhau, tương tác rất nhiều. Các ngành PhD khác nhau cũng có tương tác mạnh, thậm chí hợp tác học thuật. Cuộc sống rất năng động, thường mời học giả đến trường. Họ có tư duy phát triển mạnh mẽ, tin rằng các kỹ thuật có thể theo kịp trong giai đoạn tiến sĩ. **HEC Paris**: Văn hóa phòng ban rất tốt, giáo sư rất hỗ trợ. Chương trình học trong 1-2 năm đầu được cùng học với Ecole Polytechnique và ENSEA, có nhiều lựa chọn môn học. Kế hoạch đào tạo linh hoạt hơn nhiều chương trình khác. Thông tin trên website khá đầy đủ. **SFI-EPFL**: SFI tuyển sinh từng campus riêng, đồng nghĩa nộp một đơn có thể được xét ở nhiều trường. EPFL chung tòa nhà với University of Lausanne, nên có thể tiếp xúc nhiều giáo sư và bạn bè hơn so với trên giấy tờ. Mối quan hệ con người khá bình đẳng, mọi người hòa thuận. Không ràng buộc sinh viên với một giáo sư cụ thể mà tạo điều kiện linh hoạt. Vì các giáo sư có nhiều kết nối với Mỹ, nếu sinh viên muốn thăm trường Mỹ trước khi ra thị trường việc làm, mạng lưới giúp đỡ khá tốt. Phần lớn sinh viên của họ tham gia thị trường Mỹ, hỗ trợ tài nguyên cho sinh viên khá tốt. **Toronto**: Văn hóa phòng ban rất tốt, giáo sư chân thành. Nghe nói nếu học qua các khóa toán cao cấp có thể miễn một số môn. Là trường công lớn nhất Canada nên có nguồn lực học thuật khá dồi dào. Nếu trong chia sẻ của tôi có sai sót nào, rất mong các anh chị đi trước phản hồi sửa chữa kịp thời để tránh gây hiểu lầm cho người ứng tuyển sau. Chúc mọi người đều thuận lợi trên con đường theo đuổi giấc mơ học thuật, cùng cố gắng!

**UCalgary**: Ưu điểm: 1. Nằm ở Calgary, thuế thấp, cuộc sống thư thái. 2. Học bổng 30.000 CAD/năm, năm thứ năm 15.000 CAD, miễn học phí nhưng phải làm RA và giảng dạy. Cuộc sống cơ bản được đảm bảo. 3. Giáo sư có nền tảng tốt, nhiều người có kinh nghiệm học tập và làm việc ở châu Âu và Mỹ (Harvard, UCB, INSEAD), nghiên cứu về Định giá Tài sản, không khí học thuật tổng thể rất tốt, phỏng vấn rất vui vẻ. 4. Tỷ lệ xin việc (placement) tốt hơn WLU, có cơ hội đến Úc và Mỹ làm việc. Nhược điểm: 1. Không có chính sách định cư sau khi tốt nghiệp, phải tìm con đường khác. 2. Thời tiết lạnh hơn Waterloo. **WLU**: Ưu điểm: 1. Có thể học thạc sĩ và tiến sĩ ở tỉnh Ontario, có thể lấy giấy phép cư trú khi tốt nghiệp. 2. Theo các bài viết trước đây, trường có khoa Tài chính khá mạnh. Nhược điểm: 1. Xếp hạng trường không cao. 2. Chương trình còn non trẻ, ít sinh viên tốt nghiệp (nhưng dường như các cựu sinh viên đều có thể giảng dạy ở một số trường đại học xếp hạng thấp hơn ở Canada), chưa rõ định hướng việc làm trong tương lai. 3. Học bổng ít hơn UCalgary khoảng hơn 2000 CAD/năm. 4. Thông tin về trường ít, đã hẹn họp tuần tới để tìm hiểu thêm. Phần lớn giáo sư của WLU đều xuất thân từ các trường đại học trong Canada, cũng có những người có nền tảng mạnh như Si Li, năm 2023 đã công bố một bài trên JF, trước đây có bài trên JFE và RFS. Tôi đã liệt kê những ưu điểm và nhược điểm mình nghĩ đến, muốn hỏi mọi người nên chọn trường nào. Tôi cũng đã liên hệ với Đại học Alberta, họ chưa hoàn tất xét duyệt hồ sơ nhưng rất quan tâm đến đơn của tôi, nói sẽ liên lạc sau (khả năng cao được phỏng vấn), nhưng UCalgary yêu cầu trả lời trước thứ Sáu tuần sau. Đại học Queen’s có thể có kết quả trong vài tuần tới. Cảm ơn mọi người! Sẽ rất biết ơn nếu mọi người gửi kèm lý do khi bỏ phiếu!

Trước hết, chúc các anh chị đi trước cùng các bạn đang phỏng vấn hoặc chờ kết quả một năm mới vui vẻ! Dạo này không có tin tức gì, nên mình viết bài này để làm sôi động không khí của diễn đàn. **Đã có Offer:** Florida State University (FSU): FSU và USF có lẽ là những trường sát bên mà nhiều người thường đăng ký làm phương án dự phòng. Khoảng một tuần sau phỏng vấn mình đã nhận được offer, các giáo sư rất thân thiện. Khi nói chuyện với các anh chị đang học, mình thấy placement khá tốt, ví dụ như năm ngoái có người đi Tulsa, năm nay có Pepperdine (trường tốt nhưng không phải R1). Trong lĩnh vực tài chính doanh nghiệp (corp) và tài chính ứng dụng (AP) đều có giáo sư làm nghiên cứu, nhưng có vẻ chủ yếu là tài chính doanh nghiệp, họ rất sẵn lòng hướng dẫn sinh viên, kể cả không phải giáo viên hướng dẫn chính cũng vui vẻ hỗ trợ làm project. Dù xếp hạng tổng thể không quá quan trọng, nhưng theo US News thì trường đứng thứ 53. Từ năm ngoái FSU bắt đầu miễn học phí cho sinh viên quốc tế, vì vậy trước đây hầu như không có sinh viên Hoa Kiều học ở đây, điều này cũng khiến trường đứng thấp trong xếp hạng của diễn đàn. Tất cả sinh viên hiện nay đều có mức lương 42k/năm, chi phí sinh hoạt thấp. Các trợ giảng (TA) có mỗi học kỳ nhưng lượng công việc không nhiều, trước khi tốt nghiệp phải dạy 3 lớp. Nhược điểm rõ ràng là chuyên ngành đứng hạng thấp, khiến việc placement hơi lo ngại. Tỷ lệ giữ chân sinh viên 100%. Trường kinh doanh đang xây tòa nhà mới. University of South Florida (USF): Tương tự FSU, mỗi khóa nhận 2-3 người. Placement tốt hơn FSU khá nhiều, gần đây nhiều người đi R1. Có giáo sư nghiên cứu cả lĩnh vực tài chính doanh nghiệp và tài chính ứng dụng, phần lớn là tài chính doanh nghiệp. Nhiều anh chị Hoa Kiều đang học, vị trí nghiên cứu tài chính khá tương đương FSU. Một anh chị đang trên thị trường việc làm có kết quả nghiên cứu top RR rất mạnh. Trường có công bố placement, nhìn vào tier này thì rất tốt. Lợi thế lớn với mình là vị trí trường ở Tampa. **Đang chờ tin, rất muốn đi:** University of Oklahoma (OU): Lúc bắt đầu nộp hồ sơ rất quan tâm trường này, có nhiều bài thảo luận trên diễn đàn. Vì người giới thiệu và giáo sư từng đồng tác giả với nhau nên nhận phản hồi rất tích cực, phỏng vấn vượt thời gian 20 phút, nói mình nằm trong danh sách hàng đầu, hỏi ưu tiên nhất muốn đi đâu, nếu có offer có nhận không… Nhưng đã hai tuần sau phỏng vấn vẫn chưa có tin, khiến mình lo lắng. OU có tiếng tốt tại diễn đàn, được cho là hỗ trợ placement rất tốt. Tuy nhiên, có một bài viết "xjmr do not go to ou" khiến mình hơi lo ngại. University of Missouri Columbia (Mizzou): Đã phỏng vấn hai vòng, họ nói mình là thí sinh đầu tiên phỏng vấn vòng hai. Có vài giáo sư khá quan tâm, hỏi nhiều câu về học máy. Nhưng nghe nói sinh viên không năng động lắm, gánh nặng dạy học rất lớn. Có thể mình sẽ đợi thêm. Drexel University: Cũng phỏng vấn hai vòng, chuyên về tài chính doanh nghiệp rất mạnh, đội ngũ giảng viên tốt. Là trường "rồng" sát cạnh UPenn, chi phí sinh hoạt ở Philadelphia khá cao. Dự kiến hôm nay sẽ có kết quả nhưng đã nhận email thông báo trì hoãn. Ấn tượng tổng thể khá bình thường, có lỗi chính tả trong email, quy trình tuyển sinh hơi lộn xộn, vòng một và hai phỏng vấn hỏi những câu giống nhau. Mình thích nơi không phải thành phố lớn, nên dự định chờ thêm. **Các trường khác:** University of Massachusetts Amherst: Mình phỏng vấn trước hạn cuối nộp hồ sơ nhưng chưa nhận được tin gì. Sinh viên hầu hết là người Trung Quốc, một số ít người Ấn Độ, nền tảng đa phần là toán tài chính và tài chính định lượng, khá giống mình, mạnh về tài chính ứng dụng. Nhưng học bổng thấp, cuộc sống khá chật vật. Vị trí ở miền Bắc, không thích Boston lắm. University of Kansas: Trường này cũng khá được quan tâm trên diễn đàn, mình lọt danh sách chờ, nên không nhận xét nhiều. University of Arizona: Trường tốt nhất mình nộp hồ sơ đợt này, bất ngờ cũng được phỏng vấn vòng hai, nhiều khả năng thiệt thòi, không đặt nhiều kỳ vọng. v.v. **Bổ sung:** Ngày 16/2 nhận offer từ University of Utah, vài ngày trước nhận được South Carolina và UWV. Mình đã hủy phỏng vấn UWV. Utah và South Carolina cảm thấy giống Arizona, nhiều khả năng là dự phòng. Ngày 21/2 nhận offer từ Nebraska, không định phỏng vấn. South Carolina thì phỏng vấn với hai giáo sư người Trung Quốc, Utah phỏng vấn hai lần với hai giáo sư khác nhau, câu hỏi khá bình thường. Về Oklahoma thì có nhiều bình luận như "nuôi cá" ứng viên Trung Quốc. Bổ sung nữa: Cuối cùng mình phỏng vấn GSU, không chuẩn bị kỹ, không thích trường nên chỉ làm cho qua. Vài tuần trước nhận được thông báo từ Drexel, ngày 26/3 có hỏi mình có nhận offer không, quy trình tuyển sinh Drexel hơi rối, phát offer đầu tiên không rõ ràng, có thể là bệnh chung của trường lớn thành phố. Ngày hôm sau được offer, tiền học bổng chưa đến 35.000 đô la, nhưng giáo sư rất nhiệt tình. Ở Philadelphia chi phí cao, chắc chắn phải bù thêm tiền sinh hoạt, cộng với placement không tốt, nên mình từ chối. Hy vọng họ sẽ nhận được những sinh viên phù hợp.

Hôm nay vừa nhận được I-20, cuối cùng đã quyết định chọn Northwestern. Sau hơn ba năm lang thang trên diễn đàn Chasedream, tôi đã nhận được rất nhiều sự hỗ trợ và cảm hứng từ các anh chị đi trước cùng các bạn đồng nghiệp. Đây là lần đầu tiên tôi viết bài để đáp lại, tổng kết kinh nghiệm xin học của mình và chia sẻ vài lời khuyên. Mục lục: 1. Kết quả xin học và nền tảng cá nhân 2. Gợi ý chọn trường ngành chuỗi cung ứng và giới thiệu các chương trình (bạn nào không học SCM có thể bỏ qua) 3. Giới thiệu các chương trình kinh doanh tổng quát 4. Gợi ý các chương trình đi Mỹ và châu Âu 5. Một vài lời tâm sự cuối bài **1. Kết quả xin học và nền tảng cá nhân** Năm học 2022 Fall Ad: Ngành chuỗi cung ứng: Gatech ISyE SCE / USC GSCM / NUS SCM / UW-Madison SCM Các ngành khác: Northwestern MSES / Northwestern MPM / Brown PRIME / UT Austin MSIS / UIUC MSTM Nền tảng: - Trường 985 ngành chuỗi cung ứng - GPA (WES) 3.4 - TOEFL 103, GRE: Verbal 153 + Quant 170 - Thực tập: 2 kỳ tại công ty Top 500 chuỗi cung ứng, 1 kỳ phân tích dữ liệu tại công ty dược hàng đầu Top 1 - Công việc: Sau khi tốt nghiệp, có khoảng thời gian gap, trường bố trí làm trợ lý nghiên cứu toàn thời gian (điều kiện nhẹ nhàng) - Các hoạt động nghiên cứu, vị trí công tác, hoạt động và tình nguyện khác khá nhiều **2. Gợi ý chọn trường ngành chuỗi cung ứng và giới thiệu chương trình (theo quan điểm cá nhân và kinh nghiệm)** Mỹ: Tier 0 MIT SCM Nếu xét về đẳng cấp thì đây là trường toàn diện nhất, gần như hoàn hảo, nhưng yêu cầu tối thiểu 2 năm kinh nghiệm làm việc (thường 2 năm vẫn chưa đủ nếu nhìn các dữ liệu tuyển sinh trước đây). Sinh viên lớp 2021 trung bình có 5 năm kinh nghiệm làm việc. Đây không phải chương trình thuộc Sloan School, dành cho các bạn có ít kinh nghiệm hoặc mới tốt nghiệp thì khó ứng tuyển. Nếu nhắm MIT thì bạn không cần đọc bài dài dòng này, tôi không bàn nhiều về trường này. Tier 1 Gatech ISyE SCE Được xem là trường "nữ thần" lâu năm, là chương trình chuỗi cung ứng tôi rất khuyên dùng. Thuộc khoa Kỹ thuật Công nghiệp ISyE – luôn đứng đầu bảng xếp hạng trong gần 10 năm qua. Đây không phải chương trình SCM truyền thống, nhưng khóa học rất thử thách và thực tế. Chương trình kéo dài 1,5 năm, đi kèm thực tập và dự án thực hành, thuận tiện tìm việc tại Atlanta. Giáo sư rất mạnh, nhiều người tốt nghiệp từ MIT. Dữ liệu việc làm cũng rất tốt, có thể dễ dàng ở lại Mỹ; thu nhập trung bình đã từng được công bố lên tới 95k USD. Thông tin trên mạng rất ít, tôi chỉ biết 3 bạn từng được nhận: một bạn không theo trường top, vào học được giáo sư Khoa học Máy tính nhận và chuyển ngành, tốt nghiệp làm việc tại Stripe; bạn nam kỹ sư chọn CMU Software Engineering; một bạn nữ tốt nghiệp về nước, lương cao. Trường ưu tiên các bạn có nền tảng kỹ thuật và kỹ năng định lượng. Điểm GPA không phải quá quan trọng, có bạn dưới 3.5 vẫn được nhận, nhưng trường rất coi trọng GRE Toán và Viết, bạn nào nộp GRE chú ý phần viết đừng nhỡ dính điểm 3.x. Yêu cầu TOEFL trên 90. Nếu điểm chuẩn của bạn tương đối đủ thì hãy mạnh dạn thử. Chuỗi cung ứng không phải ngành quá cạnh tranh, Gatech không phải trường quá kén chọn, học phí cũng khá rẻ. UMich SCM Đây là trường có thứ hạng tổng thể cao nhất khi xét về khả năng nhập học, cũng là chương trình SCM hàng đầu. Thời gian học 10 tháng, thuộc Ross Business School – chương trình có cấu trúc tốt, kết hợp kỹ thuật và kinh doanh; sinh viên còn có thể học chung với MBA. Đại diện sinh viên chương trình cho biết họ rất ít nhận sinh viên tốt nghiệp trong nước đại học (China mainland 下本), gần như không có sinh viên gốc ở LS có AD. Họ thích người có kinh nghiệm làm việc, mặc dù không bắt buộc. Thông tin trước đây cho thấy sinh viên trung bình có 2-3 năm kinh nghiệm. Thu nhập trung bình sau tốt nghiệp khoảng 84k USD, hầu hết làm việc tại Mỹ (chủ yếu vì ít sinh viên mới ra trường gốc Trung Quốc). Từ 2021 dự án mở rộng quy mô hơn 2 lần, khả năng chấp nhận sinh viên tốt nghiệp ở quê nhà cao hơn, nên ai có thể thì nên thử. Ann Arbor được biết là nơi không lý tưởng, thường xuất hiện Waitlist (WL). Yêu cầu bản dịch GPA qua WES, top 100 đại học, điểm GPA 3.3 trở lên thì không cần GRE, bài luận gồm 3 bài ngắn và phỏng vấn thật. Ross có chút cảm giác nửa MBA nửa Master. Cá nhân tôi bị từ chối năm 2021, năm 2022 không nộp. Địa điểm khá xa xôi, chương trình ngắn, khó tìm thực tập; thích thứ hạng thì phù hợp, nhưng tôi đoán không thích hợp với sinh viên mới ra trường muốn ở lại Mỹ. Michigan State SCM Là trường ngành SCM đứng đầu bảng xếp hạng nội bộ lâu năm, niềm tự hào của đại học. Chương trình gần hai năm, bán thời gian, có học trực tuyến. Phương pháp đào tạo đặc biệt, đòi hỏi xen kẽ giữa thực tập và học trên lớp, giúp sinh viên có nhiều kinh nghiệm thực tế và dự án, không phù hợp với sinh viên ngoài Mỹ. Việc làm rất ổn, đầu vào phức tạp, nghe nói phần lớn chỉ dành cho sinh viên đại học trường này. Là chương trình vàng khiến người ta không bận tâm đến thứ hạng tổng thể. Rất tiếc tôi không được nộp. Tier 2 USC GSCM Thuộc Marshall Business School, thứ hạng tổng thể và ngành đều tốt, nhưng trong QS xếp khoảng 100+. Chương trình 1,5 năm, học phí cộng các khoản phí bắt buộc khoảng 70k USD, phù hợp với đa số thí sinh. Hạn nộp muộn, điểm GPA trung bình 3.4, đại học top 100, năm 2022 không nhận GRE/GMAT. Sinh viên tìm được thực tập 100%, không công bố lương. Trước đây USC yêu cầu khoảng 1 năm kinh nghiệm nhưng thực tế nhận khá nhiều sinh viên mới ra trường, năm 2022 trang chủ đã công khai đón nhận sinh viên mới ra trường. Ở Los Angeles, bạn có vô số cơ hội thực tập và việc làm, ai mà không thích ánh nắng California chứ. USC cũng khá nổi ở Trung Quốc, nhiều người biết đến, không phân biệt chọn ở lại Mỹ hay về nước đều tốt. Điểm trừ là vấn đề an toàn, nói là không tốt hơn nhiều so với Chicago. UW-Madison SCM Trường công lập danh tiếng lâu đời và có thứ hạng thế giới cao. Mới mở chuyên ngành này 2 năm trước. Chương trình 1 năm, có thể hoãn (chưa chắc chắn). Học phí 48k USD, lớp nhỏ khoảng 20 người, quốc tế dưới 1/3 lớp, yêu cầu đại học top 100, GRE trung bình khoảng 320+, thu nhập trung bình 70k USD, có thể được gọi phỏng vấn. Sinh viên ra trường làm ở Amazon, 3M… Khóa học có môn phân tích dữ liệu định lượng. Một điểm rất hấp dẫn là sinh viên có thể đi thực tập và kết hợp du lịch ở Na Uy. Cả lớp cùng đi Na Uy cực kỳ thú vị! Cho thấy trường rất tâm huyết. Học phí không đắt, yêu cầu đầu vào không dễ, tài nguyên rất tốt, thứ hạng ổn định, chất lượng vượt giá thành. UW (Seattle) SCM Nằm trong số những trường có vị trí địa lý tốt nhất, khóa học 1 năm, học phí 48k USD, lớp học vào buổi tối, ban ngày có thể tìm thực tập. Lớp khoảng 40 người, không yêu cầu kinh nghiệm làm việc cụ thể nhưng sinh viên trung bình có 6 năm kinh nghiệm, tuổi trung bình 30. GRE trung bình 315, GMAT 616 – cảm giác yêu cầu không cao nhưng UW nhiều ngành có sự chọn lựa khá khó đoán, có thể từ chối những học sinh có điểm cao. Tôi không thể hiểu nổi trường này. Nhiều người diễn đàn chê tốt với không phù hợp với sinh viên mới ra trường. Có ví dụ sinh viên mới ra trường được nhận. Các bạn thích có thể thử. Hạn nộp khá sớm. Tôi xếp Tier 2 vì dựa trên vị trí Seattle thuận lợi cho việc làm, có Microsoft, Apple, Amazon. Nhưng lưu ý là dựa trên sinh viên trung bình có 6 năm kinh nghiệm. Tier 3 WUSTL SCM Cũng thuộc TOP 30, hoàn toàn thua kém USC, song thu học phí khủng 80k USD! Khóa học kéo dài 1,5 năm, lớp trước có hơn 20 sinh viên, 90% quốc tế, GRE trung bình 310, GMAT dưới 640, lương ra trường Mỹ khoảng 60k USD, về Trung Quốc khoảng 20 vạn nhân dân tệ (theo báo cáo của trường). Tỉ lệ sinh viên các ngành của Olin làm việc ở Mỹ khoảng 37%, dự đoán ngành SCM quốc tế có thể còn thấp hơn. Đại học của WUSTL tốp 20 nhưng nhiều chương trình thạc sĩ không tốt. Dù nổi tiếng trong nước Mỹ và cộng đồng du học, tuy nhiên về quê nhà thì không có tiếng tăm lớn. An ninh ở St. Louis rất kém, nếu không quá sợ không có trường học hay không sợ thứ hạng thấp và tài chính không phải vấn đề thì không nên apply. CWRU SCM Có thể chọn học 1 đến 2 năm tùy số tín chỉ, học phí khác nhau; 1 năm 48k USD, nên học trên 1,5 năm để lấy Certificate của BA giúp xin việc. Lớp khoảng 30 người, 75% là quốc tế, 2022 nhận GRE/GMAT, trung bình GMAT chưa đến 640, lương tốt nghiệp 55k USD. Đây là lựa chọn an toàn, học phí hợp lý, yêu cầu đầu vào không cao. Một anh khóa trước nói về trường có khá nhiều người ở lại Mỹ làm việc. An ninh Cleveland bình thường, thứ hạng quốc tế không nổi bật, nếu không quyết tâm ở lại Mỹ mà muốn về nước thì chọn UK có thể hợp hơn. Ngoài ra còn có vài trường khác không tìm hiểu kỹ, điểm qua nhanh: Ohio State Logistics Engineering Trước đây cũng là Tier 1, ngành đứng đầu top 5, khóa học vững chắc, rất thuận lợi cho việc lưu Mỹ. Đây là trường của thầy hướng dẫn đại học tôi. Từng định dùng làm lựa chọn an toàn, nhưng đầu 2020 chương trình chính thức đóng cửa vì chất lượng sinh viên và học phí không cân xứng với chi phí đào tạo, khá giống tình hình tài chính kém do Covid. Một kết cục đáng tiếc. UMN SCM Không nhận sinh viên mới ra trường, yêu cầu ít nhất 3 năm kinh nghiệm làm việc chính thức (không tính thực tập), trung bình sinh viên có 8 năm kinh nghiệm, học phí 50k USD, khóa 1 năm, học vào buổi tối, tỉ lệ việc làm quốc tế 100%, không giới hạn quota, không yêu cầu GPA tối thiểu, không công khai dữ liệu tuyển sinh và lương. Rutgers Chuỗi cung ứng phân tích Tôi chưa xem trang chủ, thông tin ít, nhưng dường như tập trung dạy phân tích chuyên sâu nên có lợi thế hơn các chương trình SCM truyền thống. Trường gần New York, được nghe rằng cơ hội việc làm tốt. Trong các bài khảo sát ở diễn đàn, thường xếp trên CWRU, bạn nào quan tâm có thể tìm hiểu thêm. Đại học Anh Quốc: Tier 1.5 NUS SCM Trường quốc gia Singapore, QS và uy tín trong nước không phải tranh luận, nhiều người nộp, là lựa chọn hàng đầu nếu không đi Mỹ, hiện nay cạnh tranh còn cao hơn USC nhiều. Thuộc khoa Kỹ thuật, không phải business school nhưng đa số sinh viên có nền tảng kinh doanh. Tuyển dụng hơi kỳ lạ: 2022 không nhận GRE/GMAT, không cần thư giới thiệu, thậm chí không cần PS. Đúng rồi, bạn không đọc nhầm, trường ưu tiên đại học gốc và GPA. Nhiều AD trên mạng, nhưng không thấy ai không phải 211 được nhận. Sinh viên 211 thường GPA trên 3.5. Không thân thiện với các bạn có xuất thân thấp. Hiện giờ càng cạnh tranh, các bạn yếu thế nên tránh xa, gần như không có cơ hội. Tier 3 Manchester và Warwick Hai trường khá tương đương, yêu cầu đầu vào không cao, từng có người được nhận 2021, 2022 tôi chưa nộp. Nếu đáp ứng yêu cầu là được. Kinh nghiệm cá nhân là viết luận Anh Quốc không quá quan trọng. Chú ý Anh ngày càng cạnh tranh cao, phí tăng, khả năng lên Tier 2.5. Về nước sau tốt nghiệp QS cao hơn trường Mỹ cùng cấp. Châu Âu: Tôi biết các trường đại học hàng đầu ở các nước châu Âu hầu như không có chương trình chuỗi cung ứng chuyên sâu, nhưng có chuyên ngành liên quan, xem phần dưới. **3. Giới thiệu các chương trình kinh doanh đa lĩnh vực** Trước hết: Nếu bạn đã học ngành chuỗi cung ứng đại học và có thực tập liên quan, bạn hẳn đã biết môi trường làm việc và mức lương ngành này khá bình thường. Việc apply đa phần là muốn có xếp hạng tốt, tránh tranh giành với ngành khác. Tuy nhiên các chương trình SCM không nhiều, có nhiều mức chất lượng khác nhau, nếu bạn không tự tin thì cố xin Tier 1. Nếu chọn Tier 2 hay thấp hơn mà vẫn không cam tâm, tôi khuyên bạn nên nộp kèm các ngành khác để đa dạng cơ hội. Các trường thuộc nhóm này đa phần có thứ hạng tốt, ra đi vẫn có thể tìm việc trong chuỗi cung ứng. Một số chương trình tôi đỗ nhé: Northwestern MPM Khi mùa apply năm tôi tối tăm nhất, được nhận vào đây là ân tình, tôi yêu Northwestern. Chương trình hoàn thành trong 18 tháng, học phí 60k USD, thuộc khoa kỹ thuật, có 5 hướng lựa chọn, tôi chọn Quản lý Giao thông. Mỗi học kỳ chỉ 1 môn buộc, còn lại tự do chọn, có thể học khóa MBA Kellogg hay Medill. Trường ở Evanston, phía bắc Chicago, tìm thực tập thuận tiện, an ninh ổn. Chương trình hơn 20 năm lịch sử, không quá khó, mỗi năm nhận hai đợt khoảng 60 người, hơn một nửa Trung Quốc, phần lớn đều là sinh viên Mỹ gốc Trung Quốc. Thường không quá khắt khe về GPA, ưu tiên học viên có kinh nghiệm làm việc và quản lý dự án. Mặc dù nói yêu cầu nền tảng kỹ thuật nhưng thu nhận rất nhiều sinh viên kinh doanh. Có những bạn học kế toán cũng được nhận. Chương trình có giá trị lớn, thời gian lâu, thuận lợi tìm thực tập, chọn môn linh hoạt, học không nặng, bạn nào muốn học kỹ năng phân tích cũng ổn. Có thể học thêm minor CS (không giới hạn nhưng mất thêm phí). Việc ở lại Mỹ phụ thuộc kỹ năng và kinh nghiệm bạn tích lũy, bằng cấp chỉ là điều kiện cần chứ chưa đủ. Northwestern MSES Chương trình khác của Northwestern mà tôi nhận được, tôi có thể là người đầu tiên trên mạng giới thiệu chi tiết, tên đầy đủ là Ms Energy and Sustainability. Thuộc viện nghiên cứu về năng lượng và phát triển bền vững của trường, trực thuộc khoa kỹ thuật. Có 3 hướng: tài chính bền vững, công nghệ bền vững, năng lượng bền vững; tôi chọn tài chính bền vững. Chương trình 10 tháng, học phí 60k USD. Không yêu cầu nền tảng, điểm hấp dẫn là một nửa môn học do Kellogg giảng dạy, do giáo sư MBA và các lãnh đạo doanh nghiệp dạy, rất thu hút sinh viên kinh doanh. Lớp trước có hơn 40 người, đa dạng nền tảng, người Trung Quốc chỉ vài người. Đầu vào không coi trọng GPA, GRE không bắt buộc, tập trung rất nhiều vào bài luận và kinh nghiệm phát triển bền vững. Tôi làm luận tốt nghiệp về chuỗi cung ứng bền vững nên có lợi thế. Khuyên ai muốn nộp chuẩn bị kỹ các kinh nghiệm liên quan. Chương trình có học bổng. MSES khá ít thông tin trên mạng, chỉ tìm được một bạn GPA 3.1 cùng nhiều năm kinh nghiệm, nhận học bổng nhỏ. Các bạn quan tâm nên chuẩn bị sớm. Chương trình ngắn, tính áp dụng thực tế trung bình, sinh viên kinh doanh có thể khó xin ở lại Mỹ, chưa rõ khi về nước chuyển sang tài chính liệu có tốt không. Gần đây ESG khá phát triển, phù hợp với chương trình, nhưng cũng có người không đánh giá cao. Brown PRIME Chương trình Ivy duy nhất tôi xin, đầy đủ là Innovation Management and Entrepreneurship, thuộc khoa kỹ thuật. Chương trình 10 tháng (có vẻ có thể xin gia hạn), gồm 8 môn, ít áp lực, yêu cầu thực tập ngoại khóa. Học phí 70k USD, mỗi khóa khoảng 30 người, năm gần đây có xu hướng mở rộng, rất coi trọng kinh nghiệm liên quan. Chủ yếu dành cho sinh viên kỹ thuật nhưng cũng nhận sinh viên kinh doanh. Yêu cầu trường top 100, trên WeChat có nhiều AD. Có bạn GPA 3.8 + GRE 330, cũng có bạn GPA 3.2 + <320, đa số khoảng GPA 3.5 + GRE 325, yêu cầu ngày càng cao. Nội dung khóa học trung bình, ít tự do chọn môn, giống quản lý bình thường, các môn kinh doanh là trọng tâm. Đánh giá trên diễn đàn thì tốt nghiệp không tạo bước đột phá lớn hay cải thiện nhiều, việc làm cũng khá bình thường, không quá phù hợp ở lại Mỹ. Chương trình không quá nổi tiếng nhưng khá nhiều người biết, ai mơ trường Ivy thì nên thử. Brown là trường tôi rất thích, dù tiếng tăm trong nước và thế giới chưa tương xứng với năng lực, nhưng hào quang Ivy rất đáng có. **4. Gợi ý các chương trình đi Mỹ và châu Âu** Trước hết: các chương trình dưới đây đều ít yêu cầu ngoại ngữ cao khi đi làm. Các chương trình châu Âu đều là oneshot có thể chỉ dùng tiếng Anh và chắc chắn có thể xin được việc làm. Mỹ: Nếu muốn ở lại Mỹ chắc chắn, ai cũng biết phải học liên quan CS, nhưng CS và DS đòi hỏi nền tảng khó, một số trường danh tiếng có thể chuyển ngành nhưng cạnh tranh cực cao. Xin ngành BA – Business Analytics (phân tích kinh doanh) thì vừa gay cấn lại kém hiệu quả. Với lượng người học BA quá đông, mức lương thấp hơn CS khá nhiều, cùng nền tảng nhưng học ngành khác có thể đậu trường cao hơn 1-2 bậc. Ngoài vài cao thủ, với đa số sinh viên kinh doanh, tôi cá nhân khuyên chọn MIS (Management Information Systems) – hầu hết chuyên ngành MIS học 2 năm, không giới hạn nền tảng, chọn môn linh hoạt, dễ chuyển sang code, có nhiều trường mở, bậc phân tập trung không lớn. Dù không vào được FLAG (nhóm trường hàng đầu) nhưng vẫn có cơ hội ở lại Mỹ với mức lương khá. Về nước có thể là BA cho các công ty lớn hoặc thi công chức chuyên ngành IT. Đây là lựa chọn xuất sắc. Nhược điểm duy nhất là chi phí 2 năm khá lớn. Tôi chỉ xin 2 trường MSIS giá rẻ nhất là UT Austin và UIUC MSTM. Riêng UT Austin tôi rất giới thiệu vì vị trí tốt, học phí rất rẻ, 2 năm sát ngang 1 năm trường khác, xếp hạng khá đẹp và tăng đều. Về MIS, bạn có thể xem kênh WeChat “UshareX” rất đầy đủ và chi tiết. Châu Âu: LMU Management and Digital Technologies Đại học hàng đầu nước Đức, chương trình 2 năm, giảng dạy bằng tiếng Anh, miễn học phí! Giảng dạy rất thực tế, có ngôn ngữ lập trình, phân tích dữ liệu, học máy, dễ xin việc, sinh viên kinh doanh được nhận nhưng cần có tín chỉ CNTT, nếu thiếu có thể học thêm khóa trực tuyến của LMU bù đắp. Tuyển rất nghiêm ngặt và phức tạp: hồ sơ cần bài luận dưới 5 trang và bài tập lập trình theo đề; có 2 ngày thi trực tuyến: thi viết và phỏng vấn nhóm với giáo sư. Khóa đào tạo đỉnh cao, trường rất chú trọng chọn lọc và đào tạo sinh viên. Trên mạng rất ít thông tin, chỉ thấy 1 người được nhận, yêu cầu nền tảng và điểm chuẩn không khắt khe nhưng vượt qua quy trình nghiêm ngặt này chứng tỏ thực lực cao. Nếu không thiếu thời gian để học bổ sung lập trình, đây sẽ là chương trình tôi thích nhất, khuyên chuẩn bị trước 10 tháng vì hạn nộp giữa tháng 5. TUM Management and Technology Trường đại học đỉnh khác của Đức, khóa học 2 năm, giảng dạy tiếng Anh, miễn học phí. Dành cho sinh viên kỹ thuật, kinh doanh hoặc kết hợp. Rất nhiều người nộp. Bạn tôi học đây khẳng định dễ xin việc, chỉ cần tiếng Anh. Thời hạn nộp trễ. Không chuyên sâu như các ngành của TUM nhưng rất phù hợp với ngành chuỗi cung ứng. Một số môn kỹ thuật bằng tiếng Đức, không biết tiếng không chọn môn được. Tổng thể thích hợp sinh viên học kinh tế muốn học kỹ thuật thêm. Ứng tuyển khá phức tạp và cần APS, nên chuẩn bị sớm. EPFL Sustainable Management and Technology EPFL là trường đại học nổi tiếng của Thụy Sĩ cùng với ETH, đây là chương trình duy nhất dành cho sinh viên kinh doanh có thể đăng ký trong các ngành này. Khóa học 2 năm, miễn học phí, chương trình cường độ cao, nhiều nội dung định lượng và phân tích, học kỳ cuối yêu cầu làm luận văn. Sinh viên đăng ký tại EPFL, giảng dạy chung bởi IMD Business School – EPFL – HEC Lausanne, cùng cấp bằng, hưởng trọn tài nguyên ba trường. Không cần giới thiệu về EPFL; IMD cũng là trường kinh doanh hàng đầu châu Âu, không thua kém INSEAD hay LBS. HEC Lausanne thuộc loại bổ sung giá trị. EPFL tuyển rất khắt khe, sinh viên thường điểm GPA trên 3.8, SMT được xem là dễ hơn trong các chương trình EPFL, nhưng GPA dưới 3.6 ít ai dám thử (tôi không thử). Không nộp GRE giảm rất nhiều cạnh tranh. Ở Thụy Sĩ, dù không thể xin thường trú lâu dài, nhưng danh tiếng EPFL và IMD cùng chương trình tốt đủ giúp bạn tìm việc khắp châu Âu. **5. Cuối cùng vài lời tâm sự** Về trung gian và bài luận xin học Năm đầu tôi dùng trung gian, năm sau thì tự làm hết. Hiện nay, muốn vượt trội chỉ có Mỹ và yếu tố then chốt là bài luận. Vậy nên đừng giao hết bài luận cho trung gian. Họ không chịu trách nhiệm với bạn, không ai quan tâm và hiểu bạn hơn chính bạn. Hầu hết trung gian không dành thời gian khai phá tiềm năng hay viết bài riêng biệt, họ có hàng trăm khách hàng, không thể chăm sóc bạn kỹ lưỡng, thậm chí không nghiên cứu kỹ thông tin cập nhật của trường, lấy tài liệu cũ rồi chắp vá theo mẫu. Bạn có thể yên tâm sao? Không nói trung gian không có điểm mạnh, họ giúp bạn tiết kiệm thời gian, nhưng bạn phải quan tâm chính mình, không để họ ép buộc mình, luôn có ý kiến riêng, chủ động suy nghĩ bài luận, tin tưởng bản thân, hỏi nhiều, góp ý nhiều. Nếu trung gian không ổn, không ăn ý thì sớm dứt bỏ, đừng để bị thao túng! Nghe nói nếu bài luận của bạn không được chỉnh sửa ít nhất 8 lần thì chất lượng khó đạt. Tôi nhắc lại: bạn phải tự chịu trách nhiệm, tự quyết, du học là chuyện lớn trong đời, cứ nghĩ, thử sức, hỏi nhiều người. Tôi khuyên phần cốt lõi phải là bạn viết ra, phần ngôn ngữ, cấu trúc, cách chuyển đoạn có thể nhờ các trang chuyên dành cho native speaker ở Mỹ chỉnh sửa bao gồm thầy cô dạy viết đại học, cán bộ tuyển sinh, thậm chí người làm việc bộ phận văn phòng Nhà Trắng - đáng tin cậy hơn nhiều người trung gian đã du học rồi kiếm tiền ngoài. (Tất nhiên không phải hoàn toàn, có bạn tôi thì giao hết cho trung gian vẫn đậu cả Hong Kong, UK mới và 2 trường Mỹ) Về chọn trường chọn ngành Phải tự vào trang chủ trường tra cứu! Đừng nghe trung gian tâng bốc rồi liệt kê cho bạn một list cho xong. Mỗi năm trường thay đổi yêu cầu, có trường mở mới, hoặc ít người biết, biết cách tận dụng sẽ giảm cạnh tranh. Tôi đọc qua trang web 50 trường QS đầu bảng và 40 trường Mỹ hàng đầu rất kỹ, vừa học vừa đọc cho vui, bạn cũng phải chủ động, đừng để mình bị gò bó hay đợi trung gian, WeChat push thông tin, muốn có cơ hội phải tự tìm. Thực trạng du học ngành kinh doanh Tỉ lệ sinh viên du học ngành kinh doanh về nước trên 90%. Không phải vì kém năng lực mà do tiếng Anh. Kinh doanh truyền thống giao tiếp luôn ồn ào, họp hành, gặp khách hàng đòi hỏi ngôn ngữ giỏi; không chỉ là TOEFL 100 hay GRE 320, đó mới chỉ là bước khởi đầu. So với sinh viên mới ra trường, bạn nghĩ họ có thể nâng trình viết nói lên cỡ nào trong 1-2 năm thạc sĩ? Không phải tự nhiên các anh chị ở lại Mỹ làm việc phần lớn là phân tích hay lập trình. Muốn làm vị trí đầu tiên, ít nhất phải đi từ sinh viên Mỹ gốc. Hãy nhận thức thực tế để có kế hoạch sớm, nếu quyết tâm ở lại Mỹ nên chuyển sang code hoặc định lượng sớm. Nói về định lượng không thể không nhắc BA Nếu hỏi 10 sinh viên kinh doanh, có 9 bạn muốn học BA, rất cạnh tranh và nhiều người phải bỏ cuộc. Tuy căng thẳng nhưng BAS khá hơn các ngành kinh doanh khác. Lưu ý môi trường việc làm BA ở nước ta còn rất lạc hậu, nhiều nơi chưa xây dựng hệ thống chuyên nghiệp. Bạn tôi làm ở các công ty lớn nói nhiều vị trí BA thực tế chỉ là làm SQL lặp đi lặp lại, nhàm chán ít kỹ thuật. Nếu học BA nên tìm hiểu kỹ dữ liệu giữ chân sinh viên ở lại Mỹ, nếu không dễ thì nên chọn MIS, học 2 năm dễ ở lại Mỹ hơn, về nước vẫn làm công việc tương tự, thứ hạng trường cũng thường cao hơn. Rồi chuyện “muốn đi làm trả học phí rồi về” thì tôi nói thẳng là không thực tế. Du học kinh doanh Mỹ là đầu tư lớn, muốn ở lại thì phải cố gắng, hoặc về nước đừng phí thời gian vì năm đầu tiên ra trường có nhiều hỗ trợ cho người mới, học phí, hộ khẩu, hỗ trợ nghề nghiệp… Tiền ở Mỹ kiếm làm ở Mỹ tiêu, không mang về được. Mọi người cũng rất mơ ước làm việc ở các ngân hàng đầu tư hàng đầu hay các hãng tư vấn MBB. Nhưng thực tế với phần lớn, con đường đó đã đóng ngay từ khi tốt nghiệp đại học hoặc lúc vào học thạc sĩ. Dù thạc sĩ trường nào cũng chỉ 1 năm rưỡi, không thể biến bạn thành người xuất sắc bứt phá chỉ bằng cái danh hiệu trường. Học đại học và MBA quan trọng hơn nhiều cùng kinh nghiệm thực tập và phỏng vấn. Mỗi năm có rất nhiều tài năng bị MBB từ chối, kể cả những trường Harvard, Yale, Kellogg, CBS, LBS… Với họ, tên trường chỉ là điều kiện đầu vào, điều quan trọng là trình độ và trải nghiệm. Trên đây là toàn bộ. Chúc mọi người sớm nhận được kết quả như ý!

Mục lục: (Đang cập nhật) - Nội dung cập nhật ngày càng nhiều, bạn có thể nhấn “Chỉ xem tác giả này” hoặc dùng bảng điều hướng nhanh để chuyển đến phần quan tâm. (1) Mục tiêu nghề nghiệp - Chương ở Mỹ - Tầng 1 (2) Mục tiêu nghề nghiệp - Chương ở Trung Quốc - Tầng 5 (3) Chọn trường - Tầng 7 (4) Trung gian - Tiêu chuẩn lựa chọn - Tầng 12 (trang 2) (5) Trung gian - Phương pháp thực tế - Tầng 14 (trang 2) (6) Xen kẽ - Sai lầm thường gặp khi nộp hồ sơ - Tầng 24 (trang 3) (7) CV - Cấu trúc tổng thể (phương pháp 3 phần) - Tầng 28 (trang 3) (8) Bài luận - Cách xây dựng ý tưởng - Tầng 34 (trang 4) (9) CV - Chọn động từ cho phần Trách nhiệm - Tầng 40 (trang 4) Giới thiệu sơ qua về tác giả: GPA đại học ở Trung Quốc là 3.3, GMAT đạt 710 (sau này cải thiện lên 720 nhưng trường vẫn chấp nhận 710), có 7 năm kinh nghiệm marketing trong ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) và chậm, tốt nghiệp Duke Fuqua, sau đó làm chiến lược trong công ty công nghệ (thiết bị phần cứng) tại Mỹ. Tác giả đã chuyển đổi cả ba trụ cột: ngành nghề, vị trí công việc và quốc gia. Từ lúc bắt đầu chuẩn bị năm 2017, nhập học 2018, tốt nghiệp 2020, và ở lại Mỹ làm việc đến nay vừa tròn 2 năm. Công việc hiện tại ổn định, thời gian rảnh khá nhiều, trong quá trình đó cũng giúp đỡ một số bạn bè hoặc bạn của bạn mình xin học và tìm việc. Cuối cùng tác giả bắt đầu nhìn lại trải nghiệm của mình để hỗ trợ các bạn có trình độ tương tự. 1) Mục tiêu nghề nghiệp - Chương ở Mỹ Phần này không nói về mục tiêu dài hạn bạn viết trong hồ sơ xin học đâu nhé, ai cũng biết đó thường là để câu chuyện trở nên liền mạch và hấp dẫn thôi. Ở đây chỉ nói những vấn đề rất thực tế. Bản thân mình xuất thân là quản trị viên tập huấn trong ngành hàng tiêu dùng nhanh, chủ yếu tập trung marketing. Thật ra background này trong cộng đồng ứng viên không ít nhưng cũng không nhiều, và nếu muốn ở lại Mỹ làm việc thì thực sự có một số khó khăn. Khó khăn nằm ở chỗ việc làm phù hợp khá hạn chế: **a. Rào cản ngôn ngữ và nhận thức văn hóa:** Đầu tiên, nếu làm đúng ngành marketing và ở lại FMCG thì công việc marketing ở Mỹ đòi hỏi rất cao về ngôn ngữ cũng như hiểu biết văn hóa. Mình từng thực tập tại trụ sở Coca-Cola, dù làm chiến lược tăng trưởng toàn cầu (Global Growth Strategy), rất gần với marketing, nhưng cần hiểu nhiều nghiên cứu khách hàng nên rất khó với mình. 1) Rào cản ngôn ngữ (trước đó mình thi TOEFL đạt 102, nếu ôn kỹ có thể lên khoảng 110), nhưng không muốn làm công ty kỹ thuật (tech), dự án FMCG lại liên quan mật thiết đến văn hóa ăn uống sinh hoạt con người, nghĩa là nhiều yếu tố văn hóa ảnh hưởng. Trong suốt kỳ thực tập, các cuộc họp hay workshop mình đều khá mơ hồ, và sếp cũng nhận thấy mình không theo kịp nên về sau giao cho những dự án mang tính chiến lược hơn, ít dự án hàng ngày hơn. 2) Phương pháp khác biệt. Một số kỹ thuật marketing phổ biến ở Trung Quốc không hẳn áp dụng được ở Mỹ. Ví dụ, Email marketing phổ biến ở Mỹ nhưng gần như chưa phát triển ở Trung Quốc. Ngược lại, các chiến dịch số trên mạng xã hội vài năm trước rất thịnh hành ở Trung Quốc thì Mỹ lại không dùng. Nên các vị trí cơ bản về campaign sẽ khó xin. **b. Cạnh tranh khi chuyển sang vị trí quản lý sản phẩm:** Nếu muốn chuyển sang các ngành tài chính hoặc vị trí sản phẩm trong tech thì cũng khá khó. Vì người marketing có kiến thức sản phẩm như mình rất ít người có background kỹ thuật, dù hiểu biết sản phẩm nhưng hầu như không có kinh nghiệm quản lý quy trình Agile. Điều này khá thiệt thòi. Dĩ nhiên có thể học thêm sau này, nhưng MBA hai năm rất căng và khó mà bù kịp những người đã có kinh nghiệm rất lâu rồi. **c. Khó khăn khi làm tư vấn (consulting):** Người Trung Quốc thực sự ở lại làm consulting ở Mỹ rất hiếm hoi. Những người là ABC (American Born Chinese) hoặc học ở các trường Mỹ rồi ở lại thì không tính. Khó khăn cụ thể như sau: Thứ nhất là rào cản ngôn ngữ. Chỉ cần luyện case interview tiếng Anh là biết. Thứ hai, dù người marketing có tư duy logic khá tốt nhưng vẫn kém hơn những bạn vốn xuất thân từ consulting hoặc làm trong ngành này từ đầu. Thứ ba, khả năng networking thường yếu hơn sinh viên bản địa, vì sự kết nối chủ yếu dựa trên mối quan hệ có sẵn. Tuy nhiên, mọi khó khăn đều tương đối. Nhiều bạn chỉ cần cố gắng vẫn có thể ở lại. Ngoài các hướng lớn trên, vẫn còn nhiều vị trí và công ty nhỏ khác. Ví dụ, nếu quyết tâm bước vào ngành consulting ở Mỹ, vẫn có người thành công. Mình biết nhiều bạn ban đầu làm việc tại Mỹ rồi chuyển sang consulting sau, điều này ổn vì làm việc một hai năm sẽ cải thiện được ngôn ngữ và networking, đồng thời phỏng vấn sẽ không quá áp lực nữa, có thể thể hiện tốt khi làm case. Vì những khó khăn trên, câu hỏi "Tại sao chọn MBA?" cần được cân nhắc kỹ. Ba yếu tố kinh điển là địa điểm, ngành nghề và vị trí công việc. Cách hợp lý nhất là chỉ điều chỉnh một trong ba yếu tố đó. Ví dụ, nếu chưa có kinh nghiệm làm việc ở Mỹ thì tốt nhất là giữ ngành và vị trí tương tự trong nước, khả năng thành công cao hơn. Nếu điều chỉnh hai yếu tố thì khó hơn, điều chỉnh cả ba thì rất phụ thuộc vào may mắn. Của mình là thay đổi cả ba, nên có phần may mắn đi kèm. Không khuyến khích mọi người đều làm vậy, tốt nhất nên giới hạn thay đổi trong hai yếu tố. Chưa xong, sẽ tiếp tục cập nhật. Có câu hỏi cứ comment, mình sẽ trả lời. Phần tiếp theo nói về chọn trường. Bài viết gốc, vui lòng không sao chép. Cảm ơn!

3.1 Buổi tối nhận được offer từ ESCP, cũng là lúc mùa xin học tại SAI kết thúc. Dưới đây là tổng kết mùa xin học, bao gồm toàn bộ thông tin bị từ chối và dòng thời gian, bài viết kèm theo background cá nhân, có ẩn để tránh quá nhiều thông tin cá nhân. Tính đến nay đã gần 2 tháng kể từ ngày mình nhận offer. Ngay ngày đó mình đã đăng một bài trên朋友圈 (quản lý bạn bè trên mạng xã hội), với ý định coi đó là một bài tổng kết, báo với bạn bè về kết quả xin học. Nhưng trong hai tháng sau, mình đã chia sẻ kinh nghiệm ôn GMAT và xin học với vài người bạn, giúp một số bạn chuẩn bị xin việc chỉnh sửa CV và luyện phỏng vấn giả lập. Mình nhận ra những gì mình học được trong mùa xin học này hay trong quá trình chuẩn bị dài hạn thực sự không thể tóm gọn trong một dòng trạng thái, và phản hồi từ họ khiến mình nghĩ kinh nghiệm của mình có thể hữu ích với nhiều người, giống như mình từng nhận được từ các diễn đàn CD (chase dream) và寄托天下. Toàn bộ quá trình xin học, nói khó cũng không đến mức rất khó khăn. Việc thi GMAT 3 lần cũng không làm mình bất ngờ, vì lần thứ 3 thi mình mới thực sự hiểu được bài thi đòi hỏi gì, cũng khá thú vị. Tuy nhiên vì mình làm bán tự làm (bán DIY), nên quá trình cũng như mò mẫm qua từng bước, không được suôn sẻ lắm: mình chỉnh sửa bài luận 5 lần, luyện phỏng vấn giả lập 7 lần, hỏi vô số người (đàn anh đàn chị và bạn trên mạng), mình rất “chịu khó” nhờ họ giúp. Sau đó là hồi hộp chờ thư mời phỏng vấn, lo lắng chuẩn bị phỏng vấn, rồi lại hồi hộp chờ kết quả. Chu kỳ xin học ở Châu Âu khá dài nên mình thấy thử thách về tâm lý khá lớn. Vì vậy mình định viết loạt bài chia sẻ kinh nghiệm học được trong quá trình xin học, bao gồm quy trình xin học, kế hoạch phát triển cá nhân, cách chọn quốc gia, trường học, chuyên ngành / cách xác định sở thích chuyên ngành (ban đầu mình định xin học ở Pháp, Hà Lan, Thụy Điển, Đức vùng Châu Âu, dù cuối cùng chỉ xin học Pháp, nhưng về các trường kinh doanh tại những nước này mình đã tìm hiểu kỹ), điều chỉnh tâm lý,... Ờm… chưa chắc viết hết được nhiều thứ như thế, sẽ cập nhật từ từ. ----------------------------- Phân cách nội dung chính Vì phút chốc không biết nên viết thế nào, mình tham khảo thứ tự viết tổng kết của những bạn trên diễn đàn CD và bắt đầu với background (BG) và tình hình offer (vì viết phần BG hơi ngại... trả lời riêng nhé): BG: - Học chuyên ngành Tài chính, Thương mại, GPA 8.4/10, TOEFL 95, GMAT 680 - 3 kỳ thực tập: kiểm toán Big Four, công ty chứng khoán, PR - Nghiên cứu khoa học 2 đề tài, dự án sáng tạo (chủ yếu), quản lý 3 năm, có một số hoạt động ngoại khóa, học bổng... Offer: Mình chỉ xin học 5 trường tại Pháp [Hướng đi ESCP GE] 1) Tại SAI, ngoài HEC bị từ chối thẳng, 4 trường còn lại đều admit: - ESCP offer - Emlyon 30% học bổng - Skema 3000 euro học bổng - Audencia 30% học bổng 2) ESSEC GE: phỏng vấn xong thì bị từ chối Hướng dẫn: 1. Viết ở phần đầu (hãy nhớ đọc kỹ) 2. Dòng thời gian xin học 3. Quá trình xin học ---------------------------------chưa viết tiếp phân cách 4. Phỏng vấn 5. Quan điểm về trung gian 6. Kinh nghiệm ôn GMAT, TOEFL ### Một, Lời mở đầu 1. Mình thấy viết BG thật sự khá ngại... đồng thời, mình thấy BG cụ thể không nhiều ý nghĩa tham khảo cho các bạn xin học tương lai, vì trường nào cũng xem xét tổng thể, trong khi chỉ cần các điểm số đáp ứng yêu cầu tối thiểu, sẽ không vì một điểm yếu mà từ chối bạn. Các trường còn so sánh bạn với những người cùng năm xin học, nên đừng quá lo lắng về BG của các khoá trước. 2. 3. Mình cũng nghĩ kinh nghiệm mỗi người không có quy chuẩn cao thấp, và không nghĩ các chức danh lớn sẽ có sức ảnh hưởng quyết định. Ban tuyển sinh cũng hiểu rằng không phải ai cũng có cơ hội trải qua nhiều trải nghiệm, họ cũng hiểu tầm ảnh hưởng của chủ nghĩa ưu tú (ưu tú chủ nghĩa). Tất cả kinh nghiệm đều tập trung vào những gì bạn đã làm + bạn học được gì + ảnh hưởng đến tương lai bạn thế nào (có thể không ảnh hưởng gì), chứ không phải bạn có kinh nghiệm nghe thật "hoành tráng" đến đâu. 4. Toàn bộ nội dung dưới đây là tổng kết dựa trên kinh nghiệm cá nhân, không đại diện cho tất cả, các bạn hãy tự đánh giá, hy vọng giúp được cho các bạn. ### Hai, Dòng thời gian xin học - 8/2021 Bắt đầu học GMAT - 9/2021 Lần 1 GMAT + viết CV xong - 10/2021 Lần 2 GMAT - 11/2021 Lần 3 GMAT có điểm (do do dịch nên thi ở Thượng Hải) - 12/2021 Tuần đầu tuần hai thi TOEFL 2 lần, do quá mệt nên lấy kết quả vừa đủ đạt - Bắt đầu viết bài luận, essay - 1/2022 Nộp hồ sơ SAI + ESSEC vòng 2, online và phỏng vấn - 3/2022 Có kết quả SAI, kết thúc xin học ### Ba, Quá trình xin học (1) Chọn trường Vào năm 2020, mình đã xác định sẽ xin học vùng Châu Âu, chủ yếu trường kinh doanh Pháp, nên trước mùa xin học đã chọn gồm 7 trường: ESSEC, ESCP, EMLYON (Pháp), Rotterdam School of Management + Đại học Amsterdam (Hà Lan), Đại học Kinh tế Stockholm SSE (Thụy Điển), Trường kinh doanh Frankfurt (Đức). Nhưng trong quá trình xin học, càng hiểu rõ bản thân thì phát hiện tuy thích các trường kia nhưng nếu có offer từ các trường kinh doanh Pháp thì mình sẽ chọn các trường Pháp nên cuối cùng chỉ xin học vài trường Pháp. (2) Hồ sơ xin học Phần tốn thời gian và tâm sức nhất của mình là chuẩn bị bài luận. Văn bản cho các trường Thương mại Pháp gồm thư động lực và một vài bài essay nhỏ, giữa SAI và ESSEC essay cũng hơi khác nhau, mình sẽ chia sẻ chi tiết sau. Qua nhìn lại, kinh nghiệm chuẩn bị bài luận có thể tóm tắt: 1. Thư động lực cốt lõi là trả lời 3 câu hỏi: tại sao chọn trường? tại sao chọn chương trình? tại sao chọn bạn? Nêu rõ 3 điểm này là đã có một bài luận đạt chuẩn. Quan trọng là dùng từ ngữ tự nhiên, không quá rập khuôn, cứng nhắc vì sẽ khiến người đọc mất hứng thú. 2. Nên nhờ nhiều người đọc giúp vì góc nhìn cá nhân có hạn, kể cả dùng trung gian cũng bị hạn chế vì trung gian dễ đi theo khuôn mẫu do đã viết nhiều. Vì vậy, bạn phải chủ động hỏi tất cả những ai bạn nghĩ có thể giúp. 3. Tuy nhiên, đừng quá tham khảo ý kiến người khác vì khi mình viết cảm thấy lời khuyên ai cũng hợp lý, nhưng rất khó để làm hài hòa 5-6 ý kiến khiến bài viết mất đi giọng điệu và mục đích mình muốn truyền tải. Vậy nên cuối cùng vẫn nên đi theo ý mình. Essay cá nhân mình thấy là phần bổ trợ cho thư động lực, vì thư động lực dài có giới hạn nên chỗ này bạn có thể làm rõ hơn các đặc điểm cá nhân, sự liên hệ với trường hoặc chương trình. Các câu hỏi essay đa dạng nhưng bạn vẫn có thể dùng các nội dung muốn thể hiện để trả lời, bạn là người chủ động. (3) Phỏng vấn Phỏng vấn nên chuẩn bị 3 phần: giới thiệu bản thân + kế hoạch nghề nghiệp, liên quan CV, phỏng vấn hành vi và về Pháp 1. Phỏng vấn các trường kinh doanh rất chú trọng kế hoạch nghề nghiệp vì nó liên quan gắn kết với lý do bạn chọn trường và chương trình. Nếu bạn làm rõ trong thư động lực thì phần này sẽ dễ hơn. 2. Liên quan CV: tất cả các điểm bạn ghi trên CV đều có thể được hỏi, bạn cần nắm rõ mọi chi tiết. Mình thấy phần này không quá khó vì đều là trải nghiệm của bạn. Quan trọng là xác định rõ bạn học được gì từ mỗi trải nghiệm và vai trò bạn đảm nhiệm. 3. Quan trọng nhất, mình thấy người Pháp rất chú trọng các câu hỏi phỏng vấn hành vi, ví dụ như: điểm mạnh lớn nhất là gì? giá trị bạn coi trọng là gì? Trong một lần phỏng vấn mình đã nói chuyện 5 phút với giám khảo về giá trị con người, đến cuối cũng cũng không rõ mình đã nói gì… Bên cạnh đó bạn nên tìm hiểu về đất nước bạn đăng ký, từ lịch sử, văn hóa đến tin tức mới nhất để chuẩn bị, kẻo bị hỏi “tại sao chọn Pháp?” bạn trả lời “thích lịch sử” rồi hỏi đến lịch sử nào bạn lại ứ... thì xong. Còn tiếp…

Vòng 1 xin học tại SAI và chương trình GE của ESSEC, ngoài HEC thì đều được gọi phỏng vấn và đều qua được. **Nền tảng cá nhân bình thường:**\ Cử nhân và thạc sĩ chuyên ngành phiên dịch Anh - Trung,\ Tốt nghiệp xong làm hai năm phiên dịch toàn thời gian (chủ yếu trong lĩnh vực Internet và các công ty Fortune 500), không có kinh nghiệm liên quan nhiều đến ngành kinh doanh;\ Có nhiều giải thưởng chuyên ngành. Toàn bộ quá trình xin học mình làm DIY (tự tay chuẩn bị), cảm thấy việc chuẩn bị bài luận và luyện phỏng vấn khá căng thẳng, nên mình muốn chia sẻ chút kinh nghiệm về quá trình chuẩn bị của mình. Trước tiên nói về phần bài luận: Cách làm được mình khuyên nhất là: 1. Sơ lược lại trải nghiệm cá nhân, suy nghĩ xem từng bài luận sẽ dùng ví dụ gì, để thể hiện khía cạnh nào của bản thân. Nếu không có ý tưởng, có thể tìm người để tâm sự, trao đổi. 2. Bắt đầu viết. Nếu tiếng Anh chưa tốt, có thể viết trước bằng tiếng Trung (nhớ là văn bản tiếng Trung phải thật logic và chặt chẽ), sau đó nhờ người dịch tin cậy dịch sang tiếng Anh. 3. Tìm người bản ngữ tiếng Anh, tốt nhất là người tốt nghiệp MBA trường danh tiếng hoặc học về viết sáng tạo, để nhờ chỉnh sửa. 4. Tự mình đọc lại, nếu có điểm chưa ổn thì đưa ra góp ý để người đó sửa lại. Khi không còn lỗi thì có thể nộp cho trường. Mẹo thêm: Cần để nhiều thời gian cho việc chuẩn bị bài luận vì sẽ phải viết khá nhiều bài luận (ví dụ như ESSEC). Mình chuẩn bị trong vòng một tháng.\ Không khuyến khích nhờ người bản xứ tiếng Trung chỉnh sửa vì mình từng thử, sau khi xem bản sửa họ gửi thì thấy không phù hợp ý mình nên quyết định tự viết, rồi nhờ người nước ngoài chỉnh lại. Dù chi phí nhờ người nước ngoài chỉnh sửa thường cao hơn, nhưng sự khác biệt không quá lớn.\ Rất không nên giao hoàn toàn cho trung gian vì khi mình học thạc sĩ đã làm phiên dịch cho một trung gian du học châu Âu ở Trung Quốc, thấy chất lượng tiếng Anh của nhân viên nội bộ không tốt, bài viết mẫu của học sinh quá khuôn mẫu, dịch sang không có gì đặc sắc. Nên mọi người nhất định phải tự mình xem xét và chỉnh sửa bài của mình. Chúc mọi người xin học thành công!

Trước đây khi xin học mình đã tham khảo khá nhiều kinh nghiệm trên CD, hy vọng cũng có thể góp lại một số thông tin cho các bạn R2 hoặc những người sẽ nộp hồ sơ sau này, đồng thời tích thêm chút may mắn cho bản thân, mong rằng các đợt xin học sắp tới đều thuận lợi! Phỏng vấn Kira toàn dạng Behavioral, mình nhớ là không có cơ hội ghi lại lại lần nữa. Cá nhân mình đã xem qua đề Kira mấy năm trước trên CD, cơ bản đều có thể bao phủ hết. Đề viết là viết một bài đăng trên LinkedIn trong 10 phút, tóm tắt trải nghiệm tại MMA khi gần tốt nghiệp, không giới hạn số chữ. Đề viết này hình như là đề mới, trước đây mình không thấy trong các kinh nghiệm phỏng vấn, mình cũng khuyên nên lên những nền tảng như XHS, nơi các kinh nghiệm mới đầy tính thời sự được cập nhật nhanh, sẽ rất có ích. Cá nhân mình cảm thấy phần này không quá khó, quan trọng vẫn là bộ hồ sơ tổng thể của người nộp. Virtual onsite năm nay đổi sang hình thức mới, rất nhiều ứng viên cùng tham gia trên một nền tảng phỏng vấn trực tuyến, chia làm phỏng vấn nhóm + phỏng vấn cá nhân. Phỏng vấn nhóm là Behavioral, phỏng vấn cá nhân thì mang tính kỹ thuật, tổng thể mức độ khó khá dễ. Câu hỏi Behavioral thì rất phổ thông, nhóm mình mỗi người nói khá dài nên chỉ hỏi đúng 2 câu, mình nhớ đại loại là thành tựu & khả năng chịu áp lực, không khí rất thoải mái. Dù gọi là phỏng vấn nhóm, thực tế chỉ có khoảng 3-4 người lần lượt chia sẻ, không có không khí căng thẳng như các phỏng vấn nhóm truyền thống, các giám khảo thường xuyên đưa phản hồi tích cực. Phần Technical ban đầu mình cũng hơi lo, nhưng thực tế câu hỏi rất đơn giản. Mình có nền tảng thiên về CS nên ít được hỏi về coding, chỉ hỏi 1 câu làm sao tìm giá trị lớn nhất trong list, trả lời bằng cách nói miệng thôi. Có hỏi thêm một số câu về đại số tuyến tính, đều rất dễ, gồm span là gì, eigenvalue/eigenvector là gì, định nghĩa ma trận nghịch đảo... Nếu có thể mở rộng nói thêm chút sẽ được cộng điểm, nhưng mình cũng thấy có người phỏng vấn dở phần đại số tuyến tính mà vẫn pass được, nên nếu bạn chưa học phần này cũng đừng quá lo, chuẩn bị kỹ càng rồi thể hiện động lực là được. Mình thấy kinh nghiệm của người khác có đề cập thêm kiến thức thống kê nhưng mình không gặp, khuyên bạn nên chuẩn bị một số câu hỏi phổ biến phòng trường hợp cần. Tổng thể mình cảm nhận ngày phỏng vấn được tổ chức rất chỉn chu, quy trình cũng khá suôn sẻ, rất ghi điểm. Mình cũng xem trên LinkedIn của các cựu học viên, hầu hết đều tìm được công việc liên quan đến dữ liệu khá ổn, chủ yếu ở Canada. Tuy nhiên dự án chưa đến 1 năm, sau khi tốt nghiệp chỉ được cấp visa làm việc 1 năm, thực tập thực tế giống dạng capstone hơn chứ không phải co-op, nên tác động tới hồ sơ cá nhân có thể không quá lớn, bạn nào coi trọng điểm này nên cân nhắc kỹ. Phí giữ chỗ cũng khá đắt, mình nghĩ mình sẽ không chọn chương trình này. **Thời gian chính:** * R1 nộp hồ sơ và tải bài Kira sát hạn * Khoảng 23/11 nhận thư mời phỏng vấn * 01/12 phỏng vấn Virtual Onsite * 15/12 nhận Offer

Lịch trình: * Nộp hồ sơ ngày 15.11 * Ngày 20.11 nhận được thư mời phỏng vấn với Stacy * Rút hồ sơ ngày 02.12 Sau 5 ngày nộp hồ sơ, tôi đã nhận được thư mời phỏng vấn, ban đầu dự kiến phỏng vấn vào ngày 15.12. Tuy nhiên vì đã nhận được thư trúng tuyển từ NYU nên tôi đã hủy bỏ phỏng vấn đó. Họ làm việc rất nhanh, tôi thấy nhiều năm trước, chỉ sau 2-3 ngày phỏng vấn các ứng viên đã nhận được thư mời nhập học. Trong suốt tháng đi xin học, tôi đã đọc rất nhiều bài viết trên các diễn đàn khác nhau, thấy nhiều người có nền tảng rất xuất sắc. Vì vậy trong quá trình viết bài luận và hoàn thành hồ sơ, tôi đã trải qua cảm giác “hội chứng impostor” (tự ti không xứng đáng) rất nặng nề và nhiều lúc khá lo lắng. Trên Reddit, tôi cũng thấy nhiều người rất căng thẳng trong quá trình xin học, khao khát chứng minh bản thân một cách mãnh liệt. Có một bình luận để lại ấn tượng rất sâu sắc với tôi, người đó nói rằng thay vì chỉ quan tâm hồ sơ có xuất sắc thế nào hay trường có danh tiếng lớn ra sao, điều quan trọng hơn là phải tìm ra chính mình và phát triển theo hướng mà bạn thực sự khao khát từ sâu bên trong. Mọi thứ rồi sẽ ổn thôi. Hy vọng mọi người đều có thể đến được nơi mà mình muốn!

Ngày 28.11 nhận được cuộc gọi báo đã trúng tuyển, rồi chiều hôm đó nhận được email chính thức, chuẩn bị nộp tiền đặt cọc! Có ai cũng vừa trúng tuyển không? Một chút **thông tin nền**: * Tốt nghiệp đại học hải ngoại, chuyên ngành kép * GPA 4 trên 4 * Có kỹ năng lập trình/thống kê và nền tảng kinh doanh rất vững * Hai kỳ thực tập, đều có trả lương tại địa phương và liên quan chặt chẽ đến chuyên ngành * Trong đó một kỳ thực tập dài một năm và sẽ tiếp tục cho đến khi tốt nghiệp Chúc mọi người nhận được nhiều offer!

Thật bất ngờ khi offer đầu tiên lại đến từ ngôi trường tôi muốn vào nhất - NYU. Tôi đã thu được khá nhiều kinh nghiệm tại CD, xin chia sẻ: ban đầu tôi định nộp hồ sơ vào NYU, USC, Cornell, Rice, UCSD, nhưng Rice và USC còn chưa bắt đầu nộp đã kết thúc, nhanh hơn nhiều so với dự đoán... **Nền tảng cá nhân:** Có quốc tịch, học trung học và đại học tại Mỹ, trường xếp trong top 30 chuyên ngành Kế toán, điểm chuyên ngành tốt, GPA 3.73, không có điểm G, đã trải qua 1 kỳ thực tập ở Mỹ và 3 kỳ thực tập ở trong nước (đang thực tập), tham gia nhiều hoạt động sinh viên, được giảng viên chuyên ngành đại học (cựu sinh viên NYU) hết sức tiến cử, cũng nhận được sự tiến cử mạnh mẽ từ người giám sát thực tập tại Mỹ. NYU MSA Thời gian biểu: * 13.11 nộp hồ sơ * 15.11 nhận thư giới thiệu * 01.12 nhận offer + học bổng 20,000 USD (miễn phỏng vấn) Cảm nhận: Sự tiến cử mạnh mẽ từ những người có uy tín rất hữu ích, đặc biệt là các cựu sinh viên. Nếu bạn quen biết ai thì nên tận dụng mối quan hệ thật tốt. SOP của NYU rất ngắn, giới hạn 350 chữ, nên tôi đã cho phần Personal Statement vào phần bài luận bổ sung tùy chọn. Tôi nghĩ các bài luận ngành kinh doanh vừa dễ viết vừa khó vì giới hạn từ ngữ khiến bạn khó trình bày chi tiết mọi điều. Bài luận của tôi khá cá nhân và chân thành, thể hiện nhiều cảm xúc. Theo tôi, trong bài luận ngành kinh doanh không cần nói nhiều về quá trình học tập và công việc vì đã có trong CV và bảng điểm, mà trọng tâm là trình bày rõ động lực, kết nối các trải nghiệm và để người xét tuyển có thể thấy được cá tính riêng của bạn qua lời văn. Vì vậy, bài luận nên chuẩn bị càng sớm càng tốt và dành nhiều thời gian để suy nghĩ ý tưởng!

Mình vừa nhận được thư chấp nhận có điều kiện (con-offer), xem như mở đầu thuận lợi, hy vọng các trường khác mình nộp hồ sơ cũng sẽ suôn sẻ như vậy! Mình viết vài dòng chia sẻ, cầu may một chút; trước đây chọn trường toàn tự mò mẫm nên nhân dịp này cũng đăng luôn thông tin cá nhân (BG) để xin lời khuyên mọi người. **Thông tin cá nhân (BG):** Tốt nghiệp năm 2021 ở trường thuộc top “hai tài một mậu” (ý chỉ hai ngành kinh tế, một ngành thương mại), bằng kinh tế, GPA 81.7.\ Kinh nghiệm trong CV gồm: 1 kỳ thực tập ở công ty chứng khoán trong nước + 1 kỳ thực tập ở ngân hàng nước ngoài, sau khi ra trường làm Chương trình Quản trị viên tập sự (MT) tại ngân hàng nước ngoài được 1 năm rưỡi.\ IELTS 7.5 (điểm thấp nhất 6.5), GMAT 670 (điểm khá khiêm tốn). **Lộ trình chuẩn bị:** - Tháng 1/2023 bắt đầu ôn luyện IELTS, ban đầu định thi xong trước Tết để nghỉ ngơi đón năm mới, nhưng quá tự tin nên sau đó phải đổi lịch sang 27/2, thi xong thấy kỹ năng nói tệ, đoán chắc chừng 5.5 thôi, nhưng kết quả lại khá ổn: 9/8.5/6.5/6.5 (mình cảm thấy điểm này còn hơi thấp so với khả năng).\ - Từ tháng 3 đến 5 chơi nhiều hơn học, thực ra cần thi GMAT nhưng vì IELTS suôn sẻ nên chủ quan quá, thấy trên mạng nhiều kinh nghiệm ôn GMAT trong 2 tháng lên 700+, mình cũng nhắm bắt đầu ôn giữa tháng 5, dự kiến thi cuối tháng 7, nếu không kịp thì có thêm 2 tháng nữa, tháng 9 thi cũng được. Nhưng thực tế thì nước mắt mình đã rơi trong mấy tháng sau vì bỏ qua mức độ khó của GMAT. Mình cảnh báo mọi người đừng bao giờ xem nhẹ GMAT, mấy bài “GMAT có thể tăng điểm nhanh trong thời gian ngắn” theo mình đều không đáng tin.\ - Giữa tháng 5 - 30/7: Ôn và thi GMAT lần đầu. Nói là giữa tháng 5 bắt đầu nhưng phần lớn là lơ đãng, ôn chính thức bắt đầu vào tháng 6, quá trình ôn thi chi tiết thì mình không kể, thi được 670, là điểm dùng để nộp hồ sơ.\ - 30/8: Thi GMAT lần 2. Vì điểm 670 chưa hài lòng, nên quyết định thi lại sau một tháng, hi vọng ít nhất đạt trên 700. Dồn học cường độ cao trong tháng, nhưng áp lực lớn dần, nhiều lúc nghi ngờ bản thân, khóc lóc đau khổ, kết quả lần thi thứ hai... chỉ có 540, khiến mình vừa buồn cười vừa bực mình.\ - Tháng 9: Nghiên cứu tài liệu viết bài luận (essay) đầu vào, đồng thời hàn gắn vết thương từ GMAT. RSM mở hồ sơ sớm, số lượng ứng viên có hạn, điểm 670 vẫn đủ dùng, thế nên mình tập trung hoàn thành bài luận cho RSM trước rồi mới nộp hồ sơ từ ngày 1/10. Do quyết định tự làm hết (DIY), mình dành khá nhiều thời gian học cách tổ chức bài luận, lọc ý chính, viết và nhờ bạn bè chỉnh sửa. (Có khoảng một nửa thời gian mình phải chiến đấu với chứng trì hoãn và lo âu). Nếu bạn nào quan tâm, mình sẽ viết chi tiết hơn về cách tự viết bài luận sau.\ - Ngày 1/10 bắt đầu nộp hồ sơ cho RSM.\ - Ngày 3/10 nhận được thông báo bắt đầu vòng sơ tuyển (pre-screen).\ - Ngày 4/10 nhận được thư chấp nhận có điều kiện, yêu cầu gửi điểm GMAT chính thức (ứng viên chỉ gửi score report, chưa gửi điểm gốc vì tiết kiệm chi phí), đồng thời cần gửi bản dịch công chứng bảng điểm và bằng tốt nghiệp. Kinh nghiệm rút ra: Quá trình xét tuyển RSM khá đơn giản và trực tiếp, họ chú trọng đến sự phù hợp giữa chương trình cử nhân và chương trình thạc sĩ. Điểm chuẩn tiêu chuẩn cũng không cạnh tranh khốc liệt, điểm GMAT yêu cầu chỉ 600+ nên đạt lên thêm vài chục điểm cũng không phải lo. Nộp hồ sơ chỉ cho RSM thì không cần cố tìm cách nâng lên 700. Việc không yêu cầu thư giới thiệu (recommendation letter) là dấu hiệu rõ nhất cho thấy họ không muốn các thủ tục rườm rà, điều này làm mình rất ấn tượng. Trên website RSM không có yêu cầu về bài luận hay thư động lực, nhưng khi mở cổng đăng ký sẽ có vài câu hỏi tương tự cần trả lời. Mình chỉ biết trước các câu hỏi này mà không rõ yêu cầu về số từ nên đã viết khoảng 400 từ, khi mở hệ thống thì thấy câu hỏi dài nhất giới hạn 1400 ký tự (bao gồm dấu cách), khiến mình khá sốc. Nhưng cũng có ghi rõ đây chỉ là câu hỏi để bạn tự suy ngẫm, không ảnh hưởng đến quyết định tuyển sinh (tức là bài luận không quan trọng lắm). Có thể thấy RSM xét tuyển rất trực tiếp và đơn giản... Mình chia sẻ các câu hỏi này để mọi người tham khảo: - Tại sao bạn muốn học chương trình thạc sĩ này và vì sao chọn RSM? — giới hạn 1400 ký tự. - Bạn biết đến chương trình này của Trường Quản trị Rotterdam (RSM) qua nguồn thông tin nào? Chỉ được chọn 1 đáp án phù hợp. (câu hỏi trắc nghiệm) - Lý do chính bạn quyết định học tại RSM là gì? — giới hạn 200 ký tự. - Bạn đã hoặc đang cân nhắc nộp hồ sơ vào trường kinh doanh hoặc đại học nào khác? — chỉ nhập tên trường thôi. - RSM có thể cải thiện quy trình tuyển sinh như thế nào? — 200 ký tự. Khi xin học bổng phải nộp kèm bài luận và tải bản mẫu ngân sách học tập để tự điền chi phí dự kiến trong thời gian học: - Tại sao bạn xứng đáng nhận học bổng? — 700 ký tự. - Tại sao bạn cần học bổng? — 700 ký tự. Nói chút về kế hoạch tiếp theo. Mình thấy BG bản thân có thể cố gắng thêm nên dự định giữa tháng 11 thi GMAT lại, nếu lên được 700 điểm sẽ có nhiều lựa chọn hơn. Sau khi lựa chọn trường, mình định tiếp tục nộp hồ sơ mấy trường ESSEC, ESCP, WHU, FSFM, mục tiêu đều là thạc sĩ tài chính, tất nhiên điểm GMAT phải cao hơn nữa. Mong được nghe ý kiến các bạn xem kế hoạch này có hợp lý không. Chúc mọi người sớm nhận được thư chấp nhận!

Chào mọi người, vì khi mình nộp hồ sơ cũng đã đọc nhiều chia sẻ kinh nghiệm trên diễn đàn CD, nên sau khi có kết quả mình cũng muốn chia sẻ lại kinh nghiệm của bản thân để đền đáp diễn đàn. Dạo trước hơi bận + lại có chút trì hoãn, giờ đã nhập học mới bắt đầu viết bài này. **Tổng thể về cách thức nộp đơn:** Thực ra với ngành kinh doanh thì học gì cũng không quan trọng lắm, nhưng nếu có định hướng nghề nghiệp cụ thể thì sẽ khác. Mình học đại học ngành Kế toán, cá nhân không có sở thích đặc biệt với các tổ chức ngân hàng đầu tư hay tài chính (và mình cũng không quá xuất sắc), nên khi nộp hồ sơ cũng không tập trung vào tài chính. Nhưng trước đây khi nói chuyện với bạn cùng ngành nhưng học tài chính đại học, bạn ấy cảm thấy kế toán và tài chính không khác nhau nhiều.\ Với châu Âu, điều quan trọng nhất là sự phù hợp chuyên ngành (đặc biệt là CBS, yêu cầu rất khắt khe), và mình muốn học những môn học hơi “cứng” một chút, nên phần lớn hồ sơ của mình vẫn tiếp tục chuyên về Kế toán, không chuyển ngành (ví dụ như nộp thạc sĩ Truyền thông chẳng hạn). Mỗi trường có tiêu chí phù hợp chuyên ngành khác nhau, nhưng việc chuyển đổi giữa các chuyên ngành kinh doanh không quá khó. Có điều khá bất ngờ là mình có quen một bạn không có nền tảng lập trình gì nhưng vẫn thành công xin được master về Analytics, khá kỳ diệu.\ Trước khi nộp, mình không chỉ xem tiêu đề chuyên ngành mà còn chú ý đến chương trình học từng dự án, xem các môn đó mang lại gì, mình không thích chuyên ngành quá nặng về kế toán thuần túy, mà thích những môn có tính phân tích, quản lý tài chính; nếu được chọn môn tự do thì càng tốt.\ Lúc đầu nộp hồ sơ thật ra mình cũng chỉ thử xem sao, cuối cùng trong số các offer đã nhận, mình chọn RSM. **Chia sẻ về kết quả tuyển sinh:** 1. SSE:\ SSE là trường rất tốt, danh tiếng lớn, lớp học nhỏ, thành phố Stockholm cũng rất đẹp nên rất thu hút mình. SSE chia ra early bird (nộp sớm) và vòng bình thường, thời hạn nộp của early bird sớm hơn một chút, nhưng thực tế chỉ cần nộp trước deadline thì sớm hay muộn không ảnh hưởng nhiều đến kết quả.\ Cá nhân mình thấy SSE rất coi trọng điểm GMAT, các chuyên ngành hot phải đạt khoảng 700 mới có cơ hội, càng cao càng tốt; nếu muốn xin học bổng cũng tương tự.\ Mình nộp các chuyên ngành:\ a. Accounting, Valuation & Financial Management: timeline: nộp 20.11.2022 + hoàn thành phỏng vấn trực tiếp (VI) 22.12.2022; từ early bird bị từ chối 15.03.2023.\ Chuyên ngành này yêu cầu phỏng vấn trực tiếp (VI), mình cảm thấy mình làm phỏng vấn rất không tốt, và đây là lý do chính khiến mình bị từ chối, nên nếu ai quan tâm SSE và có phỏng vấn thì phải làm cho thật tốt!!\ Lý do mình làm không tốt vì: hơi gấp gáp + SSE là trường đầu tiên mình nộp, vẫn còn đang mày mò nên khá căng thẳng + hệ thống phỏng vấn chỉ vào được trên máy tính, điện thoại hay ipad đều bị lỗi ở một bước, trong khi webcam và âm thanh máy mình cũng không tốt nên có thể ảnh hưởng đến ghi hình + câu trả lời cũng không hoàn chỉnh.\ Bị từ chối khá buồn nhưng cũng không có gì ngạc nhiên…\ b. Business Management: nộp 14.01.2023, từ chối 15.03.2023\ MBM được xem là chương trình dễ xin nhất của SSE, tuy hơi chung chung nhưng chương trình cũng tốt. Đây là hồ sơ mình bổ sung lúc cuối, xếp ở nguyện vọng sau, có thể người đủ điều kiện theo nguyện vọng 1 đã đủ rồi nên ít được xem xét.\ Qua quan sát từ những người có offer MBM, điều kiện của mình là đủ, nên mình thầm nghĩ nếu đổi MBM thành nguyện vọng 1 thì có lẽ khả năng thành công cao hơn. 2. RSM:\ RSM cũng nổi tiếng đặc biệt ở Hà Lan.\ Mình nhớ Hà Lan chỉ được phép nộp một chuyên ngành, họ sẽ đánh giá bạn có phù hợp ngành đó không, nếu không họ sẽ giúp tìm ngành khác để đánh giá hồ sơ; nếu không tìm được thì sẽ bị từ chối ngay.\ RSM áp dụng rolling admission, nên càng nộp sớm càng tốt, các ngành hot như Finance & Investment thường đã kín chỗ vào khoảng tháng 12, nếu quan tâm phải nhanh tay.\ Cảm nhận cá nhân là RSM không quá chú trọng điểm GMAT miễn sao đạt mức yêu cầu (ngoại trừ xin học bổng thì nên cao, ví dụ 700), và họ tập trung vào việc bạn có đáp ứng các điều kiện cứng, bài luận hầu như không có tác dụng, chỉ cần viết một bài tự suy ngẫm đơn giản là đủ.\ Chuyên ngành nộp:\ Accounting & Financial Management: timeline: nộp 29.11.2022, xét sơ bộ 09.12.2022, offer có điều kiện 19.12.2022 (ở Hà Lan hầu hết là offer dạng có điều kiện, bạn phải cung cấp giấy tờ học tập chính thức để đổi sang giấy phép học tập chính thức-uncon).\ Khi nhận offer mình rất vui! Rất thích cách bố trí môn học của chương trình, dĩ nhiên áp lực cũng cao hơn (một năm + theo kiểu khắt khe như hệ thống phổ thông Trung Quốc). Nghe nói chuyên ngành BAM là căng thẳng và mệt nhất, có người nói ngoài kỳ nghỉ Giáng sinh, sinh viên BAM hoặc làm bài tập hoặc vẫn đang làm bài tập. 3. CBS:\ CBS ở thủ đô Copenhagen của Đan Mạch, là trường hàng đầu tại Đan Mạch, Copenhagen rất đẹp. Mình thật sự rất thích trường này, trước đó còn đổi hình nền điện thoại thành ảnh Copenhagen nhưng cũng không có tác dụng…\ Khi nộp CBS điều quan trọng nhất không phải GPA, thực tập hay bài luận, mà là độ phù hợp chuyên ngành! Độ phù hợp! Độ phù hợp!!! Cảm nhận cá nhân của mình là chỉ riêng yếu tố này đã loại được rất nhiều người. Mình quen một bạn học tài chính đại học cũng nộp CBS, bạn ấy cũng bị từ chối do không đủ độ phù hợp, cả hai đứa đều bực vì không hiểu sao mình cùng chuyên ngành mà còn bị đánh giá là không phù hợp.\ CBS khác các trường khác ở chỗ, các trường khác chỉ xem tổng số tín chỉ ngành kinh doanh liên quan, còn CBS đánh giá từng loại môn riêng biệt. Ví dụ các trường khác chỉ yêu cầu tổng tín chỉ các môn tài chính, kinh tế, kế toán, quản trị đạt mức nào đó thì được xem là phù hợp, còn CBS thì phân loại rất chi tiết: kế toán, kinh tế vi mô (chỉ tính kinh tế vi mô, không tính kinh tế vĩ mô), tài chính… thành từng phần để tính tín chỉ.\ Khi nộp hồ sơ bạn sẽ được một mẫu word để điền chi tiết, trong đó liệt kê yêu cầu tín chỉ rõ ràng, bạn phải tìm các môn liên quan trong chương trình đại học để điền vào và cung cấp bản mô tả môn học chính thức tải lên hệ thống; khi ra kết quả họ cũng ghi rõ bạn thiếu bao nhiêu tín chỉ ở từng loại môn, rất kỹ càng và nghiêm túc; đủ thấy họ quan trọng vấn đề phù hợp đến mức nào.\ CBS không yêu cầu thư giới thiệu, cũng không cần GMAT, nếu vượt qua phần phù hợp, mình nghĩ họ sẽ xem trọng điểm các môn đại học hơn.\ Các chuyên ngành nộp:\ Accounting, Strategy and Control: nộp 22.12.2022 - từ chối 15.03.2023, lý do không đủ tín chỉ\ Finance and Investments: nộp 22.12.2022 - từ chối 15.03.2023, lý do không đủ tín chỉ\ Finance and Strategic Management: nộp 22.12.2022 - từ chối 15.03.2023, lý do không đủ tín chỉ\ Ba ngành mình nộp đều thuộc cùng nhóm lớn, có yêu cầu tín chỉ giống nhau nên đều bị từ chối do không đủ tín chỉ, nhớ là CBS cũng có những chuyên ngành kinh doanh rộng hơn ít khắt khe hơn với tín chỉ. Thỉnh thoảng mình nghĩ nếu lúc đó không all in mà chọn ngành khác thì sao, cũng từng nghĩ học ngành kinh doanh tổng quát có dễ xin việc không. 4. BI:\ BI ở Oslo, Na Uy, là trường kinh doanh tư thục, danh tiếng không lớn như các trường khác, nhưng ở Na Uy cũng thuộc loại khá.\ Lúc nộp mình nghĩ BI sẽ có học bổng toàn phần để có thể hai năm ở Na Uy tươi đẹp, khá thích, không có học bổng thì không mấy muốn đi.\ Sau khi có offer, học bổng chung cho tất cả sinh viên bỗng chuyển sang chỉ dành cho sinh viên EU, đồng thời dường như Na Uy cũng không còn miễn phí học phí, học phí dành cho sinh viên quốc tế còn tăng lên làm mọi thứ không còn hấp dẫn nữa.\ BI cho nộp tối đa ba chuyên ngành, rolling admission, chỉ được offer một chuyên ngành, những chuyên ngành còn lại tự động bị loại. BI cũng có yêu cầu cứng về khóa học và điểm, nếu không chắc có thể gửi mail hỏi.\ Cảm nhận cá nhân là nộp BI không khó lắm.\ Các chuyên ngành nộp:\ Business (chuyên ngành Kế toán): nộp 10.12.2022, offer 02.01.2023\ Sustainable Finance: nộp 10.12.2022\ Finance: nộp 10.12.2022 5. Aalto:\ Đại học tổng hợp ở Helsinki, Phần Lan, là trường tốt nhất Phần Lan, trường kinh doanh không nổi tiếng lắm nhưng danh tiếng cũng ổn, quy mô lớp học nhỏ.\ Phần Lan có nhiều trợ cấp cho sinh viên nên chi phí sinh hoạt, ăn ở thấp hơn một số nước khác. Aalto có quy định nếu trúng tuyển ngành thứ nhất thì tự động xóa nguyện vọng thứ hai, nên mình không rõ ngành tài chính mình có đậu không vì được nhận ngành kế toán, hoặc có thể không nhận được offer thứ hai.\ Mình cảm thấy Aalto không khó để được nhận (trừ ngành tài chính do số lượng nộp quá đông, lớp chỉ khoảng chục người nên rất khó), nhưng để lấy học bổng (toàn phần, bán phần) thì khá khó, muốn học bổng phải có điểm GMAT cao.\ Các chuyên ngành nộp:\ Accounting: tạo hồ sơ 28.12.2022, bổ sung hồ sơ 02.01.2023, offer 29.03.2023 (không có học bổng)\ Finance: tạo hồ sơ 28.12.2022, bổ sung hồ sơ 02.01.2023, phỏng vấn 14.03.2023\ Phỏng vấn tài chính gồm có giáo sư dự án, nhân viên trường tổ chức và sinh viên khóa trước cùng ngành. Trước tiên tự giới thiệu, sau đó giáo sư và sinh viên sẽ hỏi các câu hỏi liên quan tài chính, khá thực tế, cần hiểu biết chuyên môn tốt; cuối cùng bạn được hỏi lại, phỏng vấn khoảng 15 phút.\ Cuối cùng do không có học bổng + không xem được mô tả môn học trên website, cảm nhận cá nhân là chương trình Accounting của Aalto thiên về học thuật hơn, tập trung nhiều chuẩn mực kế toán; kinh tế Phần Lan không quá nổi trội nên mình không chọn lấy offer Aalto. **Tóm lại:** Cá nhân cảm nhận ngày càng nhiều người biết đến trường châu Âu và sẵn sàng ứng tuyển, nên tỷ lệ cạnh tranh năm nay cao hơn trước rất nhiều, vì vậy những kinh nghiệm chia sẻ cũ từ cách đây 6-7 năm khi dễ lấy học bổng hơn thì giờ có thể chỉ còn giá trị tham khảo đơn giản. **Thông tin cá nhân:** sinh viên loại thường, trường 985, ngành Kế toán, IELTS 7.5 (kỹ năng thấp nhất 6.5), GMAT 650 (V28 Q50 AWA5 IR6), GPA trung bình 85, có một vài thực tập, vài hoạt động, đã thi đỗ tất cả các môn ACCA.

**Thông tin về người viết:** - Tốt nghiệp đại học Mỹ top 70, GPA 3.62, chuyên ngành Marketing - Thuộc trường kinh doanh top 30 - Điểm GRE 159 (Verbal) + 162 (Quant; điểm toán rất thấp vì không muốn luyện đề nhiều, tập trung nâng Verbal) - Có 2 kỳ thực tập: một kỳ tại công ty PR 4A, một kỳ thực tập marketing số tại NGO ở Mỹ - Có 2 thư giới thiệu từ các giáo sư xuất sắc, kiến thức học được đến giờ vẫn đang sử dụng - Người viết không có kế hoạch rõ ràng, tập trung học hết sức trong trường kinh doanh (có phần không hợp lý), tốt nghiệp sớm 3 năm tiết kiệm tiền nhưng mùa hè chỉ học không đi thực tập, dẫn đến phải nghỉ 1 năm và nộp hồ sơ thạc sĩ - Các kỳ thực tập đều diễn ra vào học kỳ cuối đại học và sau khi về nước, đồng thời vẫn phải chuẩn bị GRE (thi 4 lần mới vượt qua 320) - Người viết khuyên các bạn đang học đại học và muốn xin học thạc sĩ kinh doanh nên lên kế hoạch sớm, bắt đầu đi thực tập và luyện thi GRE sớm! Quá trình chọn trường hoàn toàn tự làm (DIY), do yêu cầu cao và cứng đầu nên chỉ chọn các trường kinh doanh. Vì học đại học chuyên ngành kinh doanh nên không thể xin nhiều ngành quản lý, thêm nữa thành tích đại học không cao nên chỉ tập trung vào các chương trình có thứ hạng cao và chuyên ngành phù hợp, kết quả cuối cùng cũng khá tệ. Vì vậy, lời khuyên dành cho các bạn là đừng quá cứng đầu, nên nộp nhiều trường để tăng cơ hội. Đặc biệt với những bạn học Marketing, nếu muốn theo sâu ngành này sau này, nhớ rằng trong khi communication (Giao tiếp) là lựa chọn kém hiệu quả nhất, Business Analytics (BA) là lựa chọn tốt nhất, Marketing thì ở mức trung bình!!! (Marketing dựa trên dữ liệu sẽ là xu hướng quan trọng nhất, học BA sẽ giúp bạn củng cố con đường Marketing của mình!) **Kết quả xin học thạc sĩ Mỹ:** 1. Duke MQM R2 (Không phỏng vấn, bị từ chối) – chương trình thử thách - PS: Fuqua thực sự tốt, mạng lưới mạnh, xếp hạng tổng thể và chuyên ngành đều cao và có tiếng, nhưng người viết không phù hợp, đây cũng là điều khó giải thích, mang tính "hên xui". 2. JHU Marketing R2 (Bị từ chối) – dự định trường an toàn - PS: Chương trình và thứ hạng rất hấp dẫn, Carey ngày càng được đánh giá tốt hơn. Một câu mình đọc được: "JHU MKT về Việt Nam trong hồ sơ thuộc nhóm rất hiếm trường." Tuy nhiên đây là chương trình kiểu xổ số hoặc thử sức, bị từ chối không nên hoảng, nhiều bạn hàng đầu cũng không đậu. 3. BU MSBA R3 (Nhận) – dự định MATCH - PS: Xếp hạng tổng thể thấp hơn một chút nhưng chuyên ngành khá, tỷ lệ việc làm tốt, nổi tiếng ở Việt Nam, chất lượng chương trình được khen ngợi. Tỷ lệ nhập học dưới 10%, cộng với chương trình khó và nền tảng toán kém của mình, người viết gần như không nghĩ sẽ được nhận. Thế nên khi BU gửi thư nhận, mình thực sự sốc. 4. Wustl MSBA R3 (Waitlist) – trường an toàn - PS: Chương trình có tiếng và thứ hạng tốt, tuyển sinh mở rộng mạnh. Dù chỉ vào waitlist mình vẫn nghĩ đây là trường an toàn nhưng họ thích GRE cao, còn mình thì mất tinh thần làm GRE. **Lý do không nộp Northwestern IMC (chương trình Marketing nổi tiếng ngoài trường kinh doanh), USC MKT, UT Austin MKT:** - Northwestern IMC quá đắt, dù có thư giới thiệu cũng không nộp vì chi phí quá cao. - USC yêu cầu nhiều thực tập, tháng 5 mới khai giảng, xếp hạng tương tự BU, mình không thích California nên không nộp. - Austin là chương trình của các "gamer" hàng đầu, mình không nộp. Nhìn lại thì cũng không hối tiếc lắm nhưng BU cũng rất đắt! **Tóm tắt cá nhân theo từng chương trình:** **Duke MQM không có phỏng vấn, mình rút ra 3 điểm:** 1. Chương trình định lượng này rất chú trọng điểm số toán, điểm mình và GRE toán rất kém, nếu toán không ổn, bạn cần bổ sung background định lượng sớm. 2. Mình thường nhắc đến thành tích chơi game trong hồ sơ (ví dụ: top 40 Việt Nam ở King of Glory, số 1 Bắc Mỹ phiên bản quốc tế, top 500 thế giới trò Pokémon Unite), tuy tự tin nhưng chắc không phù hợp hình mẫu Fuqua cần. 3. Thực tập không có yếu tố định lượng hoặc rất ít khiến mình bị loại sớm, nhớ tối ưu hồ sơ có các yếu tố định lượng thật nhiều. **JHU Marketing bị từ chối, chỉ có một lời nhắn:** - Đừng chọn chương trình Marketing R2 của JHU, vì đây gần như là trò xổ số cho sinh viên Trung Quốc. Độ cạnh tranh và điểm chuẩn R2 tương đương chương trình IMC Northwestern. Đã thấy bạn được IMC tuyển mà JHU vẫn từ chối, thật không thể tin được. Đừng nghe ai nói Bar thấp, thực tế Marketing của JHU hiện tại rất khó, hơn cả BA và Finance. Thông tin về JHU dễ gây hiểu nhầm. **Wustl MSBA:** - Thích GRE cao, mình GPA rất tốt nhưng không muốn thi GRE thêm lần nào nữa. Mình từng gửi thư "love letter" (thư thể hiện quan tâm) nhờ bạn cùng trường khuyên, dù không được nhận nhưng vẫn muốn biết lý do bị waitlist, tuy nhiên chỉ nhận về câu trả lời là đưa thư đó vào hồ sơ, thấy không khả quan. **BU MSBA:** - Ưu tiên GPA cao, không quá chú trọng GRE nhưng rất tốn chi phí! Lý do quan trọng nhất mình được nhận là mình trình bày rất rõ ràng ý định trở thành customer analyst, phân biệt hoàn toàn với các ứng viên khác theo hướng toán hay data analyst mà chọn Marketing. Nhờ vậy hồ sơ mình rõ ràng và được nhận. Cảm ơn BU vì offer duy nhất! **Tổng kết kinh nghiệm:** Việc mở rộng kiến thức và nhận thức mới là thành quả lớn nhất khi tự làm hồ sơ xin học thạc sĩ Mỹ. Dù là đi thực tập sớm, thi GRE sớm, chọn trường, hay chiến lược nộp hồ sơ (R1 có lợi thế lớn), quan trọng là định hướng rõ tương lai giúp bạn biết điều chỉnh lựa chọn, loại bỏ những điều không muốn, học những điều mới, ít nhất sẽ không quá thiệt thòi và giữ tinh thần ổn định hơn (không như mình lúc nào cũng tự ti). Mình bắt đầu từ tháng 3 luyện GRE, từ tháng 4-6 vừa luyện vừa chọn trường, từ tháng 7-10 rất tự tin nhưng vẫn lo lắng GRE, tháng 11 ra điểm GRE thấp chưa đủ, lo BA không nhận nên thêm JHU làm an toàn, tháng 12 nộp hồ sơ, đến tháng 2 phát hiện JHU như xổ số còn BU cũng khó xin nên rất hoang mang, tháng 3 bị cả 3 trường từ chối, giữa tháng 3 định đi du học Melbourne vừa học vừa nghỉ ngơi, tháng 4 bất ngờ nhận được offer từ BU rồi quyết định đi. Xin học thạc sĩ Mỹ mà chỉ chọn 4 trường, nộp R2 khi GRE chưa có điểm rõ ràng là hành trình đầy thử thách. So với lúc học đại học có người hỗ trợ, việc tự làm hồ sơ vừa ngày lo lắng, lúc nhẹ nhàng, có lúc tự ti, có lúc quá tự tin, cãi nhau với cha mẹ nhiều lần, trải qua rất nhiều đêm mất ngủ và áp lực học từ vựng, cuối cùng kết quả cũng được như ý. Hy vọng chia sẻ này giúp những ai chuẩn bị trên con đường này. **Lưu ý:** Bài viết này dựa trên trải nghiệm của mình trong mùa xin học kỳ Thu 2023 ngành Marketing & BA và sự cạnh tranh rất cao năm đó, mong các bạn đọc hiểu khách quan và so sánh với hoàn cảnh của mình. Kết quả của mình không quá nổi bật nhưng là thành quả của một sinh viên bình thường bỏ nhiều công sức. Cuối cùng, cảm ơn cha đã hỗ trợ tài chính giúp mình đi xa đến vậy, cảm ơn các thầy cô đã viết thư giới thiệu và giúp đỡ mình trong năm thứ hai, cảm ơn bạn bè và anh chị đi trước.

Trước tiên, xin giới thiệu về bản thân tôi **BG**: Tốt nghiệp ĐH Tài chính Thượng Hải, chuyên ngành Thương mại Quốc tế (cử nhân Kinh tế) với GPA chỉ 2.41. Tôi đã vượt qua 7 môn ACCA, có 3 lần thực tập: một lần tư vấn, một lần kế toán và một lần làm việc cho quỹ đầu tư tư nhân không chính thức. Tôi đã nhờ một trung gian hỗ trợ làm hồ sơ xin học trường kinh doanh Pháp. Sau đợt phong tỏa ở Thượng Hải kết thúc vào tháng 6, các dịch vụ chuyển phát vẫn bị gián đoạn một thời gian, sách học GMAT của tôi đến tay khoảng tháng 9 mới bắt đầu luyện thi. Tôi cũng thừa nhận việc lên kế hoạch quá muộn, trong khi các bạn cùng trường đi du học thường đã ký hợp đồng với trung gian từ năm nhất hoặc năm hai đại học. Nửa cuối năm 2022, việc đăng ký thi GMAT và IELTS rất khó khăn, luôn hết chỗ trước một tháng. Cuối cùng, tôi đạt 690 điểm GMAT ở lần thi thứ ba và lấy đó làm điểm mạnh để nộp hồ sơ. Khoảng tháng 3 năm nay, với IELTS 6.5 và GMAT 690, tôi nộp hồ sơ vào chương trình GE của emlyon nhưng bị từ chối. Theo phản hồi từ trung gian (dù không chắc có chính xác hay không), giáo viên emlyon nhận xét tôi trả lời phần phỏng vấn Digital Test rất kém. Ở đây tôi muốn nhắc các bạn chuẩn bị thi emlyon nên cố gắng bắt đầu Digital Test vào buổi chiều trong ngày, bởi trong quá trình làm tôi gặp sự cố mạng nhiều lần. Mỗi khi hoàn thành một phần test, việc tải lên và tải xuống đề mất đến gần một tiếng. Trong khi đó các thiết bị khác trong nhà tôi, kể cả máy tính khác vẫn ổn định. Tôi bắt đầu làm test lúc 9h tối và kết thúc lúc 3h sáng hôm sau, phần trả lời cuối cùng khiến tôi quay cuồng. Các câu hỏi Digital Test cho chương trình GE sẽ có nhiều thuật ngữ chuyên ngành mới lạ để đánh giá quan điểm của bạn. Ví dụ, tôi gặp câu hỏi về “Fast travel” phải nói trong 1 phút (mỗi câu chỉ được 15 giây). Tôi nghe nói chương trình MIF hỏi về nhiều nội dung chuyên ngành còn phức tạp hơn, đó cũng là lý do tôi không tiếp tục xin học MIF vì chuyên ngành của tôi chỉ có chút ít về tài chính, tôi rất sợ không trả lời nổi. Các câu hỏi khác chủ yếu là những câu hỏi cốt lõi phổ biến có thể chuẩn bị trước. Đầu tháng 4, tôi nộp hồ sơ chương trình GE của ESCP và ESSEC với IELTS 8 và GMAT 690 nhưng đều bị từ chối thẳng từ vòng đầu. Sau khi hoàn thành hồ sơ nộp emlyon vào đợt thứ ba, tôi đi thi lại IELTS và lần này được 8 điểm, dùng điểm này nộp ESCP và ESSEC. Khi nộp hai trường này, tôi cũng chuẩn bị tâm lý vì một người cố vấn (giáo sư ở trường 985 tại Thượng Hải) nói với tôi rằng lãnh đạo cũ của ông đang làm việc tại Đại sứ quán Pháp nhận xét GE của hai trường này cạnh tranh rất cao, GPA thấp như tôi khó có cửa. Kết quả đúng như vậy, tôi không gặp may mắn. Cuối tháng 4, sau khi biết tin thất bại toàn tập, tôi tự xin học chương trình MIM của Đức, trường HHL và WHU (WHU không hiểu sao không hồi âm). Cuối tháng 5, tôi nhận được thư mời nhập học chương trình MIM của HHL, nhưng do thời điểm gần hạn chót xin học bổng và lòng còn chút tiếc nuối, tôi đã từ chối và quyết định thử lại một năm nữa. Ở đây tôi muốn cảm ơn các giáo viên phụ trách tại HHL. Vì ở Đức có giờ mùa đông và mùa hè, thời gian họp trên MS Teams đặt trên hộp thư QQ thường chênh lệch. Tôi (thực sự hơi vụng) đã đến muộn phòng họp trực tuyến 1 giờ liên tiếp hai lần, khiến giáo viên phỏng vấn phải chờ nhưng HHL vẫn cho tôi cơ hội thứ ba. Quá trình phỏng vấn tại HHL khá vui vẻ, trước đó ba ngày họ gửi cho tôi một case để chuẩn bị nửa giờ làm bài thuyết trình bằng PowerPoint. Sau đó phỏng vấn kéo dài nửa giờ với các câu hỏi thường gặp nhưng bầu không khí rất thân thiện. Người phỏng vấn tôi là trưởng khoa của một học viện, liên tục hỏi tôi là sinh viên Trung Quốc thì có những điểm gì nổi bật mà sinh viên Đức hoặc quốc tế khác không có. Hiện tại là đầu tháng 8, khi hoàn thành bài tổng kết này, tôi cũng vừa thi GMAT lần thứ tư và được 760 điểm. Năm nay tôi vẫn sẽ tập trung xin học trường kinh doanh Pháp, chúc tôi may mắn nhé.

**Thông tin nền:** Học tại trường nhóm C9 (hai trường cuối), chuyên ngành Tài chính, điểm trung bình 90, GMAT 700, TOEFL 100. Là người có khoảng trống học tập (gap year), đã tốt nghiệp tháng 6 năm 2022. | Mùa tuyển sinh | Trường | Chuyên ngành | Thời gian nộp hồ sơ | Thư giới thiệu hoàn chỉnh | Có bổ sung tài liệu không | Kết quả từ chối | | -------------- |

Hãy luôn tin vào vận may của bản thân nhưng đừng phụ thuộc vào nó. **Lịch trình du học:** * IELTS 7.5 lần thi đầu tiên ngày 05.06.2022 * Thực tập tại văn phòng 08-09.2022 * GMAT lần 1 đạt 640 ngày 08.11.2022 * GMAT lần 2 đạt 590 ngày 04.12.2022 * GMAT lần 3 đạt 640 ngày 12.02.2023 * Nộp hồ sơ SAI ngày 01.03.2023 * Nhận lời mời phỏng vấn SAI đợt R3 (ngoại trừ HEC đều có lời mời) ngày 28.03.2023 * Phỏng vấn đợt R3 tại campus Skema, Tô Châu ngày 11.04.2023 * Nhận offer SAI đợt R3 ngày 24.04.2023 Trong cả mùa tuyển sinh, tôi đã nhận được rất nhiều nguồn lực hữu ích từ CD. Mặc dù cuối cùng GMAT không được tốt, nhưng tôi đã hiểu sâu hơn về các câu hỏi phỏng vấn sau đó. Hiện tại tôi đã ra thực tập và chuẩn bị cho khoảng thời gian gap year, bất ngờ nhận được offer ESCP thực sự là niềm vui rất lớn. **Thông tin nền tảng:** * ĐH Ngoại ngữ Thiên Tân, không thuộc trường top trong nước, GPA 92%, nhận nhiều học bổng * Trao đổi học bổng CSC tại ĐH Debrecen, nước ngoài GPA 98% (tôi nghĩ đây là lý do chính khiến tôi được nhận) * Thực tập tại công ty dịch thuật và văn phòng luật, mỗi kỳ thực tập kéo dài 1 tháng * IELTS 7.5 (Nghe 8, Đọc 8.5, Viết 6.5, Nói 6.5) * GMAT: 640 - 590 - 640 (haha quay về điểm xuất phát ban đầu) * Là tình nguyện viên lâu dài tại tổ chức cứu trợ động vật bị bỏ rơi (nội dung này cũng được thảo luận trong bài luận và phỏng vấn, tiện thể kêu gọi ủng hộ Luật bảo vệ động vật) * Bằng tiếng Anh CET4 điểm 645, CET6 điểm 620, BEC Higher-B cấp độ * Tiếng Hungary trình độ Origó C1 Trước hết tôi muốn nói thật mình rất thích Hungary, người dân rất thân thiện, cảnh sắc đẹp, chi phí sinh hoạt cũng hợp lý. Lý do đổi ngành chính gồm hai điểm: 1. Tôi học tiếng Trung rất kém, điều này khiến con đường dịch thuật không đi xa được, tôi đã nhìn thấy hạn chế trong tương lai nên phải dừng lại kịp thời. 2. Chỉ đơn giản là muốn đổi môi trường sống một chút, tôi là người hay thay đổi ý nghĩ hàng ngày, sau này đi làm cũng rất muốn sang Bắc Âu, mong mỗi ngày được đến những nơi khác nhau chơi. Thực ra quyết định du học Pháp được tôi đưa ra vào tháng 4 năm cuối đại học, thời gian đó tôi đi du lịch khắp châu Âu rất vui. Cuối cùng tôi vẫn muốn làm việc tại lục địa Âu vì thích không khí bên này hơn, nên bỏ ý định Anh và Hồng Kông để tập trung tìm trường dễ xin visa và định cư, rồi chọn Pháp. Khi đó tôi chỉ tình cờ hỏi một trung gian qua một trang web rồi ký, giờ nghĩ lại thấy không cần thiết phải dùng trung gian.\ Tôi khuyên các bạn năm 2 năm 3 chưa có điểm chuẩn hóa thì đừng vội vàng ký hợp đồng với trung gian! Khi bạn có điểm chuẩn thì đã có cơ sở để tự quyết định, nếu điểm cao thì trung gian giúp thêm không nhiều, còn điểm thấp như tôi thì càng phải nỗ lực vào trường top, biết đâu lại có bất ngờ! **Điểm GPA:**\ Tôi nghĩ với các bạn năm nhất năm hai chưa rõ hướng đi tương lai thì giữ điểm GPA cao chắc chắn không phải điều xấu. Tôi lúc đầu cũng không có định hướng rõ, nghĩ sẽ về nước cạnh tranh, nhưng khi sang châu Âu mới thấy mình rất thích ở đây. Điểm GPA cao là bằng chứng cho khả năng học tập, phần nào bù đắp cho điểm thi chuẩn hóa của bạn. Và nhờ điểm cao mà tôi mới được xét học bổng chính phủ để đi du học, đây chắc chắn là niềm vinh dự lớn nhất của các bạn học ngoại ngữ ít người.

Mất ngủ giữa đêm khuya, lại còn bị bao quanh bởi năng lượng tiêu cực trong cuộc sống, tôi muốn xóa sạch tâm trí, chuẩn bị viết về hành trình và cảm xúc khi tôi xin học chương trình MIB CEMS tại Học viện Kinh tế Stockholm (SSE). Tôi biết đến SSE từ hồi cấp 3, có người nhà ở Thụy Điển khuyên tôi nên học ở trường này vì đây là trường tư nhỏ nhưng chất lượng, nổi tiếng ở Thụy Điển. Nhưng lúc đó tôi chỉ chú ý đến bảng xếp hạng Lund, nghĩ rằng ít nhất đại học nên vào trường QS top 100, nên không hề nghĩ đến SSE cho bậc cử nhân. Sau khi vào đại học Lund, tôi mới nhận ra một trường đại học tổng hợp thì nguồn lực chia cho từng sinh viên rất ít, thêm vào đó là dịch bệnh, tuổi còn trẻ lại không hiểu được tầm quan trọng của việc thực tập, nên ba năm tôi chỉ trôi qua với các câu lạc bộ sinh viên và những bữa tiệc. Đến năm cuối, khi mọi người bắt đầu xin học thạc sĩ thì nhìn lại hồ sơ rỗng không và kinh nghiệm nghèo nàn mới nhận ra mọi thứ đã quá muộn. Mùa tuyển sinh 21-22 là thời gian đau khổ nhất trong ba năm đại học của tôi. Sự tự tin mù quáng và đánh giá thấp độ khó của việc xin học khiến tôi thất bại thảm hại vào kỳ mùa thu 2022, chỉ nhận được một offer dự phòng. Lúc đó khi đến Stockholm, nhìn tòa nhà SSE tôi nghĩ rằng có thể phải bỏ lỡ cơ hội học tại ngôi trường này. Nhìn các bạn xung quanh bước vào guồng học tập và công việc, còn tôi thì vẫn dậm chân tại chỗ, tôi từng rơi vào trạng thái tự trách bản thân cùng nỗi lo về tuổi tác sâu sắc. Có thể là để trốn tránh, hoặc để cho bản thân một cơ hội nữa, tôi từ chối offer dự phòng, quyết định dành một năm gap year học toàn thời gian tiếng Thụy Điển. Dù sao nếu muốn làm việc ở Thụy Điển thì sớm muộn cũng phải học ngôn ngữ. Thà cho mình nghỉ ngơi, chậm lại, tận hưởng nơi mình đã sống nhiều năm, dành thêm một năm để tích lũy, cảm nhận và trải nghiệm cuộc sống ở đây. Đến bây giờ tôi rất biết ơn vì quyết định đó. Một năm học tiếng Thụy Điển khiến tôi quen được nhiều bạn bè với những xuất thân khác nhau. Trong lớp tiếng Thụy Điển có nhiều bạn từ Trung Đông đến đây bắt đầu cuộc sống mới, có người không còn trẻ nữa, chỉ mong thoát khỏi quá khứ để sống lại từ đầu, còn tôi thì có lý do gì để oán than? Sau đó khi xin học MIB, tôi đã viết về trải nghiệm học ngôn ngữ này trong thư động lực. Ban đầu nghĩ chỉ là liệt kê kinh nghiệm quá khứ, không ngờ lại trở thành điểm cộng trong hồ sơ. Chuyên ngành MIB rất coi trọng sự đa dạng về xuất thân và khả năng sử dụng nhiều ngôn ngữ. Trưởng dự án Ciara cũng từng nói trong email rằng MIB muốn cân bằng nền tảng của từng sinh viên, họ sẽ thấy mỗi người có trải nghiệm độc nhất vô nhị. Trong phỏng vấn, giám khảo cũng khen ngợi tôi dám dứt khoát dành thời gian học ngôn ngữ một cách nghiêm túc và táo bạo. Đêm trước khi nhận thư trúng tuyển, tôi mất ngủ suốt đêm, suy nghĩ về tương lai. Offer MIB được gửi sớm hơn các chuyên ngành khác, khi nhìn thấy dòng chữ “congrats” tôi không kìm được xúc động mà khóc và hét lên. Do cảm xúc quá mạnh làm tim tôi bị áp lực, tôi phải thẳng tiến đến phòng cấp cứu ở Thụy Điển. Nếu bạn đọc được bài viết này và cũng muốn thử xin học SSE, hãy mạnh dạn thể hiện chính mình, hãy là thật, dũng cảm và là chính bạn. Cùng nhau cố gắng nhé.

Tôi đoán mình là người duy nhất trong Diễn Đàn CD nộp hồ sơ cho kỳ thu năm 2023 vào đầu tháng 6. Từ tháng 5 bắt đầu chuẩn bị, chỉ trong vòng một tháng vừa đi làm vừa ôn GMAT, liên hệ xin thư giới thiệu, viết bài luận nhỏ và phỏng vấn, khiến bản thân luôn trong trạng thái chạy đôn chạy đáo. Giờ đã được nhận, tôi chia sẻ kinh nghiệm và bài học với mọi người. Lịch trình như sau: Tôi là cử nhân kế toán, từng làm ở một công ty kiểm toán qua một mùa thuế. Giữa tháng 5 quyết định thử sức đăng ký chương trình Thạc sĩ Tài chính SFU năm nay, cuối tháng 5 bắt đầu liên hệ các giáo sư quen ở trường để xin thư giới thiệu. Vì không biết là có thể nộp hồ sơ trước rồi mới thi GMAT, nên tôi chưa đăng ký thi ngay. Ôn thi ba cuối tuần, đến ngày 5/6 thi GMAT được 660 điểm, hôm đó về nhà lập tức bắt đầu viết bài luận nhỏ và nộp hồ sơ. Hai bài luận đề, cộng thêm một câu hỏi bổ sung: 1. Hồ sơ, bảng điểm và thư giới thiệu giúp chúng tôi hiểu về con đường học tập và nghề nghiệp của bạn đến nay. Mục tiêu nghề nghiệp của bạn là gì? Chương trình Thạc sĩ Tài chính của chúng tôi sẽ giúp bạn đạt được những gì trong ngắn hạn, trung hạn và dài hạn mà bạn không thể đạt được nếu không học chương trình này? (250 từ) 2. Hãy kể về khoảnh khắc bạn nhận ra mình đam mê tài chính. Hãy phản ánh và thảo luận về một thành tựu, sự kiện, trải nghiệm hoặc nhận thức chứng tỏ sự gắn bó của bạn với tài chính trong công việc, hoạt động tình nguyện, trải nghiệm học tập hoặc cộng đồng. (250 từ) 3. Câu hỏi bổ sung hỏi bạn có điều gì muốn nói thêm không. Có thể giải thích về những điểm yếu của mình tại sao tồn tại, và tại sao những điểm yếu đó không ảnh hưởng đến việc học thạc sĩ của bạn. Điểm yếu của tôi là điểm số năm nhất và năm hai đại học rất kém nên tôi tập trung làm nổi bật xu hướng cải thiện liên tục. Ngày 8/6 thi Kira (phỏng vấn online). Lúc đó tôi đọc rất nhiều câu trả lời trên CD, chuẩn bị vài ngàn chữ, nhưng có hai câu không chuẩn bị được nên phải ứng biến ngay tại chỗ, phần viết cũng khá tệ nhưng vẫn vượt qua. Khi trao đổi với giám khảo, cảm giác họ không quan trọng quá việc chuẩn bị, chỉ cần bạn giao tiếp bằng nói và viết đủ để xử lý giao tiếp hàng ngày là được. Không hỏi sâu về kiến thức chuyên ngành tài chính. Ngày 14/6, hai thư giới thiệu cần thiết đã đầy đủ. Tôi khuyên các bạn khi xin thư giới thiệu phải nói rõ, SFU sẽ chỉ xem hồ sơ khi đã có đủ thư giới thiệu. Giáo sư của tôi nói thời của ông là nhận hồ sơ trước rồi từ từ chờ thư giới thiệu nên các thầy cô của tôi đều phải gấp rút gửi thư giới thiệu gần sát hạn. Thư cuối cùng nhận được ngày 15/6, đúng ngày hết hạn nộp hồ sơ, gần như làm tôi phải đứng ngồi không yên. Ngày 16/6 phỏng vấn trực tiếp, giám khảo là Mugaya, tốt nghiệp MBA SFU. Vì tôi đăng ký quá muộn, ông ấy đã chọn thời gian phỏng vấn Zoom ngày 14/6 và không cho tôi lựa chọn. Tôi khuyên các bạn nên tổng hợp kinh nghiệm phỏng vấn trên CD, trừ một câu hỏi thì các câu hỏi tôi được hỏi đều có trên CD. Cũng không hỏi kiến thức chuyên môn tài chính. Tốt nhất nên mặc trang phục business casual, nghĩa là áo sơ mi trơn không cần thắt cà vạt. Khi giao tiếp đừng quá căng thẳng, cũng đừng tỏ ra như đang thuộc lòng câu trả lời. Tôi khuyên bạn nên liệt kê các ý chính dạng bullet point, rồi trả lời tự do xoay quanh các điểm đó, có thể dùng cử chỉ và ví dụ minh họa, cố gắng duy trì giao tiếp bằng mắt với người phỏng vấn. Tổng thời gian khoảng nửa tiếng, nhưng tôi nói chuyện với giám khảo đến 45 phút. Các câu hỏi có khả năng cao gồm: vì sao chọn trường này, làm sao ứng phó với cường độ công việc, điểm yếu của bạn là gì, làm sao đối mặt xung đột văn hóa, chọn hướng chuyên ngành nào trong ba hướng của ngành, và mục tiêu ngắn hạn. Lời khuyên về câu trả lời là bạn phải xây dựng một câu chuyện logic xuyên suốt ngay từ bài luận nhỏ, vì giám khảo sẽ dựa trên bài luận và hồ sơ của bạn để hỏi. Câu hỏi duy nhất tôi không chuẩn bị là tại sao tôi không vào các công ty lớn, có lẽ nếu bạn nói từng làm việc rồi, giám khảo sẽ hỏi một câu liên quan đến công việc. Sau phỏng vấn là phần chờ đợi hồi hộp nhận điện thoại. Sau một tuần áp lực cao, ngày 23/6 tôi nhận được điện thoại báo đậu, xem như thành công trọn vẹn. Tóm lại, các bạn có thể nộp sớm càng tốt, nộp sát hạn rất áp lực, không tốt cho sức khỏe tim mạch. Thứ hai, phải xây dựng cho mình một câu chuyện logic hoàn chỉnh và mọi thứ xoay quanh câu chuyện đó. Cuối cùng, hãy đọc thật kỹ hướng dẫn tuyển sinh của trường, tất cả những gì trường liệt kê đều là điều họ coi trọng, có thể dùng làm điểm hỗ trợ khi nộp hồ sơ.